هیات تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری
شماره پرونده: ه- ع؍ 9701474 شماره دادنامه: 9909970906011092 تاریخ: 7/8/99
شاکی: آقای جواد میر محمدی
طرف شکایت: سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور
موضوع شکایت و خواسته: ابطال نامه شماره 10283 - 16؍3؍95 مدیرکل دفتر نوسازی، تحول اداری و فناوری اطلاعات سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور
سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور در پاسخ به استعلام استانداری مرکزی در خصوص پرداخت فوق العاده تعطیل کاری و شب کاری اقدام به صدور نامه مورد شکایت نموده است که مقرره مندرج در آن مورد اعتراض شاکی واقع شده و تقاضای ابطال آن را نموده است.
متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:
مدیرکل محترم دفتر امور شهری و شوراهای استانداری مرکزی
بازگشت به نامه شماره 19296؍89 تاریخ 10؍3؍95 در خصوص پرداخت فوق العاده تعطیل کاری و شب کاری مستخدمین رسمی و پیمانی شهرداری ها، اعلام می‌دارد با عنایت به اینکه موضوع ماده 25 مستند به آیین‌نامه استخدامی سال 68 شهرداری ها بوده که بعد از تصویب آیین‌نامه جدید در سال 81 لغو گردیده است. لذا اجرای ماده مورد اشاره جهت پرداخت فوق العاده تعطیل کاری و شب کاری به مستخدمین رسمی و پیمانی شهرداری ها به دلیل آنکه مستند به آیین‌نامه استخدامی قبلی شهرداری ها بوده، در حال حاضر قابل استناد و اجراء نمی‌باشد.
محمد حسن آبادی - مدیرکل دفتر نوسازی، تحول اداری و فناوری اطلاعات
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت: هرچند فوق العاده تعطیل کاری و شب کاری در آیین‌نامه استخدامی شهرداری ها در سال 1381 لغو شده ولی صرف لغو آن دلالت بر منع نمی‌نماید و به بیان دیگر از لحاظ اصول حقوقی به هیچ وجه با تمسک به سکوت و بدون نگرش به سایر قوانین و مقررات موضوعه نمی توان موضوع ظاهراً مسکوت را ممنوع قلمداد نمود؛ در بسیاری از موارد مرجع وضع قانون یا تصویب مصوبه خود تکلیف نحوه اقدام در موارد سکوت را پیش بینی نموده که در مورد جاری بر اساس ماده 98 آیین‌نامه استخدامی کارکنان شهرداریها مصوب 1381 به صراحت عنوان گردیده در مواردی که آیین‌نامه مذکور ساکت است بر اساس قانون استخدام کشوری می‌بایست عمل شود که در این خصوص شایسته ذکر است: 1) اکنون قانون مدیریت خدمات کشوری جایگزین قانون استخدام کشوری می‌باشد و مطابق ماده 93 قانون مدیریت خدمات کشوری نیز اصل تعطیل کاری و پرداخت حق الزحمه در قبال آن بر اساس اعلام دستگاه اجرایی مجاز شمرده شده است ؛ بنابراین با توجه به اینکه ماده 98 آیین‌نامه استخدامی کارکنان شهرداریها مصوب 1381 تکلیف موارد مسکوت را مشخص نموده و قانونگذار به شرح ماده 93 قانون مدیریت خدمات کشوری اصل و نفس پرداخت فوق العاده های یاد شده را در صورت انجام از طرف مستخدم ممکن و ضروری اعلام نموده است و حتی بر اساس بند (د) ماده 39 قانون استخدام کشوری، فوق العاده نوبت کاری به مستخدمینی که در نوبتهای غیر متعارف مجبور به انجام وظیفه باشند قابل پرداخت است و با توجه به اینکه بسیاری از مستخدمین شهرداری مشمول مقررات قانون کار می‌باشند در این خصوص نیز لازم به اشاره است که بر اساس تبصره یک ماده 62 قانون کار، کارگرانی که به هر عنوان روزهای جمعه کار می کنند، در مقابل عدم استفاده از تعطیل روز جمعه 4% اضافه بر مزد دریافت خواهند کرد و نیز هیات وزیران در سال 1395 آیین‌نامه فوق العاده نوبت کاری کارمندان را تصویب کرده بنابراین مستخدمین شهرداری نیز که در ایام تعطیل و یا شب به دستور مقام قانونی مافوق به ارائه خدمت می پردازند مستحق حق الزحمه می‌باشند.
خلاصه مدافعات طرف شکایت: در پاسخ به شکایت مذکور، مدیر کل دفتر حقوقی و امور قراردادهای سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور به موجب لایحه شماره 34164 مورخ 17؍07؍1397 به طور خلاصه موارد زیر اعلام داشته: 1- بر اساس نص صریح ماده 117 قانون مدیریت خدمات کشوری، شهرداریها از شمول قانون مزبور مستثنی می‌باشند.2- فوق العاده تعطیل کاری در آیین‌نامه استخدامی کارکنان شهرداری ها مصوب 1381، قانون استخدام کشوری و نظام هماهنگ کارکنان دولت (که حسب مورد حاکم بر شهرداریها می‌باشند) پیش بینی نگردیده است.3- فوق العاده نوبت کاری موضوع بند "د" ماده 39 قانون استخدام کشوری مختص مشاغلی مانند آتش نشانان می‌باشد که در نوبت های غیر متعارف انجام وظیفه می نمایند.4- رای وحدت رویه 65-66 هیات عمومی که مورد استناد شاکی قرار گرفته، هیچگونه ارتباط موضوعی با مبحث فوق العاده تعطیل کاری و شب کاری ندارد.
ضمناً شورای محترم نگهبان به موجب نامه شماره 19483؍102؍99 مورخ 17؍6؍1399 اعلام کرده است: "مصوبه مورد شکایت خلاف موازین شرع دانسته نشد"
پرونده در هیات تخصصی استخدامی مطرح و مورد رسیدگی قرارگرفت و به اتفاق آراء مقرره مورد شکایت قابل ابطال تشخیص داده نشد، بنابراین با استعانت از خداوند متعال و به استناد بند «ب» ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری در مورد آن به شرح زیر رای صادر می‌شود.
رای هیات تخصصی
با توجه به اینکه اولاً شورای محترم نگهبان به موجب نامه شماره 19483؍102؍99 مورخ 17؍6؍1399 اعلام داشته: "مصوبه مورد شکایت خلاف موازین شرع دانسته نشد" بنابراین به استناد بند ب ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 و به تبعیت از نظر آن شورا مقرره مورد شکایت از جهت مغایرت با شرع قابل ابطال نمی‌باشد.ثانیاً با توجه به اینکه به موجب لایحه شمول قانون استخدام کشوری درباره کارکنان شهرداری های سراسر کشور(غیر از شهرداری پایتخت) مصوب 1358 شورای انقلاب، قانون استخدام کشوری بر امور اداری و استخدامی کارکنان رسمی و پیمانی شهرداری ها حاکم می‌باشد و مطابق ماده 12 قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت مصوب 1370 حقوق و فوق العاده کارکنان شهرداری ها بر اساس قانون مذکور پرداخت خواهد شد و آیین‌نامه استخدامی کارکنان شهرداری های کشور نیز به علت مغایرت با قوانین مذکور به موجب دادنامه شماره 853 الی 854 مورخ 8؍7؍1399 هیات عمومی دیوان عدالت اداری ابطال شده است، ثالثاً به موجب بند (الف) و (د) ماده 39 قانون استخدام کشوری فوق العاده اضافه کاری و نوبت کاری به مستخدمینی که ساعات کار اضافی دارند و یا در نوبت های غیرمتعارف محیط کار به تشخیص سازمان اداری و استخدامی کشور مجبور به انجام وظیفه می‌باشند قابل پرداخت است که آیین‌نامه های آن به تصویب هیات وزیران رسیده است و فوق العاده ای تحت عنوان تعطیل کاری و شب کاری در قانون استخدام کشوری و آیین‌نامه های مربوط به آن پیش بینی نشده است، بنابراین و با توجه به مراتب فوق مقرره مورد شکایت مغایرتی با قانون نداشته و رای به رد شکایت صادر می‌گردد. این رای مستند به بند «ب» ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری و تبصره 2 آن صادر و ظرف بیست روز پس از صدور، از سوی ده تن از قضات یا رئیس محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض می‌باشد.
رضا فضل زرندی - رئیس هیات تخصصی استخدامی