صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1388/09/13
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر گلوگاه
موضوع
تعیین مدعی در دعوای اختلاف بین مغبون و طرف او در یک معامله
پرسش
به استناد ماده 418 قانون مدنی یکی از موارد سقوط خیار غبن عالم بودن مغبون به قیمت عادله حین معامله است. اگر بین مغبون و طرف او در یک معامله زمین یا منزل، اختلاف شود کدام یک مدعی می‌باشد و اثبات برعهده کیست؟
نظر هیئت عالی
ماده 416 قانون مدنی چنین مقرر داشته: هر یک از متعاملین که در معامله غبن فاحش داشته باشد بعد از علم به غبن می‌تواند معامله را فسخ کند.
در غبن بایستی اولاً: غبن فاحش باشد. ثانیاً: مدعی غبن در حین معامله عالم به قیمت عادله روز نباشد.
بنابراین، هر یک از طرفین معامله چنان‌چه در معامله انجام شده مغبون باشد می‌تواند طرح دعوا کند و اثبات ادعا هم بر طبق اصل کلی به‌عهده مدعی است (البینه علی المدعی) اعم از خریدار یا فروشنده و دعوای غبن هم ارتباطی ندارد که شغل همیشگی طرفین خرید و فروش باشد یا به‌طور اتفاقی معامله‌ای را انجام داده باشند.
نظر اکثریت
اگر کار مغبون خرید و فروش منزل یا زمین نباشد فقط یک منزل یا زمین برای استفاده خود خریداری کرده باشد سخن او موافق ظاهر است و مقدم دانسته می‌شود زیرا در مقام تعارض اصل و ظاهر، ظاهر بر اصل تقدم دارد. اما اگر کار مغبون خرید و فروش باشد مدعی محسوب می‌شود و باید برای اثبات ادعای خود دلیل بیاورد.
نظر اقلیت
خواهان پرونده مدعی غبن می‌باشد و باید عالم نبودن به قیمت عادله را اثبات کند زیرا ظاهر این است که مدعی مغبون و طرف او منکر می‌باشد.