هیات تخصصی اراضی شهرسازی، منابع طبیعی و محیط زیست
شماره پرونده: ه- ع/ 9804305 شماره دادنامه:9909970906011363 تاریخ: 18/11/99
شاکی: آقای امیر ابراهیمیان فرزند ایرج
طرف شکایت: وزارت راه و شهرسازی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند (د) ماده 5 طرح جامع خدمات رفاهی بین راهی و اصلاحیه آن
شاکی دادخواستی به طرفیت وزارت راه و شهرسازی به خواسته ابطال بند (د) ماده 5 طرح جامع خدمات رفاهی بین راهی و اصلاحیه آن به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:
ماده 5: کمیسیون موافقت اصولی، در صدور موافقت اصولی احداث مجتمع خدماتی رفاهی و یا تیر پارک و یا سایر تاسیسات رفاهی بین راهی می‌بایست نکات ذیل را مد نظر قرار دهد:
الف:...
ب:...
ج:...
د: در صدور موافقت اصولی حداقل فاصله بین مجتمع خدماتی و رفاهی و یا تیر پارک از منتهی الیه خروجی زمین مجتمع قبلی تا ابتدای ورودی زمین پیشنهادی برای احداث مجتمع خدماتی رفاهی و تیر پارک به شرح ذیل تعیین می‌گردد:
1- در آزاد راه ها 20 کیلومتر در همان سمت
2- در بزرگراه ها 30 کیلومتر در همان سمت
3- در راه های اصلی و فرعی 40 کیلومتر در همان سمت و 10 کیلومتر در سمت مقابل
تبصره 1: کلیه موافقت اصولی هایی که قبل از تصویب این مجموعه شرایط و ضوابط صادر شده، از شمول موارد مندرج در بند (د) ماده 5 این شرایط و ضوابط مستثنی می‌باشند.
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
خلاصه شکایت: شاکی به موجب دادخواست تقدیمی اجمالاً توضیح داده است که اعمال محدودیت در فاصله فی ما بین مجتمع های خدمات رفاهی به میزان 40 و 30 و 20 و 10 کیلومتر در ذیل بند (د) ماده 5 طرح جامع خدمات رفاهی بین راهی مغایر با سیاست های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران در زمینه ایجاد اشتغال و بر خلاف بند 5 سیاستهای کلی اشتغال ابلاغ شده از سوی مقام معظم رهبری مد ظله العالی در تاریخ 28/4/1390 می‌باشد. و موجب ایجاد رانت و انحصار در اعطای موافقت اصولی می‌گردد. همچنین مانع ایجاد سرمایه گذاری رقابت سالم در خصوص ارائه خدمات تمیز و مناسب تر به مردم از سوی دارندگان انحصار می‌گردد و مغایر با اصول 1 و 19 و 20 سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی نیز می‌باشد و بر طبق تبصره ماده واحده مصوب 5/7/77 مجلس شورای اسلامی (قانون اجازه واگذاری امتیاز سرقفلی و مشارکت غرفه و فروشگاه های پایانه های عمومی بار و مسافر و مجتمع خدمات رفاهی بین راهی) صدور مجوز تاسیس و بهره برداری از پایانه ها و غیره به عهده سازمان مذکور است. شرایط و ضوابط مربوط به نحوه ساخت در قالب طرح جامع خدمات رفاهی بین راهی خواهد بود که به تصویب مجمع عمومی سازمان می‌رسد. پر واضح است که مجمع عمومی سازمان می‌بایست به گونه ای شرایط و ضوابط را به تصویب برساند که در مغایرت با سایر قوانین جاریه کشور نباشد و سازگار با سیاستهای کلی نظام و فرمایشات مقام معظم رهبری مد ظله العالی باشد.
جوابیه طرف شکایت: مدیر کل سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای به موجب جوابیه ثبت شده به شماره 98/4305-5 مورخ 30/4/99 اجمالاً پاسخ داده است که:
بر اساس تبصره ذیل ماده واحده قانون اجازه واگذاری امتیاز سرقفلی و مشارکت غرف و فروشگاه های پایانه های عمومی بار و مسافر و مجتمع های خدماتی رفاهی بین راهی مصوب 5/7/1377، صدور مجوز تاسیس و بهره برداری از مجتمع های خدماتی رفاهی بین راهی مصوب 5/7/1377 صدور مجوز تاسیس و بهره برداری از مجتمع های خدماتی رفاهی و هرگونه تاسیسات رفاهی بین راهی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی و سازماندهی و تمرکز آنها در نقاط مناسب شبکه راههای کشور بر عهده سازمان راه داری و حمل و نقل جاده ای به نمایندگی از وزارت راه و شهرسازی می‌باشد و مقرر گردیده که شرایط و ضوابط مربوط به نحوه ساخت و بهره برداری مجتمع های یاد شده در قالب طرح جامع خدمات رفاهی بین راهی به تصویب مجمع عمومی سازمان مذکور برسد. همچنین بر اساس تبصره یک ذیل بند (د) ماده دو آیین‌نامه اجرایی تبصره یک ماده 17 اصلاحی قانون ایمنی راه و راه آهن مصوب سال 1379 واحدهای خدماتی و رفاهی از قبیل جایگاه فروش مواد روغنی و سوختی، تعمیرگاه، هرگونه فروشگاه، هتل و متل و نظایر آنها در قالب مجتمع های خدماتی رفاهی و در مکانهایی که وزارت راه و شهرسازی در چارچوب قانون اجازه واگذاری امتیاز سرقفلی و مشارکت غرف و فروشگاه های پایانه های عمومی بار و مسافر و مجتمع های خدماتی رفاهی بین رفاهی مصوب 5/7/77 تعیین نموده و یا می‌نماید مستقر و احداث می‌شوند. لازم به ذکر است که فواصل پیش بینی شده در اصلاحیه طرح جامع خدمات رفاهی بین راهی بر اساس موارد ذکر شده و به موجب نوع راه و حجم تردد متفاوت بوده این فاصله در آزاد راه 20 کیلومتر، در بزرگراه ها 30 کیلومتر در همان سمت و در راه های اصلی و فرعی 40 کیلومتر در همان سمت و 10 کیلومتر در نقطه مقابل می‌باشد که هیچگونه محدودیت و انحصاری را برای سرمایه گذاران ایجاد ننموده است و کاربران جاده ای نیز با طی فاصله نسبتاً کوتاهی می‌توانند از خدمات رفاهی مورد نظر استفاده نمایند.
در خاتمه با عنایت به مراتب فوق درخواست رد شکایت مورد استدعاست.
نظریه تهیه کننده گزارش:
با توجه به اینکه مطابق تبصره ذیل ماده واحده قانون اجازه واگذاری امتیاز سرقفلی و مشارکت غرف و فروشگاه های پایانه های عمومی بار و مسافر و مجتمع های خدمات رفاهی بین راهی مصوب 5/7/1377 و تبصره یک ذیل بند (د) ماده 2 آیین‌نامه اجرایی تبصره یک ماده 17 اصلاحی قانون ایمنی راه ها و راه آهن مصوب 1371 ساماندهی و تمرکز مجتمع های خدماتی رفاهی در نقاط مناسب شبکه راه های کشور و واگذاری آنها در مکانهایی که وزارت راه و شهرسازی در چارچوب قانونی تعیین می‌نماید از اختیارات قانونی آن وزارتخانه می‌باشد. بنابراین مصوبه خارج از اختیار و مغایر مقررات اعلام شده نبوده و قابل ابطال نیست. /ت
تهیه کننده گزارش:
احمد درزی رامندی
رای هیات تخصصی
در خصوص شکایت آقای امیر ابراهیمیان فرزند ایرج به طرفیت وزارت راه و شهرسازی به خواسته ابطال بند (د) ماده 5 طرح جامع خدمات رفاهی بین راهی و اصلاحیه آن موضوع در جلسه مورخ 21/10/99 مطرح و پس از استماع گزارش و بررسی موضوع بیش از سه چهارم از اعضاء بر این نظر بودند با توجه به اینکه مطابق تبصره ذیل ماده واحده قانون اجازه واگذاری امتیاز سرقفلی و مشارکت غرف و فروشگاه های پایانه های عمومی بار و مسافر و مجتمع های خدمات رفاهی بین راهی مصوب 5/7/1377 و تبصره یک ذیل بند (د) ماده 2 آیین‌نامه اجرایی تبصره یک ماده 17 اصلاحی قانون ایمنی راه ها و راه آهن مصوب 1371 ساماندهی و تمرکز مجتمع های خدماتی رفاهی در نقاط مناسب شبکه راه های کشور و واگذاری آنها در مکانهایی که وزارت راه و شهرسازی در چارچوب قانون تعیین می‌نماید از اختیارات قانونی آن وزارتخانه می‌باشد. بنابراین مصوبه خارج از اختیار نبوده و مغایرتی با مقررات اعلام شده ندارد فلذا مستنداً به بند (ب) از ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به رد شکایت صادر و اعلام می‌گردد. رای صادره از تاریخ صدور ظرف مدت بیست روز از ناحیه رئیس دیوان یا ده نفر از قضات قابل اعتراض و رسیدگی در هیات عمومی می‌باشد.
احمد درزی رامندی - رئیس هیات تخصصی اراضی شهرسازی، منابع طبیعی و محیط زیست دیوان عدالت اداری