صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1382/01/18
برگزار شده توسط: استان قم/ شهر قم
موضوع
تعارض ماده 1210 قانون مدنی با قانون رشد متعاملین
پرسش
به موجب بند «1» ماده 198 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی، صغیر اهلیت قانونی برای اقامه دعوا ندارد آیا ماده 1210 قانون مدنی که رسیدن صغار به سن بلوغ را دلیل رشد قرار داده، ناسخ قانون رشد متعاملین است؟ و آیا صغیر بعد از رسیدن به سن بلوغ می‌تواند شخصاً اقامه دعوا نماید؟
نظر هیئت عالی
مطابق رأی وحدت رویه شماره 30 - 3/10/64 هیأت عمومی دیوان‌عالی کشور ماده 1210 قانون مدنی اصلاحی هشتم دی‌ماه 1361 که علی‌القاعده رسیدن صغار به سن بلوغ را دلیل رشد قرار داده و خلاف آن را محتاج به اثبات دانسته است ناظر به دخالت آنان در امور مربوط به خود می‌باشد مگر در امور مالی که به حکم تبصره 2 ماده مرقوم مستلزم اثبات رشد است، لذا صغیر پس از رسیدن به سن بلوغ و اثبات رشد می‌تواند نسبت به اموالی که از طریق انتقالات عمدی یا قهری قبل از رسیدن به سن بلوغ مالک شده مستقلاً تصرف و مداخله نماید. قانون مدنی در بند «5» ماده 976 و بند «1» ماده 979 و مواد 984 و 985 اهلیت استیفا را در موارد مختلف در باب تابعیت و حقوق راجع به آن منوط به رسیدن به سن هجده سال تمام دانسته و طبق قانون راجع به رشد متعاملین مصوب 1313 صغیر با داشتن هجده سال تمام اهلیت قانونی برای اقامه دعوا در امور مالی را دارا خواهد بود مگر این‌که سن وی کمتر از هجده سال بوده و به سن بلوغ رسیده باشد که در این‌صورت با تحصیل حکم رشد می‌تواند حقوق قانونی خود را استیفا نماید.
نظر اتفاقی
رأی وحدت رویه شماره 30 - 64/10/3هیأت عمومی دیوان‌عالی کشور دخالت صغیر در امور مالی مربوط به خود را بعد از رسیدن به سن بلوغ، مسلتزم اثبات رشد قرار داده و قانون راجع به رشد متعاملین مصوب 1313 نیز کسانی را که به سن هجده سال تمام نرسیده‌اند در مورد کلیه معاملات و عقود و ایقاعات (به استثنای نکاح و طلاق) غیررشید معرفی کرده است. بنابراین، طرح دعوا از جانب صغیر پس از رسیدن به سن بلوغ مستلزم اثبات رشد است و ماده 1210 قانون مدنی و قانون رشد متعاملین با توجه به رأی وحدت رویه مذکور تا جایی‌که مربوط به تصرف صغار در اموال می‌باشد تعارض ندارند.