هیات تخصصی استخدامی
شماره پرونده: ه- ع؍ 9900019 شماره دادنامه: 9909970906011145 تاریخ: 2/9/99
شاکی: آقای محمدرضا دباغ
طرف شکایت: دانشگاه اصفهان
موضوع شکایت و خواسته: 1- ابطال بخشنامه شماره 78609؍93 مورخ 27؍10؍93 معاون اداری و مالی دانشگاه اصفهان 2- الزام دانشگاه اصفهان به ذخیره 90 روز مرخصی از سال 93 تا 98
هیات رییسه دانشگاه اصفهان در سال 1393 در خصوص مرخصی استحقاقی استفاده نشده کارمندان پیمانی و رسمی (اعضای غیر هیات علمی) اتخاذ تصمیم کرده است که مورد اعتراض شاکی واقع و تقاضای ابطال آن را نموده است.
متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:
بخشنامه به کلیه واحدهای تابعه - موضوع: استفاده از مرخصی سالیانه
با سلام و احترام، به اطلاع کلیه اعضا محترم شاغل در دانشکده ها و واحدها می رساند بر اساس مصوبه نوزدهمین جلسه هیات رئیسه محترم دانشگاه مورخ 20؍3؍93 که قبلاً به اطلاع رسیده است، یادآوری می‌نماید مرخصی استحقاقی استفاده نشده اعضا رسمی پیمانی و قراردادی قابل ذخیره نبوده و می‌بایست از مرخصی سالیانه که برای کارکنان رسمی و پیمانی و عضو قراردادی، 30 روز و کارکنان قراردادی بند (الف) مشمول قانون کار 26 روز می‌باشد، استفاده نمایند. همچنین بر اساس تبصره 2 ماده 56 آیین‌نامه استخدامی اعضای غیر هیات علمی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی، موافقت موسسه با درخواست عضو برای استفاده از آن مدت از مرخصی استحقاقی سالیانه که ذخیره و یا بازخرید آن امکان پذیر می‌باشد الزامی است. دکتر ولی اله میرخانی - معاون اداری و مالی
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت: اولاً مقرره مورد شکایت مغایر با مواد 6-7-9 آیین‌نامه مرخصی ها موضوع مواد 47-48-49 قانون استخدامی کشور مصوب 22؍7؍1346 هیات وزیران می‌باشد. ثانیاً با توجه به اینکه استفاده از مرخصی استحقاقی منوط به درخواست کتبی مستخدم می‌باشد و همچنین مطابق با ماده 9 قانون مذکور مستخدم دولت می‌تواند به اختیار به میزان 15 روز از مرخصی خود را ذخیره نماید لیکن متاسفانه معاونت مالی و اداری دانشگاه اصفهان به استناد مصوبه نوزدهمین جلسه هیات رییسه دانشگاه اصفهان مورخ 20؍3؍1393 تمامی کارکنان را مجبور نموده که تمامی مدت زمان مرخصی استحقاقی خود را به میزان 30 روز در سال استفاده نماید و در صورت عدم استفاده از مرخصی زمان مذکور بر خلاف مواد 7 و 9 قانون آیین‌نامه مرخصی ها قابلیت ذخیره شدن را ندارد. لازم به ذکر است که اصلاً در مصوبه هیات رییسه که مورد استناد معاون مالی دانشگاه است در این رابطه تصمیمی گرفته نشده است و فقط تصمیم در رابطه با ساعات کاری کارکنان در محدوده زمانی 07؍04؍1393 لغایت 07؍06؍1393 اتخاذ گردیده است و معاونت مالی و اداری دانشگاه بدون داشتن هیچگونه اختیاری با دور زدن کارکنان عمل خلاف قانون خود را جهت عدم ذخیره مرخصی در طول کل سال را انجام داده اند و لذا از آنجایی که کلیه کارکنان و مستخدمین دولت می‌توانند به میزان 15 روز از مرخصی های خود را ذخیره نمایند درخواست ابطال بخشنامه فوق از آن مقام محترم مورد استدعا می‌باشد.
دفاعیه طرف شکایت: 1- استناد شاکی به آیین‌نامه مرخصی ها که بر اساس قانون خدمات کشوری صادر شده صحیح نیست زیرا این آیین‌نامه علاوه بر آنکه با تصویب قانون مدیریت خدمات کشوری در دستگاه های دولتی قابلیت اجرا ندارد، در دانشگاهها نیز به دلیل وجود آیین‌نامه خاص استخدامی و عدم الزام دانشگاهها و موسسات آموزش عالی به اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری هیچگاه لازم الرعایه نبوده است و به موجب بند (ب) ماده 20 برنامه پنجم توسعه کشور دانشگاهها و موسسات آموزش عالی، از شمول قانون مدیریت خدمات کشوری خارج، به صورت هیات امنائی اداره و مشمول آیین‌نامه استخدامی خاص خود اند. 2- بر اساس ماده 56 آیین‌نامه استخدام اعضای غیر هیات علمی دانشگاه اصفهان، تنها در صورتی امکان ذخیره سازی مرخصی توسط عضو غیرهیات علمی میسر است که پس از درخواست عضو برای استفاده از مرخصی استحقاقی، رئیس دانشگاه یا مقام مجاز از سوی او، مخالفت خود را جهت استفاده از مرخصی مزبور به عضو متقاضی اعلام نماید. در غیر این صورت مانعی برای استفاده اعضای غیر هیات علمی از مرخصی استحقاقی وجود نداشته و عدم استفاده موجب ذخیره آن نخواهد شد. (در این رابطه درخواستی مبنی بر استفاده مرخصی استحقاقی از سوی متقاضی و مخالفت مقام مجاز وجود ندارد.)3- به حکایت ماده 55 آیین‌نامه استخدام اعضای غیر هیات علمی، هر عضو به ازاء یک ماه خدمت از دو و نیم روز کاری (30 روز کاری در سال) از مرخصی استحقاقی بهره مند است که طبق مفاد ماده یاد شده "باید" از آن استفاده نماید. قید باید در متن ماده بیانگر تکلیف عضو به استفاده از مرخصی است و ذخیره شدن آن صرفاً در شرایط خاص امکان پذیر است. نتیجه اینکه امکان ذخیره سازی مرخصی استحقاقی عضو شاغل با ظاهر قانون با وجود فراهم بودن شرایط استفاده از مرخصی استحقاقی وجود ندارد.4- از منظر حقوق اداری، اعطای مرخصی جهت تجدید قوا و ارتقای عملکرد حرفه ای کارکنان ضروری است. لهذا اساس ماده 56 آیین‌نامه استخدامی بیش از آنکه متوجه عضو شاغل در دانشگاه باشد، تکلیفی است که بر اساس آن مدیران دستگاه را موظف می کند که با رعایت سقف قانونی، موافقت خود را با مرخصی کارکنان اعلام نمایند و چنانچه به دلایل و معذوراتی اعطای مرخصی میسر نباشد و یا در روند وظایف سازمانی خللی وارد نماید، با رعایت قوانین ذکر شده و رعایت مراحل اداری مربوطه صرفاً تا 15 روز از مرخصی استحقاقی استفاده نشده عضو رسمی یا پیمانی ذخیره یا بازخرید می‌شود.بدیهی است در صورت عدم موافقت و اعطای مرخصی از طرف روسا و مدیران و نیز به دلیل اینکه کارمند یا عضو غیر هیات علمی نقشی در عدم استفاده از این امتیاز نداشته ما به ازای 15 روز مرخصی برای وی منظور شده، کما اینکه در قانون کار نیز این مقدار 9 روز است.5- آنچه در بخشنامه معاونت اداری مالی دانشگاه بر آن تاکید شده است. در واقع شفاف سازی چگونگی اجرای مفاد ماده 55 آیین‌نامه استخدامی اعضای غیر هیات علمی و استفاده کامل از مرخصی استحقاقی و نیز تکلیف به روسا و مدیران جهت موافقت کامل با مرخصی استحقاقی آنهاست که در قسمت اخیر ماده مزبور به صراحت عنوان شده، عضو باید مطابق با برنامه زمانی اعلام شده و موافقت رییس موسسه از مرخصی استحقاقی استفاده کند. همچنین در نوزدهمین مصوبه هیات رئیسه دانشگاه بر خلاف نظر شاکی بر استفاده از مرخصی استحقاقی با توجه به کاهش فعالیت های دانشگاه در ایام تابستان تاکید شده است. بنابراین بر خلاف ادعای شاکی اقدامی مغایر اجرای مواد آیین‌نامه استخدامی اعضای غیر هیات علمی صورت نپذیرفته که موجب ابطال بخشنامه مزبور را فراهم نمایند.
پرونده در هیات تخصصی استخدامی مطرح و مورد رسیدگی قرارگرفت و به اتفاق آراء مقرره مورد شکایت قابل ابطال تشخیص داده نشد، بنابراین با استعانت از خداوند متعال و به استناد بند «ب» ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری در مورد آن به شرح زیر رای صادر می‌شود.
رای هیات تخصصی
با توجه به اینکه اولاًبه موجب بند (ب) ماده20قانون برنامه پنجم توسعه مصوب1389که در ماده1قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور مصوب سال1395تکرار شده مقرر گردیده دانشگاه ها و موسسات آموزشی و پژوهشی در امور اداری، استخدامی، مالی و معاملاتی از شمول قوانین و مقررات عمومی خارج و صرفاً بر اساس آیین‌نامه ها و مصوبات هیات امنا عمل می کنند، بنابراین در مواردی که حکمی از سوی هیات امناء مقرر شده است استناد به قانون مدیریت خدمات کشوری و مقررات ناشی از آنها موضوعیت ندارد، ثانیاً مطابق با ماده 56 آیین‌نامه استخدامی اعضای غیرهیات علمی دانشگاه اصفهان مصوب 1393: « در صورت درخواست عضو برای استفاده از مرخصی استحقاقی سالانه و عدم موافقت رئیس موسسه یا مقام مجاز از طرف وی، برای اعضای رسمی و پیمانی صرفاً تا 15 روز قابل ذخیره یا بازخرید و برای اعضای قراردادی صرفاً تا 15 روز قابل بازخرید خواهد بود.» به عبارت دیگر مستفاد از این ماده ذخیره سازی مرخصی کارکنان مقید به دو شرط 1- درخواست عضو برای استفاده از مرخصی استحقاقی سالانه و 2- موافقت نکردن رئیس موسسه یا مقام مجاز از طرف وی، صرفاً تا 15 روز امکان پذیر است و چنانچه دانشگاه با درخواست مرخصی کارکنان خود مخالفت ننماید امکان ذخیره سازی مرخصی برای آنها وجود ندارد. بنابراین از آنجایی که مقام مجاز دانشگاه اصفهان در مقرره مورد شکایت اعلام داشته کارکنان موظف به استفاده از مرخصی سالانه خود می‌باشند، در نتیجه امکان ذخیره سازی سازی مرخصی وجود نخواهد داشت، فلذا مقرره مورد شکایت خارج از حدود اختیارات مرجع وضع آن یا مغایر با قانون نبوده و رای به رد شکایت صادر می‌شود. این رای مستند به بند «ب» ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری و تبصره 2 آن صادر و ظرف بیست روز پس از صدور، از سوی ده تن از قضات یا رئیس محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض می‌باشد
رضا فضل زرندی - رئیس هیات تخصصی استخدامی