هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی
شماره پرونده: ه- ع /9800125 شماره دادنامه: 9909970906010647 تاریخ: 15/4/99
شاکی: خانم طیبه عرفانی نسب
طرف شکایت: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی- دانشگاه علوم پزشکی استان ایلام
موضوع شکایت و خواسته: تقاضای ابطال بخشنامه شماره 12678/2/د مورخ 31/6/1392 مدیریت توسعه منضم به بخشنامه شماره 91/15/209/د مورخ 23/5/1392 مشاور معاونت توسعه و مدیرکل منابع انسانی و پشتیبانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
شاکی دادخواستی به طرفیت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی- دانشگاه علوم پزشکی استان ایلام به خواسته ابطال بخشنامه شماره 12678/2/د مورخ 31/6/1392 مدیریت توسعه منضم به بخشنامه شماره 1591/209/د مورخ 23/5/1392 مشاور معاونت توسعه و مدیرکل منابع انسانی و پشتیبانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:
بخشنامه شماره 12678/2/د مورخ 31/6/1392 مدیریت توسعه (بخشنامه مورد شکایت) موجود نیست.
بخشنامه شماره 1591/209/د مورخ 23/5/1392 مشاور معاونت توسعه و مدیرکل منابع انسانی و پشتیبانی وزارت بهداشت (موضوع شکایت نیست- صرفا بخشنامه مورد شکایت منضم به این بخشنامه بوده است):
سلام علیکم
احتراما بدین وسیله باگاهی می رساند در راستای تامین نیروی انسانی مورد نیاز دانشگاه های علوم پزشکی و پیرو تقاضاهای تعدادی از دانشگاه/دانشکده ها و مشمولین قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان، کمیسیون موضوع مواد 2 و 3 آیین‌نامه اجرایی قانون فوق الذکر در مورخ 2/5.92 تشکیل و موارد ذیل به تصویب رسید که مراتب جهت اطلاع و بهره برداری الام می‌گردد:
1- با توجه به نیاز دانشگاه/دانشکده های علوم پزشکی به خدمات مشمولین قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان چنانچه این گروه از افراد تقاضای انجام خدمات قانونی بدون احتساب ضریب منطقه خدمتی را داشته باشند در صورت موافقت دانشگاه بلامانع می‌باشد. بدیهی است مدت خدمت برای مقاطع کاردانی صرفا تا سقف 12 ماه و برای مقاطع کارشناسی و بالاتر 24 ماه می‌باشد.
2- فارغ التحصیلان رشته های مورد نیاز وزارت متبوع که می‌بایست خدمات فوق الذکر را به صورت اجباری انجام دهند چنانچه در مدت انجام خدمات از مرخصی استعلاجی زایمان استفاده نمایند در صورت نیاز و موافقت دانشگاه و تقاضای فرد، عدم احتساب مدت مرخصی استعلاجی زایمان جزء خدمات موضوع قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان بلامانع می‌باشد. بدیهی است مدت خدمت برای مقاطع کاردانی صرفا تا سقف 12 ماه و برای مقاطع کارشناسی و بالاتر 24 ماه می‌باشد.
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
1- شاکی صرفا متن ماده 5 قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور مصوب 10/6/1392 و تبصره های آن را به عنوان مغایرت قانونی اعلام نموده است.
ماده 5- پذیرش دانشجو در دانشگاه ها به روش ظرفیت رشته - محل و تقاضای داوطلبان بر اساس «سابقه تحصیلی» یا «سابقه تحصیلی و آزمون (عمومی یا عمومی - اختصاصی)» صورت می‌گیرد.
تبصره1- وزارت آموزش و پرورش مسئولیت ارائه سابقه تحصیلی برای دانش آموزان و متقاضیان ورود به دانشگاه را بر عهده دارد. وزارت آموزش و پرورش موظف است در اجرای این تبصره تغییرات لازم را در تشکیلات اداری خود به تصویب مراجع ذی ربط برساند.
تبصره2- سازمان سنجش آموزش کشور مسئولیت سنجش داوطلبان را بر عهده دارد.
تبصره3- تعیین روش پذیرش دانشجو در دانشگاه براساس ظرفیت رشته - محل ها و تقاضای داوطلبان به صورت سالانه تعیین و از طریق سازمان سنجش آموزش کشور قبل از ثبت نام اعلام می‌گردد.
تبصره4- در پذیرش دانشجو تاثیر سابقه تحصیلی سالانه به صورت تدریجی و صعودی است و پس از پنج سال حداقل هشتاد و پنج درصد (85%) ظرفیت پذیرش دانشجو در کل کشور بر مبنای سابقه تحصیلی خواهد بود.
تبصره5 - در سال اول اجرای این قانون تاثیر سابقه تحصیلی در پذیرش داوطلبانی که دارای سابقه تحصیلی می‌باشند حداقل بیست و پنج درصد (25%) می‌باشد.
2- مصوبه چهارمین جلسه شورای سنجش مورخ 28/6/1394: مصوبه قابل دسترس نیست.
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیر کل حقوقی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی به موجب لایحه شماره 1607/107 مورخ 11/9/1398 به طور خلاصه توضیح داده است که:
1- هیچگونه سابقه ای از بخشنامه شماره 12678/2/د مورخ 31/6/1392 در وزارت مبتوع یافت نشد.
2- بخشنامه شماره 1591/109/د مورخ 23/5/1392 نیز ارتباطی به تعهدنامه ماخوذه نداشته و مربوط به مشمولین قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان است.
3- نامه معاونت توسعه و مدیریت ایلام که ضمیمه شکایت شده است نیز ارتباطی به موضوع تعهد به خدمت نداشته و در خصوص مشمولین قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان است.
4- خدمت موضوع قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان تعهدی برای دولت برای به کارگیری اشخاص مشمول این قانون ندارد و دولت مختار به استفاده از تعهد اشخاص مشمول در صورت نیاز است.
نظریه تهیه کننده گزارش:
((مشتکی عنه بیان داشته سابقه ای از بخشنامه نخست یافت نشده است. بخشنامه دوم نیز موضوع شکایت نیست. بنابر اعلام طرف شکایت، بخشنامه شماره 1591/109/د مورخ 23/5/1392 ارتباطی به تعهدنامه ماخوذه نداشته و مربوط به مشمولین قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان است. چنانچه گزاره مزبور صحیح باشد، دسترسی به بخشنامه برای اظهارنظر در خصوص آن لازم است. در صورت که موضوع در خصوص تعهد به خدمت پذیرفته شدگان رشته های پزشکی و مرتبط باشد رای ذیل قابل صدور است:))
اولا، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هیچ تعهدی مبنی بر جذب و استخدام فارغ التحصیلان رشته های پزشکی و مرتبط جز در موارد مصرح قانونی ندارد. ثانیا، تعهد خدمت موضوع ماده 1 قانون مربوط به خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب 1375 نیز تکلیفی از جانب متعهدین و امتیازی یکجانبه برای وزارت مزبور بوده که قابل چشم پوشی و صرف نظر از سوی این وزارت است و به تصریح ماده 1 تعهد مزبور زمانی موضوعیت دارد که خدمت فارغ التحصیلان از سوی وزارت بهداشت لازم تشخیص داده شود. به عبارتی وزارت بهداشت در استفاده از تعهد به خدمت مشمولان قانون مربوط به خدمت پزشکان و پیراپزشکان واجد اختیار است. مطابق ماده 2 آیین‌نامه قانون مربوط به خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب 1375 مناطق مورد نیاز ماده 1 قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان و رشته‌های مربوط، همچنین‌گروه‌های مازاد بر نیاز، در ابتدای هر سال توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعیین و اعلام خواهد شد. ثالثا اخذ تعهد به خدمت رسمی، صرفا مشمولین قانون فوق را متعهد به خدمت می‌سازد و حتی در فرض اخذ تعهد از ایشان، وزارت بهداشت می‌تواند از اجرای این تکلیف و تعهد آنان صرف نظر نماید. بنابراین تخطی از قوانین و مقررات مربوط مشهود نیست. تهیه کننده گزارش: ذبیح اله واحدی
رای هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی
در خصوص شکایت شاکی مبنی بر درخواست ابطال بخشنامه شماره 12678/2/د مورخ 31/6/1392 مدیریت توسعه منضم به بخشنامه شماره 91/15/209/د مورخ 23/5/1392 مشاور معاونت توسعه و مدیرکل منابع انسانی و پشتیبانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نظر به اینکه اولاً بخشنامه به شماره 12678/2/د مورخ 31/6/92 ارائه نشده و طرف شکایت نیز وجود آن را انکار نموده است. ثانیاً بخشنامه شماره 91/15/209/د مورخ 23/5/1392 مشاور معاونت توسعه و مدیر کل منابع انسانی و پشتیبانی وزارت بهداشت بر اساس اختیارات ناشی از مواد 1، 2 و3 قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب سال 1375 اصدار یافته است و مغایر قانون مذکور و نیز مغایر ماده 5 قانون سنجش و پذیرش دانشجو نمی‌باشد. در نتیجه رای به رد شکایت شاکی صادر و اعلام می‌گردد. این رای ظرف مهلت بیست روز پس از صدور از سوی رئیس محترم دیوان یا ده تن از قضات دیوان قابل اعتراض است.
ذبیح اله واحدی - رئیس هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری