هیات تخصصی شوراهای اسلامی
شماره پرونده: ه- ع/9803165 شماره دادنامه: 9909970906010098 تاریخ: 20/3/99
شاکی: شرکت ارتباطات سیار ایران (آقایان مهدی اخوان بهابادی (رئیس هیات مدیره) و حمید فرهنگ (مدیر عامل))
طرف شکایت: استانداری اهواز، شهرداری و شورای شهر اهواز
موضوع شکایت و خواسته: ابطال مصوبه 4743/100/1 مورخ 13/10/91
شاکی دادخواستی به طرفیت استانداری اهواز، شهرداری و شورای شهر اهواز به خواسته ابطال مصوبه 4743/100/1 مورخ 13/10/91 به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:
جناب آقای دکتر حجازی
استاندار محترم و جانشین شورای اسلامی شهر اهواز
با سلام، احتراماً به استحضار حضرتعالی می رساند به منظور ساماندهی نصب دکل ها، آنتن ها، تاسیسات مخابراتی و ارتباطی و با توجه به اثرات مخرب و تبعات ناشی از نصب بی رویه آنتن های در سطح شهر بدون رعایت الزامات، ضابطه ها و شروط مربوطه، شهرداری در نظر دارد در راستای حفظ سلامت شهروندان، بهداشت محیط و زیبایی سیما و منظر شهری، محور نصب دکل، آنتن و تاسیسات و تجهیزات مخابراتی و ارتباطی را در چهارچوب ضوابط و دستورالعمل "ساماندهی احداث و نصب دکل و ایستگاه های مخابراتی و ارتباطی" به شرح متن ذیل اقدام نماید. خواهشمند است دستور فرمایید به استناد بندهای 9 و 14 ماده 71 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و مصوب سال 1375، موضوع بررسی، در صورت تصویب، نتیجه را امر به ابلاغ فرمایید.
ماده 1 - به منظور ساماندهی، هماهنگی و نظارت بر هرگونه فعالیت مربوط به نصب دکل و آنتن های (ایستگاههای) مخابراتی و ارتباطی و همچنین حفظ سلامت شهروندان، بهداشت محیط و زیبایی سیما و منظر شهری احداث هرگونه ایستگاه مخابراتی با نصب پایه، دکل و تاسیسات و تجهیزات مرتبط در معابر و فضای عمومی و خدماتی شهر و همچنین در حیاط و بام اماکن و کلیه ساختمان های واقع در محدوده و حریم شهر اهواز، صرفاً در چهارچوب ضوابط این دستورالعمل و پس از دریافت مجوز از شهرداری اهواز مجاز خواهد بود.
ماده 2- تعاریف:
الف- پایه یا دکل: انواع سازه هایی است که در فضای شهری، بام ساختان‌ها یا املاک شهر اهواز احداث شده و بر روی آن انواع تجهیزات مخابراتی و ارتباطی نصب می‌شود.
ب- ایستگاههای مخابراتی: مجموع مستحدثات، تجهیزات و سازه هایی است که در فضای شهری، بام ساختان‌ها یا املاک شهر اهواز احداث می‌گردد.
ج- فضاهای شهری: بخشی از فضای باز و عمومی شهرها است که به نوعی تبلور ماهیت زندگی جمعی می‌باشد و شهروندان در آن حضور دارند و به عبارتی فضایی است که به همه مردم اجازه می دهد به آن دسترسی داشته باشند و در آن فعالیت نمایند.
د- کمیته مکانیابی: کارگروهی (شامل: نماینده معاونت معماری و شهرسازی - نماینده اداره املاک - نمایند سازمان آمار، اطلاعات و خدمات کامپیوتری شهرداری اهواز - نماینده سازمان پارکها و فضای سبز - نماینده سازمان زیبا سازی و نماینده منطقه مربوطه) که دبیرخانه آن در سازمان آمار، اطلاعات و خدمات کامپیوتری شهرداری اهواز می‌باشد و وظیفه تعیین و جانمایی کلیه دکلها و ایستگاههای مخابراتی و ارتباطی و بررسی، تصویب و ابلاغ ضوابط و آیین‌نامه های مربوطه به استقرار آنها را انجام می دهد.
و- سازمان: منظور سازمان آمار، اطلاعات و خدمات کامپیوتری شهرداری اهواز می‌باشد.
ه- متقاضی: عبارت است از کلیه اشخاث حقیقی یا حقوقی که درخواست ایجاد یا احداث دکل، پایه یا ایستگاه های مخابراتی را دارند.
ماده 3- احداث پایه، دکل، آنتن یا ایستگاه های مخابراتی و تجهیزات مرتبط در سطح معابر شهری، پارکها، اراضی، محوطه اماکن عمومی و خصوصی و همچنین بام و بدنه ساختان‌ها و فضای محاذی آنها واقع در محدوده و حریم شهر بدون دریافت مجوز از شهرداری اهواز ممنوع است. کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی مکلفند قبل از هرگونه فعالیت عمرانی در این خصوص از سازمان تاییدیه فنی دریافت نمایند. بدیهی است صدور مجوز توسط شهرداری اهواز منوط به اخذ تاییدیه فنی متقاضیان از سازمان می‌باشد.
تبصره 1- شهرداری اهواز با اشخاص حقیقی و حقوقی که بدون مجوز اقدام به احداث و نصب پایه، دکل و آنتن های (ایستگاههای) مخابراتی، ارتباطی و تجهیزات مرتبط با آن در محدوده و حریم شهر می نمایند، حسب مورد بر اساس تبصره 1 ماده 55 و ماده 100 قانون شهرداریها و سایر قوانین موضوعه اقدام می نمایند.
تبصره 2- سازمان به نمایندگی از شهرداری موظف است در راستای ارتقای شاخص های محیط زیست، ایمنی و سلامت شهروندان و همچنین تکنولوژی مورد استفاده در دکل های ارتباطی و ایستگاه های مخابراتی، متقاضیان و بهره برداران را مکلف به رعایت و به کارگیری آخرین استانداردهای روز نموده و بر این مهم نظارت مستمر داشته باشد.
تبصره 3- صدور مجوز برای ایستگاه هایی که توان موثر دریافتی از آنها از مقدار مجاز تعیین شده در آیین‌نامه اجرایی در مناطق، با کاربری های آموزشی، بهداشتی، فضای بازی کودکان و مسکونی با تراکم بیش از 180 درصد در محدوده و حریم قانونی شهر اهواز ممنوع است.
تبصره 4 - صدور مجوز برای ایستگاه های مخابراتی در معابر با عرض کمتر از 10 متر ممنوع است.
تبصره 5- کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی موظفند حداکثر ظرف مدت 9 ماه پس از ابلاغ شهرداری نسبت به اصلاح دکلها و ایستگاه های مخابراتی و ارتباطی ایجاد شده در محدوده و حریم شهر اهواز بر اساس شرایط و ضوابط این مصوبه با نظارت سازمان اقدام و تایید فنی را دریافت نمایید.
بدیهی است پس از اتمام مهلت مقرر و عدم اقدام موثر توسط بهره برداران در این زمینه، شهرداری اهواز برابر تبصره یک ماده 3 مصوبه اقدامات قانونی لازم را در مورد متخلفین به عمل خواهد آورد.
ماده 4- سازمان به نمایندگی شهرداری اهواز موظف است نسبت به نظارت و کنترل محل نصب دکل های ارتباطی، آنتن ها (ایستگاه های مخابراتی) و توان انتشار امواج از آنها و رعایت ضوابط و مقررات موضوعه و همچنین استانداردهای مربوطه به صورت مستمر اقدام نماید.
ماده 5- سازمان مجاز است به منظور جبران هزینه های خدمات کارشناسی فنی در زمینه پیگیری و انجام خدمات مربوط به صدو تاییدیه فنی تا حداکثر 20 درصد معادل عوارض سالیانه و جهت تمدید مجوز تا حداکثر 10 درصد از بهره برداران دریافت نماید.
تبصره- مدت اعتبار تاییدیه فنی صادره از سازمان یک ساله بودن و در پایان مدت اعتبار بهره برداران مکلفند مجدداً نسبت به تمدید و دریافت تاییدیه سازمان اقدام نمایند.
ماده 6- عوارض صدور مجوز احداث، نصب، اجرا و بهره برداری ایستگاه های مخابراتی برابر فرمول زیر محاسبه و از متقاضیان دریافت می‌گردد.
(A=(PDS10)/M + (HK L T
عوارض مساوی است با (قیمت منطقه بندی ضرب در ضریب تراکم ضرب در سطح اشغال ایستگاه ضرب در 10) به اضافه (نوع کاربری ایستگاه مخابراتی ضرب در ضریب کاربری ضرب در نوع دکل ضرب در ارتفاع دکل)
ردیف
پارامتر
شرح
واحد
توضیحات
1
L
ضریب کاربری
عدد ثابت
بر اساس جدول شماره 1
2
P
ضریب منطقه ای
ریال
بر اساس آخرین دفترچه ارزش معاملاتی املاک
3
O
ضریب تراکم ساختمانی
عدد ثابت
بر اساس جدول شماره 2
4
M
عرض معبر مجاور(دارای بالاترین ارزش معاملاتی)
متر
بر اساس وضع موجود
5
K
نوع دکل
بر اساس جدول شماره 3
6
T
نوع ایستگاه مخابراتی منطقه
عدد ثابت
بر اساس جدول شماره 4
7
S
سطح اشغال ایستگاه
متر مربع
بر اساس طرح فنی ارایه شده توسط متقاضی محاسبه می‌شود
8
H
ارتفاع دکل (ارتفاع دکل + ارتفاع ساختمان)
متر
بر اساس طرح فنی ارایه شده توسط متقاضی محاسبه می‌شود
9
10
حداقل معبر مجاز برای احداث ایستگاه مخابراتی
متر
بر اساس مصوب شورای اسلامی شهر
جدول شماره 1
ردیف
ضریب کاربری L
مقدار
1
کاربری آموزشی و جوار آن
14
2
کاربری بهداشتی و جوار آن
14
3
کاربری مسکونی و اقامتی و جوار آن
12
4
کاربری تجاری
10
5
کاربری اداری و ورزشی
8
6
کاربری صنعتی
4
7
سایر کاربری ها
2
جدول شماره 2
ردیف
ضریب تراکم D
مقدار
1
180% < D
بلند مرتبه
6
2
110% < D ≤ 180%
زیاد
5/2
3
65% < D ≤ 110%
متوسط
5/3
4
D ≤ 65%
کم
1
جدول شماره 3
ردیف
نوع دکل D
مقدار
1
ماکرو
10
2
میکرو
5
3
پیکو
2
4
سایر
1 تا 2
جدول شماره 4
ردیف
نوع ایستگاه مخابراتی T
مقدار
1
ارتباطات همراه
25
2
ارتباطات وایمکس
15
3
ارتباطات نقطه به نقطه
5
تبصره 1- به شهرداری اهواز اجازه داده می‌شود از ابتدای سال 1392 بر اساس تعرفه مصوب نسبت به وصول عوارض از متقاضیان اقدام نماید.
تبصره 2- به شهرداری اهواز اجازه داده می‌شود که نسبت به اجاره محلهای مرقوم در متن این لایحه و همچنین وصول اجور معوقه مربوط به اجاره سالهای گذشته محلهای موجود از اشخاص و شرکتهای مربوطه پس از تنظیم قرارداد اجازه و بر اساس نظریه کارشتاس رسمی دادگستری (منتخب شهرداری اهواز) اقدام نماید.
تبصره 3- شهرداری اهواز روند افزایش عوارض سالیانه را به گونه ایی تعیین نماید تا متقاضیان در طراحی شبکه های مخابراتی به سمت انتقال تجهیزات به محیط های عمومی و استفاده از بسترهای انتقال غیر بیسیم و غیر مضر تشویق شوند.
تبصره 4- مبنای محاسبه عوارض به صورت ماهیانه خواهد بود و بهره برداران طرف قرارداد موظفند، عوارض هر ماه را حداکثر تا پانزدهم ماه بعد به حساب شهرداری واریز نمایند. عدم پرداخت به موقع عوارض موجب جرایم معادل 2% به ازاء هر ماه دیرکرد خواهد بود.
تبصره 5- هزینه اجرا، احداث، انتقال و جمع آوری سازه بر عهده متقاضی است.
تبصره 6- صدورنهایی مجوز، منوط به تبادل قرارداد بین متقاضی و شهرداری اهواز خواهد بود.
ماده 7- در صورتی که نصب تجهیزات مخابراتی یا دکل مورد تایید شهرداری باشد، تعرفه های مصوب از زمان عقد قرارداد، مشمول بهره برداران خواهد بود.
تبصره 1- با ایستگاه و قراردادهایی که مورد تایید شهرداری اهواز نباشد پس از دریافت حقوق قانونی شهرداری در دوران بهره برداری برابر تبصره یک ماده 3 عمل خواهد شد.
تبصره 2- مناطق مربوطه شهرداری مکلفند نسبت به اعلام تخلف و اخطار به مالکان و سپس متقاضی خدمات اقدام نماید.
تبصره 3- بدهی عوارض و بهای خدمات مذکور در این مصوبه پس از اخطار کتبی به مالکان توسط مناطق شهرداری اهواز در پرونده ملکی آنان منظور و بدهی بهره برداران برای انجام اقدامات قانونی بعدی به شهرداری اهواز اعلام می‌گردد.
ماده 8- دستورالعمل اجرایی و گردش کار صدور مجوز و مقررات و ضوابط الزام آور برای اشخاص به عنوان ضمیمه مقررات شهرسازی و معماری شهری و نکات ایمنی حداکثر در مدت یک ماه مشترکاً توسط حوزه های معاونت شهرسازی و معماری، برنامه ریزی و توسعه، معاونت اداری و مالی و سازمان تدوین و پس از تایید شهردار اهواز، اجرا می‌شود.
تبصره - به جز مصادیق ماده 8 اجازه داده می‌شود در چهارچوب مصوبه، آیین‌نامه و دستورالعملهای اجرایی مورد نیاز توسط معاونت برنامه ریزی و توسعه و معاونت شهرسازی و معماری، معاونت اداری و مالی و سازمان تدوین و پس از تایید شهردار اهواز برای اجرا ابلاغ گردد. شهردار اهواز
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
1- دستورالعمل معترض عنه خارج از حدود اختیارات شوراهای اسلامی بوده چرا که به موجب رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری به شماره مورخه 1805 الی 1796 - 1808 دکل ها و آنتن های مخابراتی مورد استفاده شرکت های مخابراتی جزئی از فرایند تولید و عرضه خدمات بوده و در نهایت خدمات ارائه شده مشمول نرخ عوارض ماده 38 قانون مالیات بر ارزش افزوده می‌باشد که عملاً توسط شرکت های مخابرات به شهرداری پرداخت می‌گردد. به عبارت دیگر صلاحیت شوراها محدود و مقید به امور محلی است. در حالی که خدمات مخابراتی امری است ملی و شوراها فاقد صلاحیت در این خصوص می‌باشند.
2- دستورالعمل تصویب شده پس از تایید کمیسیون تشخیص شورای اسلامی شهر اهواز بلافاصله طی نامه ای با امضا استاندار و جانشین شورای اسلامی شهر اهواز جهت اجراء به شهرداری اهواز ابلاغ شده است. در حالی که به علت عدم طرح و تصویب در جلسه رسمی شورا معتبر نمی‌باشد.
در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس شورای اسلامی کلانشهر اهواز به موجب لایحه شماره 98-3165-97 مورخ 5/12/1398 به طور خلاصه توضیح داده است که:
1- با توجه به منحل شدن شورای اسلامی شهر اهواز در مراحل تصویب مصوبه استاندار خوزستان، به موجب ماده 99 قانون شوراهای اسلامی که مقرر نموده چنانچه که شورایی منحل شود تا برگزاری انتخابات مجدد و تشکیل شورای جدید استاندار جانشین آن خواهد بود، به عنوان جانشین شورای اسلامی شهر اهواز اقدام به تایید دستورالعمل مورد نظر نموده
2- مصوبه مورد شکایت دلالت بر وضع مقررات نصب و نگهداری دکل ها در سطح شهر در قالب دستورالعمل مربوطه می‌باشد به موجب بندهای 16-26 ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراها و انتخاب شهرداران مصوب 1375، با توجه به خود گردان بودن شهرداریها می‌توانند نسبت به وضع عوارض و برقراری بهای خدمات شهری به منظور تامین بخشی از هزینه های خدماتی و عمرانی مورد نیاز شهر اقدام نمایند. لذا عوارضی که تصویب شده مربوط به احداث و نصب دکل و آنتن به وسیله شرکت مخابراتی ایرانسل در ملک خود یا دیگران می‌باشد.
هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری با حضور اعضاء تشکیل، پس از ملاحظه پرونده و اسناد و مدارک موجود در آن و بعد از قرائت گزارش عضو ممیز و بررسی و انجام مشاوره به اتفاق آراء اعضاء حاضر در جلسه به شرح ذیل مبادرت به صدور رای می‌نماید.
رای هیات تخصصی شوراهای اسلامی
به موجب بند 16 ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب سال 1375 با اصلاحات بعدی، تصویب لوایح برقراری یا لغو عوارض شهر و همچنین تغییر نوع و میزان آن با در نظر گرفتن سیاستهای عمومی دولت که از سوی وزارت کشور اعلام می‌شود و نیز بند 26 ماده مذکور، تصویب نرخ خدمات ارائه شده توسط شهرداری و سازمانهای وابسته به آن با رعایت آیین‌نامه های مالی و معاملاتی شهرداریها با رعایت مقررات مربوط از جمله وظایف و مسئولیتهای شورای اسلامی شهرها است و مطابق تبصره یک ماده «50» قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1387، شوراهای اسلامی شهر و بخش جهت وضع هر یک از عوارض محلی جدید که تکلیف آن ها در این قانون مشخص نشده باشد، تجویز شده است همچنین طبق ماده 103 قانون شهرداریها کلیه وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی و خصوصی موظف شده اند قبل از هر گونه اقدامی نسبت به کارهای عمرانی واقع در مناطق مندرج در ماده97 و 98 از قبیل احداث شبکه تلفن و برق و آب و سایر تاسیسات و همچنین اتصال راههای عمومی و فرعی رعایت نقشه جامع شهرسازی را بنمایند‌این قبیل اقدام باید با موافقت کتبی شهرداری انجام گیرد. از سوی دیگر در آراء متعدد هیات عمومی از جمله رای شماره 1213 - 24/11/1396 مصوبات شوراهای اسلامی در وضع عوارض برای دکل، آنتن و تاسیسات مخابراتی و ارتباطی در شهر مغایر قانون یا خارج از حدود اختیارات تشخیص نگردیده است. بنابراین مصوبه شماره 4743 مورخ 13/10/1391 تحت عنوان ساماندهی احداث و نصب دکل و ایستگاه های مخابراتی و ارتباطی مصوب شورای اسلامی شهر اهواز مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات قانونی نبوده و به استناد مواد 12 و 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری رای به رد شکایت صادر می‌شود. این رای ظرف بیست روز از تاریخ صدور از سوی رئیس محترم دیوان عدالت اداری و یا ده نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.
جواد جباری - رئیس هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری