شاکی دادخواستی به طرفیت وزارت جهاد کشاورزی- سازمان دفع آفات نباتی به خواسته ابطال بخشنامه 7302/22408 مورخ 17/7/1398 معاون کنترل آفات وزارت جهادکشاورزی به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:
جناب آقای نجم آبادی
رئیس محترم اتحادیه صنف تهیه و توزیع کنندگان مواد اولیه کشاورزی و باغبانی و بهداشتی و دامی تهران
موضوع: لزوم رعایت دقیق ماده (34) نظام صدور مجوز و پروانه واحدهای گیاه پزشکی و تبصره های ذیل آن برای صدور یا تمدید مجوز فعالیت واحدهای گیاه پزشکی
بازگشت به نامه شماره 610 مورخ 9/7/98 با موضوع تعیین تکلیف فروشگاه های آفت کش کشاورزی دارای سابقه فعالیت طولانی و فاقد مسئول فنی در استان تهران، به آگاهی می رساند بر اساس ماده (34) نظام صدور مجوز و پروانه واحدهای گیاه پزشکی تبصره های ذیل آن (ابلاغی مورخ 15/2/93 وزیر محترم جهاد کشاورزی)، تمامی متقاضیان ایجاد واحدهای گیاه پزشکی موظف هستند در زمان تاسیس و یا تمدید پروانه فعالیت، نسبت به معرفی مسئول فنی اقدام نمایند. مطابق بندهای (17)، (18) و (19) ماده (1) نظام مذکور، صرفاً دانش آموختگان مقاطع کارشناسی و بالاتر در رشته های تخصصی گیاه پزشکی و سایر رشته های مرتبط با آن، به عنوان مسئول فنی معرفی شده اند. بدیهی است رعایت مفاد نظام صدور برای تمامی واحدهای گیاه پزشکی الزامی می‌باشد و در این خصوص تفاوتی میان واحدهای گیاه پزشکی جدید التاسیس و واحدهایی که سابقه اخذ پروانه فعالیت آن ها پیش از ابلاغ نظام صدور بوده است، وجود ندارد با عنایت به این امر که سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی مرجع قانونی صدور مجوزهای لازم جهت تاسیس فروشگاه آفتکش های کشاورزی یا تمدید فعالیت آن باشد، ضروری است تمامی متقاضیان اعم از حقیقی و حقوقی ضمن مراجعه به سازمان مذکور، جهت دریافت یا تمدید مجوزهای مربوطه اقدام لازم را به عمل آورند.
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
شاکی در دادخواست خود توضیح داده است که جواز کسب به منظور شروع و ادامه کسب و کار و حرفه برای اشخاص صادر می‌شود با توجه به حقوق مکتسبه پس از صدور مجوز کسب مقامات دولتی حق سلب یا تضییع حقوق مکتسبه افراد را ندارند درحالی که در بخشنامه معترض عنه معاونت کنترل درصدور بخشنامه مرتکب بی توجهی به اصل عطف به ماسبق نشدن قوانین شده و تمدید پروانه را منوط به معرفی مسئول فنی نموده و تفاوت میان واحدهای گیاه پزشکی جدید التاسیس و واحدهایی که باید اخذ پروانه فعالیت آنها پیش از ابلاغ نظام صدور بوده است قائل شده است بنابراین بخشنامه مورد درخواست ابطال مغایر ماده 4 قانون مدنی و اصل 40 و 170 و 173 قانون اساسی بوده و درخواست ابطال آن مورد استدعاست.
طرف شکایت به موجب جوابیه ثبت شده به شماره 99-2194-5 مورخ 13/12/99 اجمالاً پاسخ داده است:
7- مطابق ماده 34 دستورالعمل فوق الذکر، تمامی واحدهای گیاهپزشکی موضوع دستورالعمل را ملزم به معرفی مسئول فنی با شرایط ذکر شده در آن دستورالعمل نموده است.
8- بند 16 ماده 1 دستورالعمل مزبور اعلام می‌نماید: «مسئول فنی شخصی است که واجد شرایط مندرج در بند های 17، 18، 19 این ماده و ماده 34 این دستورالعمل است و مسئولیت اجرا و نظارت بر اجرای صحیح قوانین، مقررات، ضوابط و دستورالعملهای ابلاغی در واحدهای گیاهپزشکی را بر عهده دارد و گزارشهای ادواری و موردی را تنظیم و به سازمان نظام مهندسی کشاورزی ارائه می‌نماید.
9- همان گونه که ملاحظه می فرمایید در دستورالعمل مزبور با توجه به اینکه برای متقاضی تاسیس واحد های گیاهپزشکی هیچگونه شرط تخصص و صلاحیت علمی در نظر گرفته نشده است، لذا به منظور حصول اطمینان از انطباق فعالیتهای واحدهای گیاهپزشکی با دستاوردهای علمی تخصصی و همچنین ضوابط و مقررات مربوطه و نیز واگذاری مسئولیت اجرا و نظارت بر اجرای صحیح قوانین، مقررات، ضوابط و دستورالعملهای ابلاغی در واحد های گیاهپزشکی بر عهده فردی متخصصی و صاحب صلاحیت علمی، (همانند دکتر دارو ساز در داروخانه ها) یک نفر واجد شرایط علمی و تخصصی ذیربط به عنوان مسئول فنی در نظر گرفته شده است تا با حضور تمام وقت خود (بر اساس بند 34 دستورالعمل) بر تمام فعالیتهای واحد گیاهپزشکی از نظر فنی و انطباق با ضوابط علمی و نیز ضوابط و مقررات مربوطه نظارت نماید. ضمناً تبصره 1 ماده 34 دستورالعمل ذکر شده مقرر نموده است:
«در صورتی که متقاضی دارای شرایط مسئول فنی بوده و براساس تعهد نامه محضری مسئولیت انجام وظایف را بپذیرد نیاز به معرفی فرد دیگری به عنوان مسئول فنی نمی‌باشد.»
بنابراین دستورالعمل صادره از سوی وزیر محترم وقت جهاد کشاورزی بر اساس تکلیف قانون محوله در ماده 2 قانون افزایش بهره وری کشاورزی و منابع طبیعی به عنوان تبیین سیاست ها و ضوابط حاکمیتی لازم برای صدور و تمدید مجوز، تشریح وظایف و نحوه فعالیت واحدهای گیاهپزشکی بوده و دارای وجاهت قانونی می‌باشد و نامه شماره 730/22408 مورخ 17/7/98 معاون کنترل آفات سازمان حفظ نباتات (مورد اعتراض در دادخواست مطروحه) دقیقاً بر اساس مفاد دستورالعمل فوق الذکر و در راستای اجرای تکالیف قانونی محوله صادر شده و هیچگونه اشکال و مغایرتی با قوانین و مقررات و حدود اختیارات محوله ندارد. لذا با عنایت به مراتب معنونه تقاضای رد دعوای مطروحه مورد استدعاست.
نظریه تهیه کننده گزارش:
با توجه به اینکه مطابق بند های 16 و 17 و 18 و 19 ماده 1 و همچنین مواد 18 و 33 و 34 نظام صدور مجوز و پروانه واحدهای گیاه پزشکی مسئول فنی شخصی است که واجد شرایط مندرج در بندهای 17 و 18 و 19 و 34 دستورالعمل می‌باشد و مسولیت اجراء و نظارت برای اجرای صحیح قوانین و مقررات و ضوابط و دستورالعمل های ابلاغی در واحدهای گیاه پزشکی را بر عهده دارد و گزارش های ادواری و موردی را تنظیم و به سازمان مهندسی کشاورزی ارائه می‌نماید و در مواد 33 و 34 استخدام مسئول فنی الزامی می‌باشد در ماده 18 برای مجوز تاسیس و پروانه بهره برداری واحدهای گیاه پزشکی مدت اعتبار تعیین شده است بنابراین به نظر می‌رسد در پروانه هایی که مدت اعتبار آنها منقضی شده است الزام متقاضیان تمدید پروانه به معرفی مسئول فنی در صورت حائز شرایط نبودن در بندهای 17 و 18 و 19 مغایرتی با ماده 4 قانون مدنی و اصول 40 و 170 و 173 قانون اساسی ندارد و قابل ابطال نیست.
تهیه کننده گزارش:
احمد درزی رامندی
رای هیات تخصصی اراضی شهرسازی، منابع طبیعی و محیط زیست:
در خصوص شکایت انجمن صنفی کارفرمایی فروشندگان سموم و دفع آفات نباتی، کود، بذر و لوازم کشاورزی استان گیلانبه طرفیت وزارت جهاد کشاورزی- سازمان دفع آفات نباتی به خواسته ابطال بخشنامه 7302/22408 مورخ 17/7/1398 معاون کنترل آفات وزارت جهادکشاورزی موضوع اعضاء به اتفاق بر این نظر بودند با توجه به اینکه با توجه به اینکه مطابق بند های 16 و 17 و 18 و 19 ماده 1 و همچنین مواد 18 و 33 و 34 نظام صدور مجوز و پروانه واحدهای گیاه پزشکی مسئول فنی شخصی است که واجد شرایط مندرج در بندهای 17 و 18 و 19 و 34 دستورالعمل می‌باشد و مسولیت اجراء و نظارت برای اجرای صحیح قوانین و مقررات و ضوابط و دستورالعمل های ابلاغی در واحدهای گیاه پزشکی را بر عهده دارد و گزارش های ادواری و موردی را تنظیم و به سازمان مهندسی کشاورزی ارائه می‌نماید و در مواد 33 و 34 استخدام مسئول فنی الزامی می‌باشد در ماده 18 برای مجوز تاسیس و پروانه بهره برداری واحدهای گیاه پزشکی مدت اعتبار تعیین شده است بنابراین به نظر می‌رسد در پروانه هایی که مدت اعتبار آنها منقضی شده است الزام متقاضیان تمدید پروانه به معرفی مسئول فنی در صورت حائز شرایط نبودن در بندهای 17 و 18 و 19 مغایرتی با ماده 4 قانون مدنی و اصول 40 و 170 و 173 قانون اساسی ندارد و قابل ابطال است فلذا مستنداً به بند (ب) از ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به رد شکایت صادر و اعلام می‌گردد. رای صادره از تاریخ صدور ظرف مدت بیست روز از ناحیه رئیس دیوان یا ده نفر از قضات قابل اعتراض و رسیدگی در هیات عمومی می‌باشد./6
احمد درزی رامندی
رئیس هیات تخصصی اراضی شهرسازی، منابع طبیعی و محیط زیست
دیوان عدالت اداری