صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/03/23
برگزار شده توسط: استان گلستان/ شهر رامیان
موضوع
مالی یا غیر مالی بودن حق قصاص
پرسش
الف توسط ب به قتل می‌رسد و ورثه مقتول عبارتند از: پدر و مادر وی که اعلام رضایت نموده اند و همسر مقتول و دختر مقتول که 10 سال سن دارد. در صورتی که دختر مقتول با این ادعا که وی بالغ می‌باشد و تنها در امور مالی حجر دارد و قصاص امری غیر مالی است، تقاضای قصاص قاتل را بنماید و پدر بزرگ پدری وی اعلام رضایت کند تکلیف چیست ؟
نظر هیئت عالی
در فرض پرسش صاحب حق قصاص فرزند مقتول که کبیر غیر رشید است با توجه به جنبه غیر مالی حق قصاص می‌تواند تقاضای قصاص نماید ولیکن تصمیم گیری پیرامون پرداخت دیه سهم سایر صاحبان حق قصاص که متقاضی دیه هستند و یا در صورت گذشت پرداخت دیه به قاتل، به عهده ولی قهری است.
نظر اکثریت
با توجه به رضایت پدر مقتول و لزوم پرداخت دیه به مرتکب، در صورت تقاضای قصاص از سوی سایر اولیاء دم و نظر به این که تصمیم بار مالی در بر دارد و با عنایت به ماده 1207 قانون مدنی که اظهار می دارد اشخاص غیر رشید از تصرف در امور مالی و حقوق مالی خود ممنوع هستند و تصمیم به قصاص مرتکب در صورت سوال به نوعی تصرف در امور و حقوق مالی غیر رشید (پرداخت سهم دیه پدر مقتول) محسوب می‌شود، بنابراین بدون توجه به تصمیم دختر مقتول، نظر ولی قهری وی (پدر بزرگ او) پذیرفته خواهد شد.
نظر اقلیت
با عنایت به اینکه حسب مفاد ماده 354 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، ولی صغیر یا مجنون مختار به قصاص، مصالحه و یا گذشت است و توجهاً به ماده 147 همین قانون، صغیر دختر دارای نه سال تمام قمری و پسر دارای پانزده سال تمام قمری است فلذا در صورت سوال؛ دختر ده ساله صغیر محسوب نشده تا ولی امر قادر به اتخاذ تصمیم در خصوص حق او باشد فلذا مورد از موارد ماده 423 قانون فوق الاشعار محسوب شده و دختر مقتول می بایست سهم دیه پدر و مادر مقتول را به قاتل پرداخت نموده سپس قصاص را اجراء نماید. صرف نظر از ثبوت حق قصاص برای دختر مقتول در صورت سوال، امکان پرداخت سهم دیه پدر و مادر مقتول به دلیل غیر رشید بودن دختر مقتول وجود ندارد و در صورتی که پدر بزرگ وی (ولی قهری او) با پرداخت سهم دیه از اموال او موافقت ننماید وفق مفاد ماده 429 ق.م.ا.عمل می‌شود.