صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1379/09/25
برگزار شده توسط: استان زنجان/
موضوع
اخذ کل مهر و عدم تمکین
پرسش
اگر زوج تمام مهر را قبل از عروسی به زوجه بپردازد و زوجه به دلایل شخصی حاضر به عروسی نبوده و در عین حال برای فرار از بازپرداخت مهر، حاضر به طلاق هم نباشد، در صورت احراز موضوع آیا دادگاه می‌تواند حکم به بازپرداخت بیش از نصف مهر صادر کند؟
نظر هیئت عالی
به موجب ماده 1092 قانون مدنی که مقرر می‌دارد: «هرگاه شوهر قبل از نزدیکی زن خود را طلاق دهد زن مستحق نصف مهر خواهد بود و اگر شوهر بیش از نصف مهر را قبلاً داده باشد حق دارد مازاد از نصف را عیناً یا مثلاً یا قیمتاً استرداد کند.» با این ترتیب وقوع طلاق، شرط انحلال ملکیت نصف از مَهر برای زن است و پیش از طلاق نمی‌توان او را مالک تمام مَهر ندانست؛ بنابراین در فرض سوال مادام‌که زوج، زوجه را طلاق نداده باشد استحقاق استرداد نیمی از مهر را نخواهد داشت.
نظر اکثریت
بر اساس فتاوی مشهور و قانون مدنی، به مجرد وقوع عقد، زوجه مالک مهر می‌شود و در صورت وقوع طلاق قبل از عروسی، زوجه می‌تواند نصف مهر را مطالبه کند. اما در فرض سوال چون هنوز طلاق واقع نشده است زوج نمی‌تواند نصف یا تمام مهر را طلب کند و فقط می‌تواند تقاضای تمکین کند و اگر زوجه تمکین نکرد نفقه به او تعلق نمی‌گیرد و زوج می‌تواند درخواست ازدواج مجدد کند.
نظر اقلیت
طبق برخی از آراء فقهی، در فرض سوال، زوج می‌تواند همه مهر پرداختی را مطالبه کند.