بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 816
تاریخ دادنامه: 23/8/1396
کلاسه پرونده: 96/208
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکیان: آقایان: 1- علیرضا سلیمان پور 2- باقر جعفری شمس آبادی 3- عبدالعلی عباسی 4- عبدالرضا عباسی 5- غلامرضا گچبران همگی با وکالت آقای مسعود موذّن
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بندهای 2 و 4 مصوبه شماره 954/ش-8/11/1392 شورای اسلامی شهر اندیمشک
گردش کار: آقای مسعود موذن به وکالت از موکلین خود به موجب دادخواستی ابطال بندهای 2 و 4 مصوبه شماره 954/ش-8/11/1392 شورای اسلامی شهر اندیمشک را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
"ریاست معظم دیوان عدالت اداری
با سلام، احتراماً اینجانب به وکالت از سوی موکلین (شاکیان) که عده ای از کشاورزان زحمتکش منطقه بوده و شهرداری شهرستان اندیمشک به طور غیر قانونی از محصولات تولیدی (کشاورزی) شاکیان که در مسیر عبور از اندیمشک به تهران و سایر استانها به عنوان عوارضات قانونی از محصولات کشاورزی فوق، عوارض غیر قانونی اخذ در حالی که وفق قانون اصلاح موادی از قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و چگونگی برقراری و وصول عوارض و سایر وجوه از تولیدکنندگان کالا، ارائه دهندگان خدمات و کالاهای وارداتی و خصوصاً بند «ه-» از ماده 3 قانون فوق الذکر مصوب 20/10/1381 که در تاریخ 25/10/1381 نیز به تایید شورای نگهبان رسیده است و همچنین این موضوع طی نامه های شماره 16779/36-16/8/1388 و 1/74/101908-11/8/1388 و ضمائم پیوست توسط مدیرکل دفتر حمل و نقل کالا که مغایر بودن اخذ هرگونه عوارض و وجوه توسط شهرداریها را مغایر با قانون اعلام نموده که علیرغم صراحت قانون و ابلاغ آن به شهرداریها، متشاکیان با استناد به مصوبه ها توسط شوراهای محلی مبادرت به اخذ این عوارضات و وجوه غیر قانونی از کشاورزان محلی می نمایند. لذا تقاضای رسیدگی و ابطال و نقض مصوبات و الغاء اخذ این عوارضات و وجوه که برخلاف صراحت قانون و قوانین ملی است را استدعا دارد. همچنین یادآوری می‌شود که گاهی از یک بار کامیون، دو قبض عوارض، در اندیمشک و دزفول از همان بار و محصول تولیدی در مسیر دو شهرستان اخذ شده است اگر چه صدها قبض عوارض وجود دارد، لذا چندین قبض نمونه از وجوه دریافتی جهت استناد و استحضار به پیوست می‌باشد. ضمناً با توجه به استمرار اخذ این عوارضات در حال حاضر و ورود خسارت که جبران آن باعث عسرت شاکیان می‌گردد و به سبب ضرورت و فوریت موضوع، بدواً استدعای صدور دستور موقت مبنی بر توقف اجرای اقدامات شهرداری به شرح فوق وفق ماده 15 از قانون دیوان مصوب 9/3/1385 را دارد. "
متن مصوبه در قسمتهای مورد اعتراض به قرار زیر است:
" 1-..........
2- واگذاری پست عوارضی میوه و تره بار شهرداری اندیمشک با دریافت یک درصد عوارض به بخش خصوصی از طریق انتشار آگهی و انجام مزایده عمومی و قوانین و مقررات و انعقاد قرارداد یک ساله منع قانونی ندارد.
3-..........
4- پیگیری یکسان سازی تعرفه اخذ عوارض میوه و تره بار به میزان یک درصد توسط شهرداری از طریق استانداری و دستگاههای مرتبط بلا مانع است. "
در پاسخ به شکایت مذکور، شورای اسلامی شهر اندیمشک به موجب لایحه شماره 5869/ش/ش-18/1/1395 توضیح داده است که:
" با سلام
احتراماً در خصوص دادخواست آقایان عبدالرضا عباسی، باقر جعفری شمس آبادی، غلامرضا گچ بران، عبدالعلی عباسی و علیرضا سلیمان پور تحت کلاسه پرونده به شماره بایگانی شعبه 941807 و شماره پرونده 940998093001766 در مهلت مقرر لایحه دفاعیه به شرح ذیل تنظیم و ارسال می‌گردد.
اولاً: اخذ عوارض توسط پیمانکار شهرداری مطابق مصوبه شورای اسلامی شهر به شماره 954/ش/ش-18/11/1392 و قرارداد 1721/02/18- 15/9/1393 به استناد ماده یک قرارداد فی مابین شهرداری و پیمانکار (امان اله مولایی) واگذاری و اخذ یک درصد عوارض میوه و تره بار از اندیمشک به خارج استان کاملاً وجاهت قانونی و شرعی دارد.
ثانیاً: مستندات پیوستی که به دادخواست ضمیمه گردیده در خصوص عوارض کمیسیون ماده 77 و دیگر کالای خدماتی هیچ گونه ارتباطی به اخذ عوارض میوه و تره بار ندارد و به اصطلاح سالبه به انتفاع موضوع است.
ثالثاً: در صورت تخلف پیمانکار مبنی بر اخذ عوارض مازاد بر 1% مشارالیه (پیمانکار) مسئول بوده و مکلف به جبران خسارت وارده به دیگر اشخاص حقیقی و حقوقی خواهد بود. ضمناً در قبوض پیوستی تخلفی صورت نگرفته است چنانچه تخلف اثبات گردد مطابق قرارداد هیچ گونه مسئولیتی متوجه شهرداری نیست و به استناد بند 4 ماده 84 آیین دادرسی مدنی دعوا به طرفیت شهرداری و شورای اسلامی شهر فاقد وجاهت قانونی است و قابلیت استماع ندارد لذا دادخواست نامبردگان فوق الذکر محکوم به رد است.
رابعاً: مطابق ماده 12 معافیت عرضه کالا و ارائه خدمات و همچنین واردات آن از بند 1 تا بند 17 ماده فوق کاملاً احصا شده است که عوارض میوه و تره بار از این قاعده مستثنی است.
خامساً: اخذ یک درصد عوارض میوه و تره بار به استناد تبصره 1 ماده 50 (قانون مالیات بر ارزش افزوده) شوراهای اسلامی شهر و بخش جهت وضع هر یک از عوارض محلی جدید، که تکلیف آن در این قانون مشخص نشده باشد، موظفند موارد را حداکثر تا پانزدهم بهمن ماه هر سال برای اجرا در سال بعد، تصویب و اعلام عمومی نمایند. لذا مطابق مصوبه شورای اسلامی که به تایید کمیته انطباق رسیده اخذ عوارض میوه و تره بار کاملاً وجاهت قانونی دارد. بنابراین مصوبه شورای اسلامی شهر اندیمشک به استناد تبصره فوق الذکر به سبیل قانونی تصویب شده است. مطابق ماده 16 قانون مالیات بر ارزش افزوده) نرخ مالیات بر ارزش افزوده، یک و نیم درصد می‌باشد. لذا به استناد مادتین فوق الذکر خواسته نامبردگان (نسبت به لغو اخذ عوارضات و ابطال مصوبات و بخشنامه ها) محکوم به رد است. بنا بر مراتب فوق الاشاره اجرای عدالت مورد استدعاست."
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 23/8/1396 با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
با توجه به اینکه طرف های شکایت در لوایح تقدیمی پذیرفته اند مصوبه موردشکایت ناظر بر اخذ 1% عوارض حمل و نقل از اندیمشک به خارج از استان بوده و نظر به اینکه حمل و نقل کالا از انواع ارائه خدمات بوده در ماده 38 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1387، میزان عوارض شهرداری ها در ارائه خدمات مشخص و تعیین شده و قانونگذار هم در تبصره 1 ماده 50 همان قانون، وضع هرگونه عوارض که در این قانون تعیین و مشخص شده را منع کرده است، بنابراین مصوبه در قسمت های مورد شکایت با توجه به وحدت ملاک رای شماره 1353- 17/12/1395 هیات عمومی دیوان عدالت اداری مبنی بر منع شورای اسلامی در وضع عوارض هزینه ناشی از خدمات حمل بار، خلاف قانون است و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود.
محمدکاظم بهرامی - رئیس هیات عمومی دیوان عدالت اداری