هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی
شماره پرونده: ه- ع/9901731 شماره دادنامه: 140009970906010879 تاریخ: 1400/07/11
شاکی: احسان جمهور
طرف شکایت: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال تصمیم گروه آموزشی علوم پزشکی مبنی بر دادن مجوز به ورود دارندگان مدارک کارشناسی زیست شناسی (گرایش دریایی، گیاهی و جانوری) به مدارک مورد پذیرش دفترچه کنکور کارشناسی ارشد سنجش پزشکی مربوط به مجموعه 1 و 2 و 3 تک رشته های کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی بندهای 64 و 66 و 67 و 68 و 69 و 70 و 71 و 72 در صفحات 8 و 9 در سال تحصیلی 99 و 1400
شاکی دادخواستی به طرفیت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به خواسته ابطال تصمیم گروه آموزشی علوم پزشکی مبنی بر دادن مجوز به ورود دارندگان مدارک کارشناسی زیست شناسی (گرایش دریایی، گیاهی و جانوری) به مدارک مورد پذیرش دفترچه کنکور کارشناسی ارشد سنجش پزشکی مربوط به مجموعه 1 و 2 و 3 تک رشته های کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی بندهای 64 و 66 و 67 و 68 و 69 و 70 و 71 و 72 در صفحات 8 و 9 در سال تحصیلی 99 و 1400 به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:
مجموعه علوم آزمایشگاهی (1)
ردیف
رشته امتحانی
مدارک مورد پذیرش
دروس امتحانی و ضرایب مربوطه
بیوشیمی عمومی
زیست شناس سلولی
ژنتیک
شیمی آلی و عمومی
میکروبشناسی
64
بیوشیمی بالینی
کارشناس بیوشیمی؛ ویروس شناسی؛ ایمنی شناسی پزشکی؛ شیمی؛ علوم آزمایشگاهی؛ علوم تغذیه؛ داروسازی؛ زیست شناسی (کلیه گرایشها)؛ علوم داروئی؛ علوم و صنایع غذایی؛ علوم آزمایشگاهی دامپزشکی؛ بهداشت و بازرسی گوشت؛ بهداشت مواد غذایی
6
2
0
2
0
65
زیست فن آوری پزشکی
کلیه کارشناسی های علوم پزشکی؛ کارشناس زیست شناسی(کلیه گرایشها)؛ بیوتکنولوژی؛ مهندسی زیست فناوری کشاورزی؛ علوم آزمایشگاهی؛ علوم آزمایشگاهی دامپزشکی؛ علوم تجربی؛ دکتری عمومی پزشکی؛ داروسازی و دامپزشکی؛ کارشناسی و کارشناسی ارشد (داروسازی خارج از کشور)
1
4
0
0
1
66
ژنتیک انسانی
کارشناسی زیست شناسی (کلیه گرایشها)؛ بیوتکنولوژی؛ ویروس شناسی؛ انگل شناسی پزشکی؛ ژنتیک؛ بیوشیمی، ایمنی شناسی؛ میکروبشناسی؛ تغذیه؛ علوم آزمایشگاهی؛ مامایی؛ دکترای عمومی گروه پزشکی؛ دکترای حرفه ای علوم آزمایشگاهی و دکترای حرفه ای دامپزشکی
1
2
5
0
0
مجموعه علوم آزمایشگاهی (2)
ردیف
رشته امتحانی
مدارک مورد پذیرش
دروس امتحانی و ضرایب مربوطه
ایمنی شناسی
بیوشیمی
زیست شناس سلولی مولکولی
خونشناسی و بانک خون
میکروب شناسی
67
ایمنی شناسی پزشکی
کارشناس ایمنی شناسی؛ انگل شناسی پزشکی؛ باکتری شناسی؛ بیوشیمی؛ بیوتکنولوژی؛ زیست شناسی (با گرایش جانوری؛ سلولی و ملکولی؛ میکروبیولوژی؛ عمومی و یا ژنتیک)؛ میکروبیولوژی؛ علوم آزمایشگاهی؛ فیزیولوژی؛ ویروس شناسی
6
1
2
0
1
68
خون شناسی آزمایشگاهی و بانک خون (هماتولوژی)
کارشناس علوم آزمایشگاهی؛ ایمنی شناسی؛ زیست شناسی (کلیه گرایشها)، ویروس شناسی؛ میکروب شناسی پزشکی؛ بیوشیمی؛ ژنتیک؛ زیست پزشکی
(Biomedical Science)
1
4
0
0
1
در کنکور دفترچه سنجش پزشکی مجموعه علوم آزمایشگاهی مدارک زیست شناسی (گرایشات جانوری، دریایی، گیاهی) افزوده شده است.
در کنکور ادامه تحصیل مجموعه علوم آزمایشگاهی مدارک زیست شناسی (گرایشات جانوری، دریایی، گیاهی) افزوده شده است.
دفترچه سنجش پزشکی صفحه 9 کنکور کارشناسی ارشد - یک رشته های علوم آزمایشگاهی
مجموعه علوم آزمایشگاهی (2) | ||||||||
ردیف | رشته امتحانی | مدارک مورد پذیرش | دروس امتحانی و ضرایب مربوطه | |||||
باکتری شناسی | قارچ شناسی | ویروس شناسی | ایمنی شناسی | انگل شناسی | زیست شناسی سلولی مولکولی | |||
69 | قارچ شناسی پزشکی | علوم آزمایشگاهی پزشکی؛ زیست شناسی (گرایشهای میکروب شناسی، سلولی مولکولی، جانوری و گیاهی)؛ میکروبیولوژی | 1 | 4 | 0 | 2 | 1 | 1 |
70 | میکروب شناسی پزشکی | کارشناس میکروب شناسی؛ بیوشیمی؛ زیست شناسی (کلیه گرایشها)؛ علوم آزمایشگاهی؛ ایمنی شناسی؛ ویروس شناسی؛ انگل شناسی پزشکی؛ علوم آزمایشگاهی دامپزشکی؛ دکترای عمومی گروه پزشکی؛ دکترای حرفه ای علوم آزمایشگاهی و دکترای حرفه ای دامپزشکی | 5 | 1 | 5/1 | 5/1 | 1 | 1 |
71 | ویروس شناسی پزشکی | کارشناس میکروب شناسی؛ انگل شناسی پزشکی؛ حشره شناسی پزشکی (بیولوژی و کنترل ناقلین بیماریها)؛ زیست شناسی (کلیه گرایشها)؛ علوم آزمایشگاهی؛ بیوشیمی؛ ایمنی شناسی؛ علوم آزمایشگاهی دامپزشکی؛ دکترای عمومی گروه پزشکی؛ دکترای حرفه ای علوم آزمایشگاهی و دکترای حرفه ای دامپزشکی | 1 | 0 | 3 | 2 | 1 | 5/1 |
72 | انگل شناسی پزشکی | کارشناس انگل شناسی؛ حشره شناسی پزشکی (بیولوژی و کنترل ناقلین بیماریها)؛ ایمنی شناسی پزشکی؛ میکروب شناسی؛ علوم آزمایشگاهی؛ زیست شناسی (با گرایش جانوری؛ عمومی؛ سلولی و مولکولی؛ میکروبیولوژی)؛ علوم آزمایشگاهی دامپزشکی | 1 | 1 | 1 | 5/1 | 5 | 1 |
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
1. رشته کارشناسی زیست شناسی (گرایش دریایی و گیاهی و جانوری) یکی از رشته های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و مربوط به گروه غیرپزشکی و غیربالینی می‌باشد که برنامه ریزی و برنامه آموزشی دارندگان مدارک کارشناسی زیست شناسی جانوری توسط «شورای عالی برنامه ریزی وزارت علوم تحقیقات طبق مصوبه جلسه 882 مورخ 23/11/95 تصویب و اجرایی گردیده کارشناسی زیست دریایی در تاریخ 01/04/93 به تصویب وزارت علوم رسیده است در حالی که برنامه رشته کارشناسی علوم آزمایشگاهی در تاریخ 28/08/1386 به تصویب شورای عالی وزارت بهداشت رسیده و طبق مصوبه این شورا رشته علوم آزمایشگاهی مربوط به گروه پزشکی و بالینی است.
2. مستند به بند 20 مصوبه جلسات 429 و 430 مورخ 21/07/1377 و 05/08/1377 و نامه شماره 4229/دش مورخ 25/11/1377 شورای عالی انقلاب فرهنگی و مواد 2 و 7 قانون تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب 1364 و بندهای 1، 4، 16 ماده 1 قانون تشکیلات و وظایف وزارت بهداشت مصوب 1367 به استناد بند 3 قسمت (ب) و بند 1 ماده 2 و ماده 6 قانون اهداف وظایف و تشکیلات وزارت علوم مصوب 1383 و ماده 15 قانون برنامه پنجم توسعه، شورای عالی برنامه ریزی وزارت بهداشت با شورای عالی برنامه ریزی وزارت علوم متفاوتند، در نتیجه مصوبات و مراجع تصویب کننده برای ادامه تحصیل نیز مجزا می‌باشند. برگزاری کنکور سنجش پزشکی با کنکور سنجش وزارت علوم نیز متفاوتند و تعیین مدارک برای ادامه تحصیل مقاطع کارشناسی ارشد رشته های کارشناسی وزارت بهداشت که توسط شورای عالی برنامه ریزی وزارت بهداشت تدوین می گردند با وزارت علوم کاملاً تفاوت دارند.
3. طبق مصوبه شورای عالی برنامه ریزی وزارت بهداشت در خصوص رشته کارشناسی علوم آزمایشگاهی در قسمت نقش دانش آموختگان، کار در آزمایشگاه های وزارت بالینی و بیمارستانی برای آنها در نظر گرفته شده است در حالی که در شرح وظایف دارندگان مدارک زیست شناسی کار در آزمایشگاه های بیمارستانی و بالینی مطرح نشده است.
4. شورای عالی برنامه ریزی وزارت بهداشت رشته کارشناسی زیست شناسی را در گروه رشته های وزارت بهداشت تصویب نکرده است و هیچ گونه مصوبه ای در مورد تایید یا اجازه در این خصوص ندارد، با این حال شورای علوم پایه پزشکی در دفترچه کنکور سنجش پزشکی در صفحات 8 و 9 دارندگان مدرک کارشناسی زیست شناسی (جانوری، دریایی،گیاهی) را در دفترچه سنجش پزشکی مدارک مورد پذیرش برای کارشناسی ارشد تک رشته های علوم آزمایشگاهی وارد کرده است حال آن که صلاحیت نداشته است که مغایر با مصوبات شورای عالی برنامه ریزی وزارت بهداشت عمل نماید.
5. اولاً، طبق ماده 1 قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی آزمایشگاه تشخیص طبی جزء موسسات پزشکی محسوب می‌شود اما رشته زیست شناسی گرایشات (جانوری، دریایی، گیاهی) ذیل گروه پزشکی و مربوط به وزارت بهداشت نیست، ثانیاً مستند به ماده 1 قانون سازمان نظام پزشکی، در تعریف رشته ها و حرفه های گروه پزشکی و وابسته به پزشکی، مقاطع مختلف رشته علوم آزمایشگاهی در نظر گرفته شده است که شامل کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و مقاطع بالاتر رشته علوم آزمایشگاهی می‌باشد حال آن که رشته زیست شناسی (جانوری، دریایی، گیاهی) در ردیف رشته های گروه پزشکی شناخته نشده و مربوط به کنکور سنجش گروه غیرپزشکی که همه ساله توسط وزارت علوم برگزار می‌گردد، می‌باشد.
6. طبق تبصره 1 ماده 6 قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارویی و مواد خوردنی و آشامیدنی، دارندگان مدارک علوم آزمایشگاهی بالینی با درجه دکترا یا پی - اچ - دی (در علوم آزمایشگاهی) یا تخصصی در رشته‌های بیوشیمی، پاتوبیولوژی (قارچ‌شناسی یا میکرب‌شناسی یا انگل‌شناسی)، ایمنولوژی (ایمن‌شناسی یا سرم‌شناسی) و خونشناسی (هماتولوژی) واجد شرایط تصدی فنی برای آزمایشگاه تشخیص طبی می‌باشند.
7. در ماده 32 «آیین‌نامه تاسیس و مدیریت آزمایشگاه های تشخیص طبی» که به امضا وزیر بهداشت رسیده است، در قسمت شرایط نیروی انسانی و مدارک معتبر، دانش آموختگان وزارت بهداشت تا مقاطع مختلف آورده شده است و رشته کارشناسی زیست شناسی که مربوط به گروه غیرپزشکی وزارت علوم می‌باشد آورده نشده است.
8. مقام معظم رهبری در بند 2-8 سیاستهای کلی نظام سلامت «افزایش کیفیت خدمات مراقبت های سلامت و ترویج نظام حاکمیت بالینی» را مقرر فرمودند در حالی که ورود دارندگان مدرک رشته غیربالینی کارشناسی زیست شناسی (گیاهی، دریایی، جانوری) موجب ورود افراد فاقد صلاحیت به بیمارستان ها و مراکز درمانی و به خطر افتادن جان بیماران می‌گردد.
9. طبق مصوبه شورای عالی برنامه ریزی سازمان نظام پزشکی مصوب آبان 1397، تنها دانش آموختگان با درجه Phd تک رشته های علوم آزمایشگاهی بالینی که دارای مدرک تحصیلی کارشناسی علوم آزمایشگاهی می‌باشند واجد شرایط در سازمان نظام پزشکی و دریافت شماره نظام می‌باشند، لذا دارندگان مدرک کارشناسی زیست شناسی زیست شناسی واجد دریافت شماره نظام و عضویت در سازمان نظام پزشکی نمی‌باشند.
در پاسخ به شکایت مذکور، سرپرست اداره کل حقوقی و تنظیم مقررات به موجب لایحه شماره 1829/107 مورخ 16/09/1399 به طور خلاصه توضیح داده است که:
1. طبق «ماده واحده خروج تصمیمات و آراء صادره از هیات ها و کمیته های تخصصی وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر مراکز آموزشی و پژوهشی در خصوص امور و شئون علمی، آموزشی و پژوهشی از شمول صلاحیت دیوان عدالت اداری و سایر مراجع قضایی، مصوب ششصد و سی امین جلسه مورخ 12/06/1387 شورای عالی انقلاب فرهنگی» آن دسته از تصمیمات و آراء نهایی و قطعی صادره در هیات ها و کمیته‌های تخصصی فعال در وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاهها و سایر مراکز آموزشی و پژوهشی مصوب که صرفاً در رابطه با امور و شئون تخصصی، علمی، آموزشی و پژوهشی صادر شده باشد، قابل شکایت و رسیدگی در دیوان عدالت اداری و سایر مراجع قضایی نخواهد بود و در این پرونده خواسته شکات دارای شان علمی و آموزشی است.
2. شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی وفق بند 20 مصوبه جلسات 429 و 430 مورخ 21/07/1377 و 05/08/1377 و نامه شماره 4229/دش مورخ 25/11/1377 شورای عالی انقلاب فرهنگی و مواد 2 و 7 قانون تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب 1364 و بندهای 1، 4 و 16 ماده 1 قانون تشکیلات و وظایف وزارت بهداشت مصوب 1367، به منظور تحقق سیاست ها و خطی مشی ها و اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در امر برنامه ریزی و تدوین و تصویب آیین‌نامه ها و مقررات آموزشی تشکیل شده است و مدارک مورد پذیرش جهت شرکت در رشته های مقطع کارشناسی ارشد مطابق مصوبات شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی درج می‌گردد. در این خصوص نیز در مقطع کارشناسی ارشد تک رشته های علوم آزمایشگاهی مدارک مورد پذیرش بر اساس برنامه های آموزشی رشته های یاد شده مصوب شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی بوده است.
3. در هیچ ضوابط و مقرراتی ممنوعیتی نسبت به شورای عالی برنامه ریزی در خصوص اجازه شرکت دارندگان مدارک کارشناسی وزارت علوم جهت شرکت در کارشناسی ارشد وزارت بهداشت مشاهده نشده است.
4. رشته های ورودی با استفاده از مجوز شورای عالی برنامه ریزی متناسب با تغییرات روز دنیا و پیدایش نیازهای جدید اموزشی و بر اساس نظر متخصصین و تایید هیات های ممتحنه و ارزیابی رشته های مختلف به روز رسانی می گردند و بر این مبنا زیست شناسی نیز رشته ای پایه برای رشته های مختلف علوم آزمایشگاهی محسوب شده است.
5. پذیرش دانش آموختگان زیست شناسی از سال 1385 تا کنون در برنامه های آموزشی رشته های علوم آزمایشگاهی وجود داشته است و تصمیم جدیدی از سوی شورای عالی برنامه ریزی محسوب نمی شود و برنامه های آموزشی مصوب مندرج در وب سایت شورای عالی برنامه ریزی موید این امر می‌باشد.
6. فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی رشته زیست شناسی در صورت قبولی در آزمون کارشناسی ارشد رشته های علوم آزمایشگاهی و فراغت از تحصیل در مقطع یاد شده می‌توانند به عنوان نیروی انسانی آزمایشگاه اشتغال داشته باشند و در آیین‌نامه تاسیس و مدیریت آزمایشگاه های تشخیص طبی نیز صراحتاً به دارندگان مدرک کارشناسی ارشد در رشته های مصوب وزارت بهداشت اشاره شده است.
پرونده شماره ه- ع / 9901731 مبنی بر درخواست ابطال تصمیم گروه آموزشی علوم پایه پزشکی مبنی بر اعطای مجوز به فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی رشته زیست شناسی (گرایش دریایی، گیاهی و جانوری) جهت شرکت در آزمون کارشناسی ارشد رشته‌های علوم آزمایشگاهی در دفترچه آزمون ورودی مقطع کارشناسی ارشد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سال تحصیلی 1400 - 1399 (مجموعه 1 و 2 و 3 تک رشته‌های کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی و بندهای 64 الی 75 (به غیر از بند 65) صفحات 8 و 9 دفترچه یادشده)، در جلسه مورخ 28/06/1400 هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی مورد رسیدگی قرار گرفت و اعضاء به اتفاق آراء به شرح ذیل مبادرت به صدور رای نمودند:
رای هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی
نظر به اینکه اولاً: براساس بند 20 مصوبه جلسات 429 و 430 مورخ 21/07/1377 و 05/08/1377 و نامه شماره 4229/دش مورخ 25/11/1377 شورای عالی انقلاب فرهنگی و مواد 2 و 7 قانون تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب سال 1364 و بندهای 1، 4 و 16 ماده 1 قانون تشکیلات و وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب سال 1367، تشکیل شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشکی به منظور تحقق سیاست‌ها و خط مشی‌ها و اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در امر برنامه‌ریزی و تدوین و تصویب آیین‌نامه‌ها و مقررات آموزشی تجویز شده است. ثانیاً: از جمله وظایف شورای مذکور به موجب مستندات یاد شده، برنامه‌ریزی آموزشی و پژوهشی در سطح آموزش عالی گروه پزشکی در مورد خط مشی کلی و سیاستهای آموزشی و پژوهشی و برنامه‌ریزی درسی تمام مقاطع تحصیلی و رشته‌های مختلف دانشگاهی و اصلاح، تغییر و بازنگری برنامه‌های مصوب و تصویب نهایی برنامه‌ریزی آموزشی، پژوهشی و درسی دوره‌های تخصصی علوم پزشکی، تعیین نوع مدرک تحصیلی، جنسیت قابل پذیرش و درصد آن، نوع و میزان نقص عضو موثر، مواد امتحانی و ضرایب آن، ضوابط گزینش علمی و شرایط اختصاصی در آزمون های ورودی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی پزشکی و همچنین تعیین عناوین رشته‌ها و مقاطع تحصیلی گروه پزشکی (کاردانی،کارشناسی، مهندسی، کارشناسی ارشد و دکتری عمومی، تخصصی، فوق تخصصی، Ph.D و فلوشیپ) می‌باشد. ثالثاً: تعیین نوع مدرک و رشته تحصیلی مجاز جهت شرکت در آزمون ورودی مقطع کارشناسی ارشد وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارتباطی با اینکه رشته مزبور در مقطع کارشناسی از رشته‌های مصوب وزارتین بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا علوم، تحقیقات و فناوری باشد، نداشته و اقدام شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشکی به عنوان عالی‌ترین مرجع سیاستگذاری و برنامه‌ریزی کلان آموزشی در علوم پزشکی دائر بر اجازه به دارندگان مدارک مقطع کارشناسی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری جهت شرکت در آزمون ورودی مقطع کارشناسی ارشد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی فاقد هرگونه منع قانونی است.
بنا به مراتب فوق مصوبه معترض عنه در حدود اختیارات مرجع تصویب کننده بوده و مغایرتی با قوانین و مقررات مذکور نداشته و قابل ابطال نمی‌باشد. این رای به استناد بند «ب» ماده (84) قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ظرف مهلت بیست روز از تاریخ صدور از جانب رئیس محترم دیوان عدالت اداری یا 10 نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.
غلامرضا مولابیگی
رئیس هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی