صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1388/06/06
برگزار شده توسط: استان سیستان و بلوچستان/
موضوع
تصمیم دادگاه پس از اثبات کذب بودن اقرار
پرسش
شخص (الف) کارخانه خود را نزد شرکت بیمه ایران از تاریخ 1387/1/1 لغایت 1388/1/1 بیمه حوادث و آتش‌سوزی می‌کند. دیگ بخار کارخانه دچار خسارت می‌شود. مدیرکارخانه طی نامه‌ای به یکی از بانک‌هایی که از آن وام دریافت کرده، موضوع را اعلام می‌نماید. چون در تاریخ 1388/1/5 دیگ بخار دچار خسارت شده و تولید کارخانه متوقف شده، تقاضای مهلت برای پرداخت اقساط را نکرده است. شرکت بیمه نیز به استناد نامه مدیر کارخانه به بانک، در پاسخ به دعوای مطالبه خسارت اعلام می‌دارد که خسارت وارده پس از انقضای مدت بیمه‌نامه (1388/1/5) بوده است. مدیر کارخانه ضمن تأیید امضا و تاریخ اعلامی به بانک، در اجرای ماده 1276 قانون مدنی، اعلام می‌دارد که اقرارش در خصوص تاریخ حادثه کذب بوده و تقاضای رسیدگی به این موضوع را کرده است. در این مورد دادگاه چه تصمیمی باید اتخاذ نماید؟
نظر هیئت عالی
نشست قضایی (2) مدنی: با توجه به حکم مقرر در ماده 1277 قانون مدنی خاصه قسمت اخیر آن و همچنین ماده 1276 همان قانون، مادام‌که ادعای خلاف اثبات نشده، مضر به اقرار نیست. بنابراین، نظر اکثریت: مورد تأیید است.
نظر اکثریت
در فرض سوال، با توجه به ماده 1276 قانون مدنی که بیان نموده: «اگر کذب اقرار نزد حاکم ثابت شود آن اقرار اثری نخواهد داشت.» و همچنین با عنایت به ماده 1277 این قانون که مقرر کرده است: «... اگر مقر ادعا کند اقرار او فاسد یا مبنی بر اشتباه یا غلط بوده، شنیده می‌شود و همچنین است در صورتی‌که برای اقرار خود عذری ذکر کند که قابل قبول باشد...» قابل رسیدگی است و اگر ثابت شود اقرار اشتباه بوده و یا به خاطر تأخیر در پرداخت اقساط بوده است، اقرارکننده ملزم به اقرار خود نیست هر چند موضوع سوال از طریق دلایل و قرائن دیگر، مانند گزارش پاسگاه در خصوص تاریخ حادثه آتش‌سوزی قابل اثبات است.
نظر اقلیت
با توجه به این‌که اقرار عبارت است از اخبار به حقی برای غیر و به ضرر خود و با استناد به ماده 1260 قانون مدنی؛ «اقرار واقع می‌شود به هر لفظی که دلالت بر آن نماید»؛ در فرض سوال با توجه به این‌که مدیر کارخانه کتباً تاریخ حادثه را اعلام نموده، اقرار به وقوع حادثه در آن تاریخ داشته است لذا اقرار به ضرر خودش بوده و انکار وی هم قابل استماع نیست و نمی‌تواند از مزایای بیمه استفاده کند.