شاکی دادخواستی به طرفیت 1- استانداری گیلان 2- شهرداری کوچصفهان 3- شورای شهر کوچصفهان به خواسته ابطال طرح جامع تفصیلی شهر کوچصفهان به شماره 1327/01/80/96 الف مورخ 16/6/1396 استانداری گیلان به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:
شهردار محترم کوچصفهان
سلام علیکم
به استناد نامه شماره 64522/300 مورخ 16/12/1395 معاون محترو وزیر و دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران موضوع تصویب طرح جامع- تفصیلی شهر کوچصفهان در جلسه مورخ 24/8/1395 و در اجرای ماده 42 آیین‌نامه نحوه بررسی و تصویب طرح هادی توسعه و عمران مصوب مورخ 12/10/78 هیات محترم وزیران، به پیوست مجموعه اسناد و مدارک طرح مذکور با ملحوظ داشتن موارد ذیل جهت اجرا ابلاغ می‌گردد.
یک جلد آلبوم نقشه های طرح ممهور به مهر استانداری
یک جلد دفترچه های مطالعاتی طرح ممهور به مهر استانداری
یک جلد دفترچه ضوابط و مقررات اجرایی طرح ممهور به مهر استانداری
طرح جامع- تفصیلی شهر کوچصفهان برای افق سال 1405 تهیه گردیده است.
لازم به ذکر است طرح فوق الذکر با توجه به احکام مصرح در مواد قانونی زیر قابل اجرا خواهد بود.
1- ماده 7 قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران که بر اساس آن شهرداری مکلف به اجرای مصوبات شورای عالی مذکور می‌باشد.
2- ماده 34 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان که به موجب بخشی از مندرجات آن رعایت (ضوابط و مقررات شهرسازی) برای شهرداری ها و سایر مجریان ساختمان ها و تاسیسات دولتی و عمومی، صاحبان حرفه های مهندسی ساختمان و شهرسازی، مالکان و کارفرمایان الزامی بوده و عدم رعایت آنها تخلف از این قانون محسوب می‌شود.
3- ماده 6 قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران که بر اساس آن در شهرهای دارای طرح، ادارات ثبت و دادگاه‌ها مکلفند در مورد تفکیک و یا افراز، طبق نقشه تفکیکی تایید شده توسط شهرداری که براساس ضوابط طرح جامع و تفصیلی یا هادی تهیه شده است عمل نمایند. لذا ضروری است در کلیه پروانه های ساختمانی، عدم خلاف یا پایان کار صادره توسط شهرداری و در تایید نقشه های تفکیکی، ضوابط و مقررات تفکیک زمین و احداث ساختمان و شهرسازی و کاربری پیش بینی شده در نقشه، نحوه استفاده از زمین (با استناد به طرح تفصیلی که براساس طرح مذکور تهیه خواهد شد) ملحوظ گردد. در صورتی که شهرداری و سازمان های ذیربط ابهامی در کیفیت اجرای طرح ها و مصوبات داشته باشند دبیرخانه دفتر فنی ضمن ارائه راهنمایی و رفع ابهام اقدام لازم معمول خواهد داشت.
4- به موجب ماده 5 قانون (تعاریف محدوده و حریم شهر، روستا و شهرک و نحوه تعیین آنها) مصوب 14/10/84 مجلس شورای اسلامی، محدوده شهر حداکثر ظرف سه ماه از ابلاغ طرح های مذکور به صورتی که کلیه نقاط آن قابل شناسایی و پیاده کردن روی زمین باشد، توسط شهرداری تدقیق شده و پس از منترل و امضای دبیر مرجع تصویب کننده و تایید شدن به مهر دبیرخانه مربوط، با امضای اینجانب جهت اجرا به شهرداری و دستگاه های اجرایی ذیربط ابلاغ می‌گردد و براساس تبصره 1 همین ماده، چنانچه اقدامات لازم ظرف مهلت مقرر مذکور به انجام نرسد، دستور تدقیق حدوده به سایر مراجع ذی صلاح صادر خواهد شد و براساس تبصره 2 آن پیگیری اجرای این ماده در قالب مهلت تعیین شده تا مرحله ابلاغ محدوده شهرها، به عهده دبیرخانه مرجع تصویب کننده طرح ها خواهد بود و طبق ماده 12 همین قانون، هرگونه تخلف از احکام موضوع قانون، جرم محسوب می‌گردد.
5- بهره گیری از توان باز دارنده مستتر در تبصره های ماده 100 قانون شهرداری ها با هدف تعیین اجرای قوانین و دستورالعمل های ضوابط شهرسازی و معماری، نحوه استفاده از زمین های شهر در سطح محلات مختلف، موقعیت و مساحت زمین برای هر یک از کاربری ها، وضع دقیق و تفصیلی شبکه عبور و مرور و میزان تراکم جمعیت و تراکم ساختمانی در واحد های شهری و اولیت های مربوط به مناطق بهسازی و نوسازی و.. با لحاظ نمودن مشخصات مربوط به مالکیت طبق مدارک ثبتی در قالب طرح تفصیلی که بر اساس معیارها و ضوابط کلی این طرح تهیه خواهد شد تعیین و تدقیق می‌شود.
6- براساس موارد فوق، آن شهرداری ملزم به رعایت کامل جنبه های فنی و ضوابط و مقررات طرح، اجرای طرح ها و برنامه های عمرانی 5 ساله و سالیانه مصوبات شورای اسلامی شهر و اقدامات سایر دستگاه های ذیربط و همچنین فراهم سازی زمین های مشارکت فعال مردم در جهت تحقق اهداف طرح، موجبات توسعه هدایت شده و موزون شهر و نیز ارتقاء هماهنگی وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهروندان آن می‌باشد.
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
شاکی به موجب دادخواست تقدیمی اجمالاً توضیح داده است که به دلایل زیر طرح جامع تفصیلی مغایر با بند 34 ماده 71 قانون تشکیلات شوراها به تصویب رسیده و درخواست ابطال آن مورد استدعاست.
1- عدم رعایت فرآیند قانونی تهیه و تصویب طرح جامع تفصیلی مطابق بند 34 ماده 80 قانون اصلاحی شوراها مصوب سال 1396.
2- عدم رعایت فرآیند قانونی تهیه و تصویب حریم و محدوده شهر مطابق ماده فوق.
3- با عنایت به اینکه شهر کوچصفهان یکی از شهرهای مهم و در همجواری کلانشهر رشت بوده و نقطه اتصال مرکز گیلان به شرق محسوب می‌گردد و جمعیتی بالغ بر 12 هزار نفر داشته به لحاظ توسعه زیر ساختها و اصلاح بافت معماری و توسعه فضای عمومی متناسب با جمعیت اعم از مراکز فرهنگی ورزشی، پارکها، فضای سبز، فضای مسکونی و غیر مسکونی طرح جامع تفصیلی با لحاظ پارامترهای ذکر شده در سال 1378 تصویب گردید. (مستند شماره 1- نقشه جامع طرح تفصیلی مورخه 14/2/1378)
4- با التفاوت به اینکه طرح جامع تفصیلی جدید شهر کوچصفهان به شماره 1327/01/80/96 الف- 16/06/1396 استانداری گیلان (مستند شماره 2- طرح جامع تفصیلی جدید شهر کوچصفهان) که از طرف استانداری جهت اجرا به شهرداری کوچصفهان ابلاغ گردید بر خلاف ماده 2 قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و ماده 71 قانون شوراها و بدون لحاظ طرح های بالادستی و طرح های قبلی و عدم رضایت فرآیند تصویب، به دلایل ذیل جامعیت کامل را نداشته و لذا:
الف) وجود تورفتگی و برون رفتگی و دندانه های فرآوان در ترسیم نقشه و خط محدوده ها و حریم شهر مبین دیدگاه غیر کارشناسی و مبتنی بر عدم اشراف و آشنایی نقشه بردار نسبت به نحوه ترسیم حدود شهری با حفظ منظر و یافت محدوده شهری بوده است.
ب) ساختمان ها و بناهای مسکونی داخل بافت مرکزی شهر با قدمت بالای 40 سال از محدوده شهر خارج شده که نشان دهنده عدم توجه به بافت مسکونی و موجود و ترسیم خط محدوده شهر به صورت نا صحیح بوده است.
ج) عدم رعایت متوازن در بخش کاربری ها و توسعه نا متوازن آن در محله های اطراف شهر که باعث گردیده مشکلاتی را برای اشخاص ذینفع به وجود آورد.
د) نظر به ماده «7» با لحاظ ماده «2» قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مصوب سال 1351 و بند 34 ماده 80 که بررسی و تایید طرح های هادی و جامع شهرسازی و تفصیلی و حریم و محدوده قانونی شهرها پس از ارایه آن توسط شهرداری و ارسال آن به مرجع ذیربط قانونی که از وظایف و اختیارات شورای اسلامی شهرها بوده، در تصویب طرح هادی جدید این فرآیند طی نگردیده است.
حالیه نظر به وجود طرح تفصیلی سال 1378 که کلیه زیرساخت های توسعه کمی و کیفی و فرآیند قانونی جهت تصویب طی گردیده بود و از طرف استانداری به شهرداری ابلاغ گردیده، نظر به اینکه تصویب طرح جدید به دلایل فوق عملاً موجب مشکلات مضاعف و نارضایتی شهروندان گردیده و حقوق مکتسبه قانونی آنان در طرح جدید سلب گردیده و همچنین مشکلاتی در جهت اخذ پروانه های ساختمانی، نوع تغییر کاربری اراضی و پآیین آوردن ارزش معاملاتی املاک تغییر کاربری به روستایی در طرح جدید گردیده است، بنابرمراتب فوق طرح جدید تفصیلی مصوب سال 1396 با طرح تفصیلی سال 1378 که در خصوص شهر کوچصفهان بوده، مغایر هم می‌باشد. تقاضای ابطال طرح اخیرالذکر (طرح جامع تفصیلی شهر کوچصفهان به شماره 1327/01/80/96 الف- 16/06/1396 استانداری گیلان) که خارج از حدود اختیارات قانونی تصویب گردیده است مورد استدعاست.
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیر کل دفتر مدیریت عملکرد استانداری گیلان به موجب جوابیه ثبت شده به شماره 90/403298 مورخ 29/2/1400 به طور خلاصه توضیح داده است که:
موضوع مطرح در بند دو دادخواست صدرالذکر مبنی بر عدم رعایت فرآیند قانونی در تهیه و تصویب طرح حریم و محدوده شهر کوچصفهان مستفاد به مادتین 5 و 6 قانون تعاریف محدوده و حریم شهر، روستا و شهرک و نحوه تعیین آن مصوب مجلس شورای اسلامی ابلاغی به شماره 4605 مورخ 15/4/1374 محدوده شهر در طرحهای جامع شهری و ایضاً حریم شهر در طرحهای جامع شهری تعیین و مصوب می‌گردد که این امر در زمان تهیه طرح جامع براساس امکان سنجی مشاور تهیه کننده طرح در جامع مذکور لحاظ و پس از بررسی لازم و طی فرآیند قانونی مصوب و ابلاغ گردید.
موضوع مندرج در بند سه دادخواست در زمان تهیه طرح جامع براساس افق جمعیتی منطبق و مستخرج از مرکز آمار ایران و با در نظر گرفتن سرانه و اعمال ضریب رشد جمعیت در افق طرح نسبت به تعیین سرانه های شهرسازی تعیین سطح کاربریهای مورد نیاز در افق ده ساله طرح تعیین و در سطح طرح جامع پیش بینی و اعمال گردید.
در خصوص موضوع بند چهار با در نظر گرفتن تاریخ ابلاغ طرح هادی، شهر کوچصفهان مصوب 1378 و گذشت بیش از ده سال دوره طرح و اتمام بازه زمانی قانونی قرارداد تهیه طرح جامع با مشاور ذیصلاح با کسب نظر وزارت راه و شهرسازی منعقد و با مد نظر قراردادن الگوی تهیه ضوابط و مقررات اجرای طرح جامع و هادی مصوب 16/2/1370 پیوست مصوب مور خ9/02/1370 (اصلاح شده براساس مصوبه 4/06/1370) شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و با در نظر گرفتن و لحاظ الزامات و ویژه گیهای طبیعی، اقتصادی، جغرافیایی و اجتماعی و کالبدی و راهبردهای مندرج در طرح بالادستی (طرح توسعه و عمران ناحیه ای) تهیه و مورد تصویب قرار گرفت.
همچنین موارد ردیف الف، ب، ج، د بند چهار بارعایت ضوابط جلوگیری از افزایش محدوده شهرها مصوب مورخ 10/08/1378 شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و به منظور جلوگیری از گسترش بی رویه شهری و حفظ باغایت و اراضی و زمین های قابلیت کشاورزی و جنگل و رعایت سایر معاذیر قانونی حاکم و جاری در تهیه طرح جامع شهر کوچصفهان و تدقیق محدوده و حریم آن ملحوظ گردید.
ضمناً از آنجایی که در زمان تهیه طرح جامع شهری با توجه به مقیاس کلان طرح که براساس دستورالعمل ابلاغی تهیه طرح صرفاً از دیدگاه هشرسازی و بدون در نظر گرفتن حدود مالکیت اشخاص اعم از حقوقی و حقیقی نسبت به ارائه طرح مینماید در پاره ای از موارد امکان خروج املاک و یا نادیده گرفتن حقوق مکتسبه قانونی اشخاص حقیقی وجود دارد لذا قانونگذار در مقام بیان جهت رفع این گونه موارد براساس بند 3 ماده 2 قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران کمیسیون ماده 5 را برای بررسی و تدقیق یک چنین مواردی مشخص نموده و متقاضیان با ارائه اسناد مثبته جهت بررسی درخواست از طریق شهرداری مربوط قابل طرح در کمیسیون مذکور خواهند داشت.
شایان ذکر است با عنایت به موارد درخواستی در دادخواست ابلاغی و مشروحه بالا طرح جامع مذکور سلسله مراتب قانونی را طی نموده و پس از تصویب در بالاترین مرجع ذیصلاح در سطح ملی جهت اجرا ابلاغ گردید.
نظریه تهیه کننده گزارش:
اولاً مطابق آراء سابق هیات عمومی و هیات تخصصی اختیارات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مطابق بند 3 ماده 2 قانون تاسیس شوراهای شهرسازی و معماری ایران در تصویب طرحهای جامع در صورت ضرورت و تشخیص مستلزم پیشنهاد شهرداری و تصویب شورای اسلامی شهر مطابق بند 31 ماده 71 قانون تشکیلات و انتخاب شهرداری نمی‌باشد.
ثانیاً برابر اسناد و مدارک ارائه شده و پاسخ طرح شکایت مقررات و تشریفات قانونی در تصویب طرح جامع شهر کوچصفهان رعایت شده است و مغایرتی با قانون نداشته و قابل ابطال به نظر نمی رسد./6
تهیه کننده گزارش:
احمد درزی رامندی
رای هیات تخصصی اراضی شهرسازی، منابع طبیعی و محیط زیست:
در خصوص شکایت آقای علی گلشن مژدهی فرزند حسن به طرفیت 1- استانداری گیلان 2- شهرداری کوچصفهان 3- شورای شهر کوچصفهان به خواسته ابطال طرح جامع تفصیلی شهر کوچصفهان به شماره 1327/01/80/96 الف مورخ 16/6/1396 استانداری گیلان موضوع در جلسه مورخ 13/4/1400 مطرح و پس از استماع گزارش و بررسی موضوع اعضاء به اتفاق بر این نظر بودند با توجه به اینکه مطابق آراء سابق هیات عمومی و هیاتهای تخصصی از جمله آراء به شماره 11364 مورخ 18/11/99 و 1796 مورخ 6/9/97 اختیارات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران طبق بند 3 ماده 2 قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در تصویب طرح های جامع در صورت تشخیص و ضرورت منوط به پیشنهاد شهرداری و شورای اسلامی شهر مطابق بند 34 ماده 71 قانون تشکیلات و انتخابات شوراهای اسلامی و شهرداران نمی‌باشد و براساس اسناد و مدارک ارائه شده مقررات و تشریفات قانونی در تصویب طرح جامع کوچصفهان رعایت شده است و طرح جامع مورد درخواست ابطال مغایرتی با مقررات اعلام شده ندارد. فلذا مستنداً به بند (ب) از ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به رد شکایت صادر و اعلام می‌گردد. رای صادره از تاریخ صدور ظرف مدت بیست روز از ناحیه رئیس دیوان یا ده نفر از قضات قابل اعتراض و رسیدگی در هیات عمومی می‌باشد./6
احمد درزی رامندی
رئیس هیات تخصصی اراضی شهرسازی، منابع طبیعی و محیط زیست
دیوان عدالت اداری