هیات تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری
شماره پرونده: ه- ع؍ 9900783 و 9901484 شماره دادنامه: 9909970906011127 -1128 تاریخ: 17/8/99
شاکی: آقایان جعفر شکری و داود شکری
طرف شکایت: ستادکل نیروهای مسلح
موضوع شکایت و خواسته: ابطال نامه شماره 3610/1333/47 مورخ 1397/12/22 ستاد کل نیروهای مسلح
ستاد کل نیروهای مسلح در پاسخ به سازمان مدیریت و برنامه ریزی در خصوص مناطق عملیاتی دفاع مقدس موضوع ماده 112 قانون برنامه ششم توسعه اقدام به صدور نامه مورد شکایت نموده است که شاکی به حذف شهر شاهین دژ از مناطق مشمول ماده مذکور در این نامه اعتراض داشته و تقاضای ابطال آن را نموده است.
متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:
1- پاسخ آن مشاور محترم طی نامه 28؍1333؍3610 مورخ 28؍09؍1396 تقدیم گردیده است.
2- مناطق جنگی (عملیاتی): (دفاع و مقابله با دشمن خارجی است که با ارتش منظم اقدام به تجاوز می‌نماید.) قسمتی از مناطق جغرافیایی مشخص بین دو یا چند کشور متخاصم می‌باشد که نیروهای مسلح آنها با آرایش جنگی و صف آرایی نظامی در مقابل یکدیگر مستقر و با نبرد مستقیم یا تبادل نشست های زمینی، دریایی، هوایی و موشکی با یکدیگر درگیر می‌شوند (نظیر مناطق جنگی ایران و عراق در هشت سال دفاع مقدس)
3- منطقه امنیتی: (دفاع و مقابله با عناصر ضد انقلاب و اشرار و قاچاقچی برای برقراری امنیت) شامل آن بخشی از شهرها و مناطق جغرافیایی داخل کشور می‌شود که ضد انقلاب و گروه های مسلح با فعالیت های آشکار یا غیر آشکار، امنیت منطقه را در مخاطره و تهدید قرار می دهند و نیروهای مسلح برای کنترل و مقابله با عوامل ناامنی و برقراری امنیت در آن مناطق مستقر می گردند که این مناطق به مناطق درگیر و غیر درگیر امنیتی تقسیم می‌شود.
4- منطقه امنیتی درگیر: شامل مناطقی است که در آن درگیری های انتظامی امنیتی به طور متناوب یا مداوم و بلند مدت با عناصر ضد انقلاب، اشرار مسلح و قاچاقچیان رخ داده و موجب سلب امنیت مردم منطقه می‌گردد و یگانهای نظامی و انتظامی و امنیتی در آن مناطق مبادرت به اجرای ماموریت می نمایند، لذا کارکنان نظامی، انتظامی و بسیجی سازماندهی شده در یگانهای تحت کنترل عملیاتی قرارگاه منطقه ای که در عملیات های امنیتی مشارکت دارند در شمول مناطق امنیتی درگیر قرار می گیرند.
5- به استناد تبصره 1 بند 9 (خطوط راهنمای سند)، سند راهبردی خدمات رسانی به رزمندگان مصوب 14؍04؍1394 هیات محترم وزیران مناطق جنگی، عملیاتی و امنیتی (عملیاتی نامنظم) از طریق ستاد کل اعلام می‌شود.
6- ابلاغیه 28؍1333؍3610 مورخ 29؍09؍1396 اعلام مناطق جنگی (عملیاتی) برای جبران عقب ماندگی های مناطق عملیاتی صورت گرفته است تا در اختصاص بودجه توسط دولت به آن مناطق مساعدت شود.
7- تعیین تکلیف مشمولین بندهای (ث) و (ج) ماده 112 قانون برنامه ششم (شاغلین دوران دفاع مقدس) بر اساس نامه شماره 61919؍13؍2؍314؍22 مورخ 4؍02؍1396 ستاد کل با موضوع «ضوابط تعیین تکلیف جبهه کارکنان دولت» که در زمان جنگ و تاریخ های اعلام شده در آن مناطق خدمت نموده به سازمان اداری و استخدامی و برخی از سازمانهای کشوری مرتبط با موضوع ابلاغ شده و ملاک عمل می‌باشد.
8- برخلاف عبارت مندرج در سطر 5 نامه بازگشتی مذکور، در هیچ یک از ابلاغیه ها و نامه های صادره از سوی این ستاد عنوان «مناطق عملیاتی درگیر» به کار نرفته است بلکه «مناطق امنیتی درگیر» ذکر گردیده است، زیرا منطقه عملیاتی با منطقه امنیتی تفاوت دارد.
با توجه به مطالب مذکور:
الف: در دوران دفاع مقدس برخی از شهرها تا زمانی که در تیررس حملات زمینی ارتش بعثی بودند جزء مناطق جنگی و از زمانی که از تیررس حملات زمینی دشمن خارج شوند به عنوان مناطق امنیتی درگیر اعلام گردیده است که به مناطق امنیتی درگیر امتیاز جبهه تعلق نمی گیرد.
ب: مناطق امنیتی درگیر مربوط به کارکنان نظامی، انتظامی و بسیجیان سازماندهی شده می‌باشد.
ج: مناطق جنگی (عملیاتی) بر اساس شهرهای درگیر در زمان جنگ صورت گرفته است.
د: درج مناطق امنیتی درگیر در فهرست مناطق عملیاتی دفاع مقدس (جنگی) که طی ابلاغیه مورخ 28؍09؍1396 صورت گرفته است با هدف کمک به آبادانی شهرهای مذکور (اختصاص بودجه) بوده است.
ذ- مناطق امنیتی درگیر در شمول ماده 112 قانون برنامه ششم قرار ندارد.
علی ایحال در صورتی که آن سازمان محترم برای اجرایی نمودن بند 1 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری نسبت به تهیه فهرست مناطق کمتر توسعه سافته و بدی آب و هوا اقدام و به تصویب هیات وزیران برساند، از اجرای سلیقه ای قانون، ایجاد مشکلات و برداشتهای متفاوت جلوگیری شده، مشکلات بهره مندی کارکنان از فوق العاده مربوطه رفع خواهد شد. مشاور رییس ستادکل و رییس حقوقی و امور مجلس ن. م
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت: مطابق مدلول بند الف ماده مذکور "ستادکل نیروهای مسلح موظف است محدوده مناطق عملیاتی دفاع مقدس را تا پایان سال اول اجرای قانون برنامه به سازمان اعلام نماید." که در این خصوص ستادکل نیروهای مسلح طی نامه شماره 28؍1333؍3610 مورخ 28؍01؍1396 با تقسیم بندی مناطق عملیاتی در 2 ردیف با عناوین مناطق جنگی و منطقه امنیتی درگیر و قید شهرهای مشمول آنها در هر استان و با توضیحات و استدلالات کافی (... که حضور ضد انقلاب و درگیریهای مداوم در این مناطق موجب عقب ماندگیهای آنها شده است.) به تکلیف قانونی عمل کرده است.از طرفی مطابق بند (الف) ماده 112 قانون فوق الذکر ستاد، موظف به ارائه مناطق عملیاتی تا پایان سال اول اجرای قانون یعنی سال 1396 بوده و قانون چنین اختیار و اجازه ای به هیچ شخص حقیقی یا حقوقی نداده که به دلخواه و در هر زمان بتواند چندباره محدوده مذکور را تعیین نماید و مناطق شاهین دژ را از شمول ماده 112 قانون مذکور خارج نمایند. به عبارتی مبنا و اساس حکم صادره قانونی نبوده و برخلاف نص صریح قانون می‌باشد.همچنین مطابق ماده 74 قانون مدیریت خدمات کشوری، ستاد کل می‌بایست قبل از تصمیم گیری خود، نظر موافق شورای حقوق و دستمزد را اخذ کند. همچنین در بند (پ) ماده 112 قانون برنامه ششم توسعه آمده دولت موظف است ردیف متمرکزی را در قوانین بودجه سنواتی به جبران عقب ماندگی ها و ارتقای شاخصهای برخورداری مناطق موضوع این ماده اختصاص دهد به گونه ای که این شاخص ها سالانه ده درصد (10%) افزایش یافته و به سطح متوسط شهرستانهای برخوردار کشور برسد. و از سوی دیگر با تفسیر مضیق نمودن قانون بر خلاف اهداف مقرر در برنامه ششم توسعه عمل نموده است زیرا هدف از تصویب قانون جبران عقب ماندگی اعم از بهداشتی، درمانی، اشتغال و... شهرهای درگیر و عملیاتی دفاع مقدس بوده و لاغیر.
خلاصه مدافعات طرف شکایت: در پاسخ به شکایت مذکور، مشاور رئیس ستاد کل و رئیس حقوقی و امور مجلس ن.م به موجب لایحه شماره 474؍1122؍1؍3614 مورخ 6؍6؍1399 به طور خلاصه توضیح داده است که: بر اساس مصوبات جاری موقعیت جغرافیایی مناطق جنگی (عملیاتی) عبارت است از:1- منطقه جنگی (عملیاتی): قسمتی از مناطق جغرافیایی مشخص بین دو یا چند کشور متخاصم می‌باشد که نیروهای مسلح آنها با آرایش جنگی و صف آرایی نظامی در مقابل یکدیگر مستقر و با نبرد مستقیم یا تبادل نشست های زمینی، دریایی، هوایی و موشکی با یکدیگر درگیر می‌شوند (نظیر مناطق جنگی ایران و عراق در هشت سال دفاع مقدس)2- منطقه امنیتی درگیر: شامل مناطقی است که در آن درگیری های انتظامی امنیتی به طور متناوب یا مداوم و بلند مدت با عناصر ضد انقلاب، اشرار مسلح و قاچاقچیان رخ داده و موجب سلب امنیت مردم منطقه می‌گردد و یگانهای نظامی و انتظامی و امنیتی در آن مناطق مبادرت به اجرای ماموریت می نمایند، لذا کارکنان نظامی، انتظامی و بسیجی سازماندهی شده در یگانهای تحت کنترل عملیاتی قرارگاه منطقه ای که در عملیات های امنیتی مشارکت دارند در شمول مناطق امنیتی درگیر قرار می گیرند.3- هیات وزیران طی مصوبه شماره 51700؍ت15744 ه- مورخ 27؍01؍1376 جدول مناطق جنگی و جنگ زده را به استناد نامه شماره 309؍8؍8؍1702؍الف مورخ 290؍1؍1372 ستادکل اعلام نموده است و در آن ابلاغیه مناطق جنگی و جنگ زده مطرح شده است، و شهرستان شاهین دژ جزء منطقه جنگی در این مصوبه اعلام نگردیده است.4- بند (الف) ماده 112 قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه کشور، تعیین محدوده مناطق عملیاتی دفاع مقدس را به ستاد کل نیروهای مسلح محول نموده است. که این ستاد مناطق جنگی (مناطقی که مورد تصرف و به شدت در حال بمباران و گلوله باران بوده) را به منظور جبران عقب ماندگی استانهای مذکور، تعیین و طی ابلاغیه 28؍1333؍3610 مورخ 28؍09؍1396، به سازمان برنامه و بودجه کشور اعلام نمود، لکن در آن ابلاغیه به دلیل اینکه شهر مذکور بتوانند از اختصاص بودجه استفاده نمایند مناطق امنیتی درگیر که جزء مناطق عملیاتی (جنگی) نمی‌باشد، هم ذکر گردیده. تا تنها در اختصاص بودجه توسط دولت به آن مناطق مساعدت ویژه صورت گیرد.شایان ذکر است: در راستای اجرای قانون مذکور فهرست نهایی تجمیع شده مناطق بند (الف) ماده 112 قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه کشور طی نامه شماره 128؍1133؍02؍3610 مورخ 3؍6؍99 به سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور ابلاغ گردیده است. که در آن ابلاغیه و نامه های صادره قبلی نسخ گردیده است. 5- بر اساس بند (ث) ماده 112 قانون برنامه ششم سازمان و سازمان اداری و استخدامی کشور موظف به تامین اعتبار لازم برای اعمال سقف فوق العاده پیش بینی شده در بند (1) ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری برای کارکنان شاغل در این مناطق (مناطق عملیاتی) می‌باشند.6- مناطق امنیتی درگیر در شمول ماده 112 قانون برنامه ششم قرار ندارد. بر این اساس شهرستان شاهین دژ، در ابلاغیه ستاد کل نیروهای مسلح در شمولیت مناطق عملیاتی قرار ندارند.
پرونده در هیات تخصصی استخدامی مطرح و مورد رسیدگی قرارگرفت و به اتفاق آراء مقرره مورد شکایت قابل ابطال تشخیص داده نشد، بنابراین با استعانت از خداوند متعال و به استناد بند «ب» ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری در مورد آن به شرح زیر رای صادر می‌شود.
رای هیات تخصصی
با توجه به این که به موجب ماده 112 قانون برنامه ششم توسعه مصوب 1395 مقرر شده به منظور جبران عقب ماندگی های استان های مناطق عملیاتی دفاع مقدس؛ الف- ستادکل نیروهای مسلح موظف است محدوده مناطق عملیاتی دفاع مقدس را تا پایان سال اول اجرای قانون برنامه به سازمان اعلام نماید و ستادکل نیروهای مسلح به موجب نامه مورد شکایت و سایر بخشنامه های صادره نسبت به اجرای تکلیف مقرر در بند الف ماده 112 قانون مذکور و رفع ابهامات و پاسخگویی به استعلامات اقدام کرده است، بنابراین مقرره مورد شکایت خارج از حدود اختیار و مغایر قانون نبوده و رای به رد شکایت صادر می‌شود. این رای مستند به بند «ب» ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری و تبصره 2 آن صادر و ظرف بیست روز پس از صدور، از سوی ده تن از قضات یا رئیس محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض می‌باشد.
رضا فضل زرندی - رئیس هیات تخصصی استخدامی