رابطه اثبات صحت عقدنامه و اثبات زوجیت

تاریخ دادنامه قطعی: 1394/02/16
شماره دادنامه قطعی: ---

پیام: در صورتی که خواسته خواهان، اثبات صحت و اصالت عقدنامه عادی باشد، رسیدگی به موضوع اثبات زوجیت و صدور حکم دراین خصوص،خارج از خواسته خواهان تلقی شده و رای صادره نقض می‌شود.

در تاریخ 1392/11/01 آقای ع. ه.ش. به وکالت از خانم م. ب. دادخواستی به طرفیت آقای ف. د. و غیره که در صفحه دوم دادخواست اسامی آنها قید شده به خواسته اثبات صحت و اصالت عقدنامه عادی ازدواج دائم مورخ 1385/02/04 به انضمام کلیه خسارات قانونی تقدیم دادگاه عمومی شیراز نموده و توضیح می دهد موکله خانم م. ب. مطابق عقد نامه مورخ 1385/02/04 با مرحوم ح. د. فرزند ع. ازدواج دائم نموده لذا تقاضای حکم به صحت و اصالت عقد نامه شرعی و ازدواج دائم تاریخ فوق و تنفیذ آن را نموده است رسیدگی به شعبه دوازدهم محاکم ارجاع می‌گردد آقای الف. ز. با تقدیم وکالتنامه از سوی خواندگان آقای م. د. اعلام وکالت نموده است جلسه دادگاه در تاریخ 1392/11/21 با حضور وکلای طرفین تشکیل وکیل خواهان اظهار داشته مطابق عقد نامه شرعی مورخ 1385/02/04 موکل با آقای ح. د. ازدواج دائم نموده است لذا با توجه به فوت آقای ح. د. درخواست اثبات صحت و اصالت عقد نامه عادی شرعی مورخه 1385/02/04 را مستدعی شده و ادامه می دهد دادخواست بر علیه تمامی وراث تقدیم گردیده است وکیل خواندگان اعلام داشته عرایض به شرح لایحه ای است که تقدیم می‌گردد که در آن قید نموده خواندگان از چنین عقد و ازدواجی خبر نداشته و پس از آگهی حصروراثت هم خواهان هیچگونه اعتراضی نکرده و چون دعوا بر میّت است لازم است علاوه بر اقامه بیّنه سوگند هم داشته باشد و منظور وی این است وراث را در آشفتگی و سختی قرار دهد و از طرفی عقد نامه باید اصالتش اثبات گردد و لذا درخواست حکم به عدم اثبات صحت و اصالت عقد نامه شرعی ازدواج دائم نموده است دادگاه قرار ارجاع امر در خصوص اصالت عقد نامه عادی ارائه شده به کارشناسی صادر و کارشناس اظهارنظر نموده:عکس های الصاقی فاقد مهر عاقد است نحوه تقریر و تنظیم عقدنامه را با عقد نامه های عادی متداول متفاوت اعلام کرده و اعلام نظر نموده که عقد نامه توسط غیر عاقد تنظیم شده است و در بند سه اعلام داشته امضا منسوب به مرحوم ح. د. از نظر ویژه گیهای تحریری و... با ویژگیهای تحریری و امضائی آن مرحوم در مدارک اساس تطبیق مطابقت ندارد (منفی) ص 39 متعاقب اعتراض خواهان موضوع به هیات سه نفره کارشناسان خط ارجاع هیات کارشناسی امضا منتسب به مرحوم ح. د. را (که به عنوان زوج در ذیل عقد نامه شرعی مورخ 1385/02/04 درج شده) با امضا مسلم الصدور آن مرحوم در ذیل مدارک اساس تطبیق فوق الذکر در رای مغایرت اعلام نموده است و در عقد نامه مهر عاقد ضرب نگردیده و عکس های زوجین نیز فاقد آثار مهری می‌باشند ص 65 - 64 زوجه استشهادیه ای که حکایت از زندگی مشترک وی با مورث خواندگان دارد تقدیم نموده و دادگاه با عنایت به استشهادیه قرار استماع شهادت شهود صادر نموده و خانم ب. ف. با قید قسم و اینکه حاجی د. و خانم م. ب. مستاجر ما بودند گواهی به زن و شوهری به آنان داده ص 80 خانم ف. پ. بدون اتیان سوگند به حضور آقای د. در منزل خانم م. ب. گواهی داده سپس ادامه داده یک اتاق از منزل خود را در اختیار آنان گذاشته بودم دادگاه طی دادنامه شماره --- مورخ در خصوص دعوی خواهان به طرفیت ورثه مرحوم ح.د. با وکالت الف. ز. به خواسته اثبات صحت و اصالت عقد نامه عادی ازدواج دائم مورخ 1385/02/04 و خسارات قانونی بعد از انعکاس اظهارات وکیل خواهان و نظریه وکیل خوانده ها در خصوص انکار و تردید نسبت به عقد نامه ارائه شده و نظریه کارشناس و هیات کارشناسی مبنی بر مغایرت امضا منتسب به مرحوم ح. د. باامضا های مسلم الصدور وی و نحوه شهادت شهود خواسته خواهان را ثابت ندانسته و رای بر بی حقی خواهان صادر می‌نماید آقای ع. ه.ش. به وکالت از خانم م. ب. از رای فوق الذکر تجدیدنظرخواهی نموده و شعبه بیست و دوم دادگاه تجدیدنظر استان فارس در تاریخ 1393/10/18 تشکیل جلسه داده وکیل خواهان اظهار داشته موکل در تاریخ 1385/02/04 به عقد دائمی مرحوم ح. د. در آمده و از آن تاریخ زندگی مشترک داشته اند و شهود موکل در جلسه حضور دارند عاقد فوت نموده از شهود آقای ص. ع. ف. جای فرزند ق.ع. به ازدواج بر علقه زوجیت خواهان و مرحوم د. گواهی داده است ص 107 و آقای آ. آ. نیز به این نحو شهادت داده و می گوید و مراسم نگرفتند پ. آ. نیز می گوید این دو با هم ازدواج کرده بودند ص 109 - 108 دادگاه پس از استماع نظرات و مدافعات وکلاء با اعلام ختم رسیدگی برابر دادنامه شماره --- - 1393/10/30 تجدیدنظرخواهی آقای ع. ه.ش. به وکالت از خانم م. ب. نسبت به دادنامه --- مورخ 1393/06/12 که متضمن رای بر بی حقی تجدیدنظرخواه راجع به خواسته اولیه است «اثبات صحت و اصالت نکاحنامه عادی دائم مورخ 1385/02/04 » از این حیث وارد است که هر چند کارشناس محترم به وی و نیز هیات کارشناسی به عدم تطبیق امضا ذیل نکاحنامه عادی ارائه شده با امضا مسلم الصدور مورث خواندگان اظهارنظر نموده‌اند لیکن با عنایت به اینکه شهود تعرفه شده متفقا بروجود علقه زوجیت فیمابین تجدیدنظرخواه و مورث تجدیدنظرخواندگان شهادت داده اند و با عنایت به اینکه در صورت اقامه دلیل اثباتی بر وقوع اصل نکاح و شک ودر نوع آن ازحیث دائم و موقت و یا اختلاف در نوع آن اصل بردوام زوجیت است و تجدیدنظرخواه هم مصر بر نکاح دائم است لذا به نظر اعضاء دادگاه تجدیدنظروجود علقه زوجیت دائمی فیمابین خانم م. ب. و ح. د. محرز است و حکم بر اثبات علقه زوجیت دائم این دو صادر می‌نماید آقای ح. پ. از دادنامه اخیرالذکر فرجام خواهی نموده و در لایحه فرجامی اولا ایراد شکلی می‌نماید که خواسته اثبات صحت و اصالت عقد نامه عادی مورخ 1385/02/04 بوده ودر حالی که دادگاه براثبات علقه زوجیت دائم بر اساس شهادت شهود تعرفه شده حکم صادر نموده است و با عنایت به نظر کارشناسان نیز که در عقدنامه ای که یکصد سکه به عنوان مهریه تعیین کرده امضا زوج با امضاهای مسلم وی تطبیق ندارد و مطالب دیگری نیز عنوان که به هنگام شور مجددا قرائت و مورد توجه قرار خواهد گرفت پرونده پس از طی مراحل قانونی به دیوانعالی کشور ارسال و رسیدگی به این شعبه ارجاع گردیده است. هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای ج. ی عضو ممیز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رای می دهد:

دادنامه فرجامخواسته مالا مخدوش می‌باشد زیرا خواسته خواهان اولیه اثبات صحت و اصالت عقد نامه عادی مورخ 1385/02/04 بوده و دادگاه بدوی هم با توجه به این امر و اینکه خواسته اثبات نکاح نبوده است بلکه صحت اصالت عقد نامه می‌باشد و اصالت عقد نامه نیز مورد تایید کارشناسان قرار نگرفته است، دعوی را رد نموده است با این وصف رسیدگی به اثبات زوجیت در مرحله تجدیدنظر و صدور حکم در این خصوص به لحاظ اینکه خارج از خواسته خواهان است و در مرحله نخستین مورد حکم قرار نگرفته است وجاهت قانونی نداشته است و مقتضی بوده دادگاه تجدیدنظر با توجه به اصرار وکیل خواهان (تجدیدنظرخواه) مبنی بر مطابقت امضا ذیل عقد نامه با امضا مسلم الصدور زوج متوفی و اعتراض تلویحی به نظریه کارشناسان، چنانچه رسیدگی را ناقص تشخیص داده مجددا به موضوع رسیدگی و احیانا از شهودی که شاهد تنظیم عقد نامه بوده اند تحقیق و یا بار دیگر به هیات کارشناسی ارجاع و بعد مبادرت به صدور رای در راستای خواسته اولیه می نمود، علیهذا به جهات اشعار رای صادره در وضعیت حاضر قابلیت تایید را ندارد و نقض می‌گردد و رسیدگی مجدد به همان شعبه صادر کننده رای منقوص محول می‌گردد.

شعبه --- دیوان عالی کشور- رئیس و مستشار

یعقوب انصاری - موسی جعفری