امکان وثیقه گذاشتن ولی قهری به ولایت از صغیر برای ثالث

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1400/06/04
برگزار شده توسط: استان فارس/ شهر کازرون

موضوع

امکان وثیقه گذاشتن ولی قهری به ولایت از صغیر برای ثالث

پرسش

آیا ولی قهری می‌تواند به ولایت از صغیر وثیقه‌گذار ثالث شود؟

نظر هیات عالی

در فرض سوال، اصل این است که اقدام ولی قهری باید مبتنی بر رعایت غبطه مولی‌علیه باشد و تا زمانی که عدم رعایت غبطه مولی‌علیه ثابت نشده باشد، اقدام و عمل ولی قهری نافذ و معتبر است؛ لیکن باید قلمرو این اصل را محدود به اموری دانست که احتمال سود و زیان آن می‌رود؛ لذا در مواردی که اقدام ولی قهری برحسب عادت یا ذات آن ضروری است، مانند به وثیقه گذاشتن مال جهت اخذ تسهیلات وام و...؛ به نظر می‌رسد باید ولی قهری برخلاف ظاهر، وجود غبطه صغیر را در دادگاه اثبات کند و بیش از آن ولی قهری اختیار اقدام را ندارد؛ ازاین‌رو نظریه اقلیت مورد تائید هیات عالی است.

نظر اکثریت

ولایت قهری یعنی سلطه‌ای که پدر و جد پدری بر فرزندان محجور خود دارند. این ولایت ازآن‌جهت ولایت قهری است که پدر و پدربزرگ به حکم قانون و اجباراً، به محض تولد طفل، بر او ولایت خواهند یافت. درواقع، ولایت قهری یک نوع سمت و وظیفه است که به حکم قانون به پدر و جدپدری داده شده است. بر اساس ماده 1194 قانون مدنی، پدر و جدپدری و وصی منصوب از طرف یکی از آنان ولی خاص طفل نامیده می‌شود بر اساس این ماده، اشخاصی همچون پدر، پدربزرگ و وصی ولی خاص محجور می‌باشند؛ اما در ماده 1181 قانون مدنی، ولایت قهری پدر و جد پدری نیز مورد پیش‌بینی قرار گرفته است. بر اساس این ماده، هر یک از پدر و جد پدری، نسبت به اولاد خود ولایت دارند پس، ولی قهری شخص محجور تنها شامل پدر و جدپدری می‌باشد؛ فلذا در صورت رعایت غبطه هیچ‌گونه منع قانونی ندارد و وثیقه گذاشتن صحیح است.

نظر اقلیت

با توجه به اینکه متعهد یعنی صغیر مکلف به انجام تعهدی خارج از اهلیت خود می‌باشد، یعنی اگر زندانی غیبت کرد چه کسی متعهد است؛ آیا صغیر می‌تواند وی را تحویل دهد؟ که پاسخ خیر است و به هیچ عنوان غبطه صغیر رعایت نمی‌شود؛ فلذا این نوع وثیقه‌گذاری صحیح نمی‌باشد.