بسم الله الرحمن الرحیم
هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی
شماره پرونده: ه- ع /9803772
شماره دادنامه: 140009970906010104
تاریخ: 1400/02/28
شاکی: خانم فاطمه کارخانه فرزند رضا
طرف شکایت: 1- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی 2- دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 3 مصوبه مورخ 24/4/97 شورای عالی برنامه ریزی ناظر به دریافت شهریه بر اساس معادل ریالی دانشگاه محل تحصیل خارج از کشور
شاکی دادخواستی به طرفیت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه علوم پزشکی ایران به خواسته ابطال مقرره صدرالذکر به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:
در صورت موافقت شورای انتقال دانشجویان ایرانی خارج از کشور وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با انتقال این افراد، اخذ پذیرش به عهده متقاضی بوده و میزان شهریه افرادی که با انتقال ایشان برای ادامه تحصیل در داخل کشور بر اساس موارد مندرج در بندهای فوق موافقت به عمل آورده است، معادل ریالی شهریه ای است که در دانشگاه محل تحصیل در خارج از کشور پرداخت می نموده اند. میزان شهریه براساس اطلاعات موجود در سامانه دانشگاه خارج از کشور توسط دانشگاه پذیرش دهنده داخل احصاء و به اطلاع داوطلب می‌رسد. به منظور وحدت رویه در دانشگاههای علوم پزشکی مبلغ شهریه مذکور تحت هیچ شرایطی کمتر از شهریه مصوب کشوری نبوده و توسط هیات امنای دانشگاهها قابل تخفیف نمی‌باشد.
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
بند 3 مصوبه از مصادیق تبعیض ناروا و مغایر بند نهم اصل سوم قانون اساسی به شمار می رود.
وفق ماده 60 قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب 1393، اخذ وجه در قبال انجام وظایف قانونی توسط دستگاههای اجرایی مستلزم تصریح مقنن است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری با پذیرش دلایل فوق به موجب آراء شماره 168 الی 173 مورخ 2/3/96 حکم به ابطال بند 2 بخشنامه 500/1687/د مورخ 10/6/94 معاون آموزشی و دبیر شورای آموزش پزشکی و تخصصی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی صادر نموده است.
مطابق ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری چنانچه مصوبه ای در هیات عمومی دیوان عدالت اداری ابطال گردد، رعایت مفاد رای هیات عمومی در مصوبه های بعدی توسط دستگاه اجرایی الزامی است.
با عنایت به موارد معنونه تقاضای ابطال آن بخش از مصوبه مورد شکایت که ناظر به تجویز دریافت شهریه برابر با شهریه دانشگاه محل تحصیل در خارج از کشور است، وفق مواد 12، 80 و 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مورد استدعا است.
در پاسخ به شکایت مطروحه معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران به موجب نامه 6279/100/ص/98 مورخ 13/11/98 به طور خلاصه چنین اظهار نموده است:
دادنامه مورخ 2/3/96 هیات عمومی دیوان عدالت اداری که مورد استناد شاکی قرار گرفته، ناظر به نقل و انتقال دانشجویانی است که متقاضی انتقال از یک دانشگاه داخل کشور به دانشگاه دیگر هستند و ارتباطی به دانشجویان خارج از کشور متقاضی انتقال به دانشگاه های داخلی ندارد.
هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و تخصصی در پرونده ه- ع/1519/97 با موضوع مشابه به موجب دادنامه 9809970906010257 مورخ 5/6/98 دستورالعمل ناظر به تعیین شهریه دانشجویان را مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات هیات امناء تشخیص نداده ست. لذا تقاضای رد شکایت از آن مرجع محترم مورد استدعاست.
همچنین سرپرست اداره کل حقوقی و تنظیم مقررات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی طی لایحه شماره 266/107 مورخ 13/2/99 خلاصتاً چنین دفاع نموده است:
مطابق مصوبه جلسه 421 مورخ 19/3/1377، بند 20 مصوبه جلسات 429 و 430 مورخ 21/7/1377 و 5/8/1377 و نامه شماره 4229/د ش مورخ 25/11/1377 شورای عالی انقلاب فرهنگی و بندهای 1، 4 و 16 ماده 1 قانون تشکیلات و وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب سال 1367، شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی به منظور تحقق سیاست ها، خط و مشی ها در امر برنامه ریزی و تدوین مقررات آموزشی تشکیل می‌گردد. از جمله صلاحیت های این شورا تدوین و تصویب ضوابط انتقال و ادامه تحصیل دانشجویان ایرانی مقیم خارج در مقاطع مختلف تحصیلی تا مقطع دکتری تخصصی در داخل کشور می‌باشد.
مصوبه مورد شکایت با هدف تسهیل امکان ادامه تحصیل دانشجویان خارج از کشور در دانشگاههای داخل کشور وضع شده است.
تعیین میزان شهریه دانشجویان انتقالی از خارج از کشور و تصویب آن از وظایف هیات های امنای دانشگاههای علوم پزشکی است و هیات عمومی دیوان در آراء متعدد بر آن صحه گذارده است، نامبرده و سایر متقاضایان از ابتدای درخواست مطلع بوده اند در صورت موافقت با انتقال موظف به پرداخت شهریه بر اساس معادل ریالی شهریه پرداختی به دانشگاه محل تحصیل در خارج از کشور و براساس شهریه مصوب سالیانه هیات امنا دانشگاه پذیرنده می‌باشند. با توجه به مراتب فوق الذکر رد دعوای بی وجه شاکی از آن مقام محترم مورد تقاضا می‌باشد.
پرونده شماره ه- ع / 9803772 مبنی بر درخواست ابطال بند 3 مصوبه شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشکی مورخ 24/04/1397 ناظر به دریافت معادل ریالی شهریه در دانشگاه محل تحصیل در خارج از کشور، در جلسه مورخ 20/02/1400 هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی مورد رسیدگی قرار گرفت و اعضا به اتفاق آرا به شرح ذیل مبادرت به صدور رای نمودند:
رای هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی
نظر به اینکه اولاً: براساس بند 20 مصوبه جلسات 429 و 430 مورخ 21/07/1377 و 05/08/1377 و نامه شماره 4229/دش مورخ 25/11/1377 شورای عالی انقلاب فرهنگی و مواد 2 و 7 قانون تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب سال 1364 و بندهای 1، 4 و 16 ماده 1 قانون تشکیلات و وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مصوب سال 1367، تشکیل شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشکی به منظور تحقق سیاست‌ها و خط مشی‌ها و اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در امر برنامه‌ریزی و تدوین و تصویب آیین‌نامه‌ها و مقررات آموزشی تجویز شده است. ثانیاً: یکی از وظایف شورای مذکور به موجب مستندات یاد شده، تدوین و تصویب ضوابط انتقال و ادامه تحصیل دانشجویان ایرانی مقیم خارج در مقاطع مختلف تحصیلی تا مقطع دکتری تخصصی در داخل کشور می‌باشد. ثالثاً: وفق بند (21) صورتجلسه هیات امنای دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران مورخ 01/07/1397 دریافت شهریه مطابق مصوبه شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشکی مورد تایید هیات امنای این دانشگاه قرار گرفته و میزان آن مشخص شده است و این امر نیز توسط وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی طی نامه شماره 1097/100 مورخ 10/09/1397 مورد تنفیذ قرار گرفته است. رابعاً: مطابق ماده (1) قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور مصوب سال 1395 و بند «ب» ماده (20) قانون برنامه پنج‌ساله پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1389 اختیارات هیات امنا در تصویب امور مالی، معاملاتی، اداری، استخدامی و تشکیلاتی بدون متابعت از قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاههای دولتی مورد پذیرش قانونگذار می‌باشد و تعیین شهریه نیز از مصادیق امور مالی است. ضمن اینکه این امر توسط آرای متعدد صادره از هیات عمومی دیوان عدالت اداری از جمه آرای شماره 945 - 28/09/1396 و 308 - 07/03/1398 مورد تایید قرار گرفته است.
فلذا بنا به مراتب فوق مصوبه مورد شکایت مغایرتی با قوانین و مقررات مذکور نداشته و خارج از حدود اختیارات مرجع واضع نبوده و قابل ابطال نمی‌باشد. این رای به استناد بند (ب) ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ظرف مهلت بیست روز از تاریخ صدور از جانب رئیس محترم دیوان عدالت اداری یا 10 نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.
غلامرضا مولابیگیرئیس هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری