مسئولیت بیمه در پرداخت مابه التفاوت دیه پرداختی

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1400/01/24
برگزار شده توسط: استان گیلان/ شهر بندر انزلی

موضوع

مسئولیت بیمه در پرداخت مابه التفاوت دیه پرداختی

پرسش

در اثر یک حادثه رانندگی در سال 1398 شخصی فوت می‌نماید. شرکت بیمه‌گر وسیله نقلیه مسبب حادثه بلافاصله مستنداً به بند دوم ماده 36 قانون «بیمه اجباری خسارت وارده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه» مصوب 1395 با وجود عدم مطالبه اولیای دم و بدون وجود رای مرجع قضایی اقدام به تودیع دیه کامل نزد صندوق تامین خسارت‌های بدنی می‌نماید. با تشکیل پرونده و سیر مراحل قانونی، در مرداد ماه سال 1399 حکم قطعی مرجع قضایی دائر بر پرداخت دیه کامل در حق اولیای دم صادر می‌گردد؛ از آنجا که در مرحله اجرای حکم، مستندا به ماده 490 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 پرداخت دیه باید به نرخ یوم‌الاداء صورت گیرد، شرکت بیمه‌گر استدلال می‌نماید؛ با توجه به این که پرداخت دیه کامل را در سال 1398 بلافاصله بعد از وقوع حادثه انجام داده است لذا به حکم مقرر در مواد 31، 32، و 36 قانون بیمه مارالذکر مسئولیتی در پرداخت مابه‌التفاوت دیه (افزایش نرخ سال 98 و 99) ندارد، این درحالی است که تبصره سوم ماده 32 قانون مذکور ملاک قطعیت میزان خسارت را قطعیت حکم دادگاه می‌داند اما در ماده 36 همان قانون به پرداخت دیه بدون نیاز به حکم قضایی نیز اشاره شده است، معهذا خواشمند است راهنمایی فرمایید که آیا در موضوع ما نحن ‌فیه، مسئولیت شرکت بیمه نسبت به مابه‌التفاوت دیه باقی می‌باشد؟

نظر هیات عالی

با توجه به اینکه مهلت پرداخت دیه برابر بند «ب» ماده 488 قانون مجازات اسلامی، دو سال از تاریخ وقوع جنایت می‌باشد و برابر نص تبصره ذیل ماده یاد شده: هرگاه پرداخت‌کننده در بین مهلت‌های مقرر نسبت به پرداخت تمام یا قسمتی از دیه اقدام نماید محکوم‌له مکلف به قبول آن است و با عنایت به اینکه مطابق ماده 273 قانون مدنی نیز پرداخت دین از طرف مدیون به داین، مستلزم جلب موافقت مدیون یا صدور حکم قطعی بر محکومیت وی نیست، لذا پرداخت دیه به ورثه متوفی قبل از قطعیت حکم و در صورت امتناع آنها از دیافت، واریز دیه متوفی به حساب دادگستری حسب مورد موجب برائت ذمه شرکت بیمه یا راننده مقصر می‌باشد. البته بدون امتناع ورثه متوفی از دریافت دیه، صرف واریز دیه، به حساب دادگستری قبل از قطعیت حکم موجب برائت ذمه متعهد قانونی از پرداخت دیه، به قیمت روز پرداخت نیست.

نظر اکثریت

با توجه به مفاد مواد 31، 32 و 36 قانون بیمه اجباری خسارت وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب 1395 و ماده 490 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، به نظر می‌رسد با تودیع خسارت بدنی از سوی بیمه‌گر نزد صندوق، دیه، پرداخت شده محسوب می‌گردد و روز اداء دیه، همان تاریخ تودیع خسارت بدنی نزد صندوق می‌باشد و مفاد تبصره 3 ماده 32 قانون بیمه اجباری، ناظر به مواردی است که بنا به دلایلی، مقدار خسارت بدنی پرداخت شده از سوی بیمه، متفاوت از مبلغی است که در حکم دادگاه ذکر شده است که در صورت اختلاف مقدار خسارت، ملاک قطعی شدن میزان خسارت، قطعیت حکم دادگاه خواهد بود.

نظر ابرازی

نظر به صراحت تبصره سوم ماده 36 قانون بیمه، شرکت بیمه مکلف است پرداخت دیه را بر اساس رای مرجع قضایی و با توجه به تاریخ آن پرداخت نماید. بنابراین استدلال بیمه محکوم به رد است.