صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1400/10/15
برگزار شده توسط: استان یزد/ شهر تفت
موضوع
نحوه برخورد با صادرکننده چک صیادی بدون ثبت در سیستم بانک مرکزی
پرسش
چنانکه صادرکننده چک صیادی از ثبت چک در سامانه صیاد امتناع نماید، آیا دعوی دارنده چک به خواسته الزام صادرکننده به ثبت چک در سامانه یکپارچه بانک مرکزی قابلیت استماع دارد؟
نظر هیات عالی
به موجب تبصره 1 ماده 21 مکرر قانون صدور چک، ثبت چک در سامانه صیاد لازم است لکن الزام صادرکننده چک به ثبت آن در سامانه مذکور قابلیت استماع ندارد و از ماده 225 قانون مدنی هم استفاده نمی‌شود که صادرکننده ملزم به چنین تعهدی باشد، مگر اینکه صادرکننده به نحوی تعهد به ثبت آن در سامانه کرده باشد. با این وصف نظریه اکثریت مطلوب و مورد تایید است.
نظر اکثریت
مطابق ماده 21 قانون از شرایط لازمه صدور چک علاوه بر امضا (برابر مقررات قانون تجارت) ثبت در سامانه مربوطه نیز می‌باشد. حال اگر چکی بدون شرط مزبور صادر گردد از مزایای اسناد تجاری برخوردار نبوده و سند عادی تلقی می‌گردد. ضمن اینکه نمی‌توان شخصی را به اعمال اراده انشایی از جانب دیگری ملزم نمود. گیرنده چک‌ها با علم به این موضوع، چک را پذیرفته است. بنابراین پرونده منتهی به صدور قرار عدم استماع خواهد شد.
نظر اقلیت
فرد صادرکننده تعهد به ثبت نموده است که خلاف ماده 10 قانون مدنی نیست. اگر بتواند تعهد و نیز عرف تجاری محل را دراین خصوص ثابت نماید طبق قواعد عمومی می‌توان الزام وی را از محکمه صالح درخواست کرد. اصل آزادی اراده‌ها موید همین نظر است.