هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی
شماره پرونده: ه- ع /97/3273 شماره دادنامه: 9909970906010758 تاریخ: 6/5/99
شاکی: آقای امید کمالی
طرف شکایت: سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی- وزارت علوم
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخشنامه شماره 251072/36 مورخ 29/7/87 سازمان مرکزی دانشگاه آزاد و ابلاغیه نامشخص وزارت علوم- حذف کلمه تکنولوژی و اصلاح عنوان رشته تحصیلی و صدور مجدد دانشنامه پایان تحصیلات دوره کارشناسی ناپیوسته مطابق مصوبه 576 شورای گسترش
شاکی دادخواستی به طرفیت سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی- وزارت علوم به خواسته ابطال بخشنامه شماره 251072/36 مورخ 29/7/87 سازمان مرکزی دانشگاه آزاد و ابلاغیه نامشخص وزارت علوم- حذف کلمه تکنولوژی و اصلاح عنوان رشته تحصیلی و صدور مجدد دانشنامه پایان تحصیلات دوره کارشناسی ناپیوسته مطابق مصوبه 576 شورای گسترش به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:
بخشنامه شماره 251072/36 مورخ 29/7/87 سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی
از: سازمان مرکزی به: کلیه مراکز آموزشی- واحدها و دبیرخانه مناطق 13 گانه دانشگاه
با سلام: پیرو ابلاغیه وزارت علوم تحقیقات و فناوری به اطلاع میرساند عناوین برخی از رشته ها دوره کارشناسی ناپیوسته به شرح مندرج در جدل زیر برای ورودیهای جدید یعنی 87 و به بعد تغییر یافته است. لذا لازم است مطابق توضیحات جدول ذیل اقدام نمایند. ورودیهای سنوات قبل در شمول این تغییرات نمی‌باشند و با هر عنوان که در آزمون پذیرفته و رشته آنها مصوب شده با همان عنوان فارغ التحصیل خواهند شد.
بند (6) جدول: نام قدیم (کارشناسی ناپیوسته) مهندس عمران- عمران
نام جدید (کارشناسی ناپیوسته) مهندسی تکنولوژی عمران - عمران با سرفصل فنی و مهندسی مصوب 576 سال 84
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
شاکی در بیان خواسته و شکایت خویش اشعار داشته که فارغ التحصیل مقطع کاردانی پیوسته رشته کارهای عمومی ساختمان در سال 89 و فارغ التحصیل مقطع کارشناسی ناپیوسته رشته مهندسی تکنولوژی عمران- عمران سال 92 می‌باشد. شورای گسترش آموزش عالی وزات علوم در پانصد و هفتاد و ششمین جلسه مورخ 15/11/84 اقدام به تصویب مشخصات کلی- برنامه و سرفصل دروس دوره کارشناسی ناپیوسته مهندسی عمران- عمران نموده است که مطابق ماده 2 مصوبه دوره مذکور برای دانشجویانی که از این تاریخ به بعد در این مقطع وارد دانشگاه می‌شوند لازم الاجرا است و مطابق ماده 5 آیین‌نامه آموزشی دوره های کاردانی و کارشناسی مصوب 16/12/1393 دانشگاه موظف است برنامه های آموزش و درسس مصوب شورای عالی برنامه ریزی آموزشی وزارت را برای دوره های که در آن با مجوز شورای گسترش آموزش عالی دانشجو پذیرفته است اجرا نماید. در ابتدای مصوبه 576 به صراحت عنوان «گروه فنی و مهندسی» در رشته: عمران- عمران و در دوره کارشناسی ناپیوسته قید شده است لکن سازمان مرکزی با صدور بخشنامه مورد شکایت پیرو ابلاغیه وزارت علوم (که ابلاغیه را مسئولین امر محرمانه تلقی و از تسلیم آن مخالفت نموده اند.) کلمه تکنولوژی به عناوین رشته های ورودی جدید اضافه شده و فقط نام رشته مهندسی عمران- عمران بدون تصویب مشخصات کلی برنامه و سرفصل دروس جدید با همان مشخصات قبل به «مهندسی تکنولوژی عمران- عمران» تغییر پیدا کرده است. در حالی که مطابق ماده (3) آیین‌نامه شورای عالی برنامه ریزی آموزشی تعریف عناوین رشته جدید جزء وظایف و اختیارات این شورا می‌باشد و اضافه شدن کلمه تکنولوژی در سال های اخیر زمینه اجحاف و تبعیض هم در استخدامی های دولتی و خصوصی و هم پروانه اشتغال به کار مهندسی را فراهم نموده است.
در پاسخ به شکایت مذکور مدیر کل دفتر حقوقی سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی به موجب لایحه شماره 97-3273-4 تا 6 مورخ 24/4/1398 به طور خلاصه توضیح داده است که:
1- شورای عالی برنامه ریزی بر طبق مصوبه جلسه مورخ 28/11/63 شورای عالی انقلاب فرهنگی به منظور سیاست ها و خط مشی ها و اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در امر برنامه ریزی و تدوین و تصویب آیین‌نامه و مقررات آموزشی تشکیل گردیده است. تبصره یک ماده 9 آیین‌نامه داخلی شورای عالی برنامه ریزی مصوب 5/8/66 شورای عالی انقلاب فرهنگی مقرر میدارد «آیین‌نامه های آموزشی ایجاد رشته های جدید و یا حذف رشته های فعلی باید به تصویب نهایی شورای عالی برنامه ریزی برسد»
بنابراین شورای عالی برنامه ریزی آموزشی بر اساس اختیاراتی که به شرح بند 3 بخش (ب) و بند 1 بخش (ج) ماده 2 و ماده 6 قانون اهداف وظایف و تشکیلات وزارت عتف مصوب 28/5/83 و بندهای مواد 15 و 16 قانون برنامه پنجم توسعه داده شده است طی جلسه 666 مورخ 6/11/86 نسبت به تغییر عناوین کلیه رشته های کارشناسی ناپیوسته فنی و مهندسی به عنوان کارشناسی مهندسی تکنولوژی اقدام نموده و دلیل آن نیز تفکیک عناوین رشته های تحصیلی کارشناسی پیوسته از کارشناسی ناپیوسته در کلیه دوره های تحصیلی با عناوین مشابه می‌باشد.
2- شورای گسترش آموزش عالی به موجب تصویب نامه مورخ 29/1/49 و در اجرای بند (ب) ماده 1 و مواد 6 و 4 قانون تاسیس وزارت علوم به عنوان مرجع رسمی و قانون برای اخذ تصمیم درباره درخواستهای مربوط به ایجاد یا توسعه موسسه های آموزش عالی در کشور اعم از دولتی و آزاد یا انحلال آنها تشکیل شده است لذا بر خلاف اظهارات شاکی تغییر عنوان رشته تحصیلی از وظایف شورای عالی برنامه ریزی می‌باشد و نیازی به تصویب شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم ندارد.
نظریه تهیه کننده گزارش:
در خصوص شکایت مطروحه به خواسته ابطال بخشنامه شماره 251072/36 مورخ 29/7/87 سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی با عنایت به اینکه حسب آراء صادره از سوی هیات محترم عمومی دیوان عدالت اداری رسیدگی به ابطال مصوبات مقرره و بخشنامه های صادره از دانشگاه آزاد اسلامی خارج از مصادیق موضوع ماده 12 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری بوده و قابلیت طرح در هیات عمومی را ندارد و در خصوص ابلاغیه وزارت علوم با توجه به اظهار عجز شاکی از ارائه ابلاغیه به شرح محتویات پرونده پیشنهاد می‌گردد در اجرای مواد 80 و 81 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری پرونده جهت اتخاذ تصمیم و یا رفع نقص به دفتر هیات عمومی اعاده گردد و موضوع صدور مجدد دانشنامه پایان تحصیلات نیز موردی می‌باشد. تهیه کننده گزارش: ستار مرادی
نظریه اتفاق آراء هیات تخصصی فرهنگی آموزشی و پزشکی
در خصوص شکایت مطروحه مبنی بر ابطال بخشنامه شماره 251072/36 مورخ 29/7/87 سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی با عنایت به اینکه مطابق بند (1) ماده 12 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری رسیدگی به شکایات و تظلمات و اعتراضات اشخاص حقیقی و حقوقی از آیین‌نامه ها و سایر نظامات و مقررات دولتی از جمله وظایف و صلاحیت های هیات عمومی دیوان عدالت اداری می‌باشد و دانشگاه آزاد اسلامی از جمله موسسات دولتی یا عمومی غیر دولتی می‌باشند که رسیدگی به شکایات آن حسب دادنامه شماره 36-35-34 مورخ 21/1/97 هیات عمومی دیوان عدالت اداری در صلاحیت هیات عمومی دیوان عدالت اداری نبوده لذا به اتفاق آراء شکایت مطروحه قابل طرح و رسیدگی در هیات عمومی دیوان عدالت اداری نمی‌باشد. ذبیح اله واحدی رئیس هیات تخصصی فرهنگی آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری
رای هیات تخصصی فرهنگی آموزشی و پزشکی
در خصوص شکایت مطروحه به خواسته ابطال ابلاغیه وزارت علوم تحقیقات و فناوری حذف کلمه تکنولوژی و اصلاح عنوان رشته تحصیلی نظر به اینکه شورای عالی برنامه ریزی مطابق مصوبه جلسه 28/11/63 شورای عالی انقلاب فرهنگی به منظور سیاستها و خط مشی ها و اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در امر برنامه ریزی و تدوین و تصویب آیین‌نامه و مقررات آموزشی تشکیل گردیده و به موجب مواد 2 و 3 و تبصره یک ماده 9 آیین‌نامه داخلی شورای عالی برنامه ریزی و آیین‌نامه های آموزشی و ایجاد رشته های جدید و یا حذف رشته های فعلی می بایستی به تصویب نهایی شورای عالی برنامه ریزی برسد و در ما نحن فیه نیز شورای مذکور بر اساس اختیارات مصرح و مندرج در بندهای ماده 6 قانون اهداف وظایف و تشکیلات وزارت علوم و تحقیقات و فناوری و مواد 15 و 16 قانون برنامه پنجم توسعه نسبت به تغییر عناوین کلیه رشته های کارشناسی ناپیوسته فنی و مهندسی اقدام نموده در حالی که هدف اصلی شورای گسترش آموزش عالی در سیاستگذاری برنامه ریزی تصمیم گیری برای ایجاد و گسترش موسسات متناسب با نیازها و ضرورتها می‌باشد لذا اعضای هیات به اتفاق آراء مقرره مورد اعتراض را مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات تشخیص نداده بنا به مراتب در مجموع شکایت مطروحه وارد تشخیص نمی گردد رای به رد شکایت صادر و اعلام می‌گردد. این رای ظرف بیست روز پس از صدور از سوی ده تن از قضات محترم دیوان عدالت یا رئیس محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض می‌باشد.
ذبیح اله واحدی - رئیس هیات تخصصی فرهنگی آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری