تاریخ نظریه: 1397/10/30
شماره نظریه: 7/97/2955
شماره پرونده: 1675-76-96
استعلام:
با توجه به ماده 252 ق.م عبارت معامله را بر هم زند منظور فسخ است یا بطلان.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً: طبق ماده 247 قانون مدنی «... اگر مالک یا قائم‌مقام او پس از وقوع معامله آن را اجازه نمود در این صورت معامله صحیح و نافذ می‌شود.» یعنی قانون‌گذار این عقد را قبل از تنفیذ، کامل و صحیح نمی‌داند. به همین دلیل در انتهای ماده 252 قانون مدنی از لفظ برهم زدن عقد توسط اصیل سخن گفته است. در حالی که اگر قانون‌گذار این عقد را کامل می‌دانست از اصطلاح فسخ استفاده می‌کرد زیرا فسخ مختص عقد کامل و صحیح است. به این ترتیب «بر هم زدن» مذکور در ماده 252 یادشده معادل فسخ نیست.
ثانیاً: عبارت «بر هم زدن» مذکور در این ماده مترادف با بطلان نیز نیست زیرا بطلان از نظر اصطلاحی وصف عقدی است که اثر ندارد و قابل تنفیذ نیست و اصولاً بطلان وصف عقد است نه وصف عمل متعاقدین.