صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1396/09/09
برگزار شده توسط: استان چهار محال و بختیاری/ شهر شهرکرد
موضوع
بررسی پذیرش درخواست اعسار از تاجر
پرسش
در ماده 512 قانون آیین دادرسی مدنی بیان شده از تاجر دادخواست اعسار پذیرفته نمی شود.... حال سوال این است که حکم این ماده مطلق است یا اینکه ایشان می‌تواند نسبت به دیونی که ارتباطی با معاملات تجاری او ندارد دعوی اعسار مطرح کند (به فرض نسبت به مهریه یا نفقه همسرش)؟
نظر هیئت عالی
بنا به مستنبط از ماده 412 قانون تجارت، ورشکستگی تاجر که در حکم اعسار است شامل دیون مدنی و تجاری می‌گردد؛ بنابراین حکم ماده 512 قانون آیین دادرسی مدنی اطلاق دارد و به سایر دیون تاجر نیز تسری داشته و بنا به مستفاد از مواد 418، 419 و 423 قانون تجارت ورشکسته جهت حفظ حقوق طلبکاران حق مداخله در اموال خود را ندارند، در نتیجه دعوی اعسار در مورد تاجر مصداق ندارد.
نظر اکثریت
آنچه از ماده 412 قانون تجارت استنباط می‌گردد دیون تاجر اعم از مدنی و تجاری را شامل می‌گردد و لذا مطلق می‌باشد پس نمی توانیم قائل به تفکیک باشم و در هر حال شخص تاجر نمی تواند دعوی اعسار مطرح کند هر چند نظراتی نیز هست که اگر دین مدنی شخص تاجر در حدی نباشد که وضعیت تجاری او را از نظر مالی دچار بحران نماید اعسار او پذیرفته نمی شود و اگر چنین هم باشد شخص تاجر صرفاً می‌تواند دعوی ورشکستگی مطرح کند که خود نوعی اعسار است.
نظر اقلیت
ورشکستگی مختص دیون تجاری است و ارتباطی به دیون مدنی شخص تاجر ندارد. و لذا دادخواست ورشکستگی صرفاً راجع به مباحث تجاری پذیرفته است و از شخص تاجر راجع به دیون مدنی وی دعوی اعسار پذیرفته است.