صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1379/10/10
برگزار شده توسط: استان قزوین/
موضوع
ماهیت طلاقی که دادگاه با احراز عسر و حرج یا به علت تخلف زوج از شرایط ضمن عقد صادر کرده
پرسش
اگر دادگاه، با احراز عسر و حرج بر اساس ماده 1130 قانون مدنی یا به علت تخلف زوج از شرایط ضمن‌عقد حکم به طلاق صادر کند، آیا این طلاق رجعی است یا بائن و به فرض اگر رجعی باشد، آیا نقض غرض حاصل می‌شود؟
نظر هیئت عالی
در ماده 1130 قانون مدنی، طلاقی که حاکم شرع در دادگاه صادر می‌کند در صورت عدم امکان اجبار زوج به طلاق، زوجه به اذن حاکم طلاق داده می‌شود، فلذا چنین طلاقی بائن بوده و نمی‌تواند رجعی باشد.
نظر اکثریت
در هر دو مورد، طلاق بائن است و فتوای حضرات آیات عظام خویی و سیستانی موید این نظر است. رجعی بودن طلاق، در این موارد، به دلیل اقتضا سازگاری ندارد و موجب نقض غرض می‌شود.
نظر اقلیت
با توجه به نظریه حضرت امام (ره) و چند نفر از مراجع عظام، نوع طلاق در هر دو مورد رجعی است، مگر این‌که زوجه تمام یا قسمتی از مَهرش را به زوج ببخشد و یا این‌که زوجه غیرمدخوله یا سه طلاقه یا یائسه باشد و زوجه در صورت داشتن اختیار، بر اساس شرط ضمن‌عقد، می‌تواند از طرف زوج قبول بذل کند.