تکلیف پدر به پرداخت نفقه ولدالزنای که حکم اثبات نسب وی صادر شده است

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1380/05/06
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر آمل

موضوع

تکلیف پدر به پرداخت نفقه ولدالزنای که حکم اثبات نسب وی صادر شده است

پرسش

ولد‌الزنایی که سابقاً حکم به اثبات نسب وی از سوی دادگاه صادر شده به ‌عنوان ترک انفاق علیه پدرش طرح دعوا می‌کند. آیا پدر مکلف به پرداخت نفقه است؟

نظر هیئت عالی

ضمن این‌که به هر تقدیر پدر مکلف به پرداخت نفقه اولاد است، به ‌نظر می‌رسد با وجود صدور حکم به اثبات نسب، تردیدی در وجود تکلیف پدر، پرداخت نفقه وجود نداشته باشد.

نظر اتفاقی

اصولاً طفل متولد از زنا حق‌ نفقه بر اقارب را ندارد؛ چرا که از آثار نسب قانونی می‌باشد و مطابق ماده 167 قانون مدنی، طفل متولد از زنا ملحق به زانی نمی‌شود. بنابراین، ولدالزنا حق مطالبه نفقه از پدر را ندارد اما می‌توان چنین گفت که انفاق به کسی که محتاج می‌باشد از واجبات کفایی است و وجدان اجتماعی لازم می‌داند که از او نگهداری کرده و به او انفاق کنیم و پدر و مادر طبیعی طفل که سبب ایجاد وی بوده‌اند از دیگران نسبت به آن طفل اولی می‌باشند. گذشته از آن شایسته است که پدر و مادر را از باب سبب ملزم به انفاق به طفل بدانیم. نظریه شماره 3847/7 - 7/6/73 اداره حقوقی قوه قضاییه نیز موید نظر فوق است که چنین بیان داشته: «هر چند در قانون مدنی ایران نسبت به حضانت اطفال نامشروع حکمی مقرر نشده است لکن با توجه به اصل 167 قانون اساسی و ماده 3 قانون آیین دادرسی مدنی و عرف و عادت مسلم و روح قانون مدنی (باب دوم از کتاب هشتم از جلد دوم) و فتوای صریح حضرت امام (ره) در مورد الزام به انفاق، ملاک انفاق، ولادت طبیعی طفل است. یعنی نتیجه انتساب طبیعی طفل بر پدر و مادر (چه شرعی و یا غیرشرعی) ملاک انفاق خواهد بود. مراد از زانی در ماده 1167 قانون مدنی هم مرد یا زن زناکار می‌باشد. بنابراین، پدر و جد پدری به ترتیب و بعد مادر طبیعی طفل مکلف به انفاق هستند و ترک آن قابل تعقیب و مجازات است.