تاریخ نظریه: 1403/07/17
شماره نظریه: 7/1403/469
شماره پرونده: 1403-127-469ح
استعلام:
چنانچه خواسته خواهان مطالبه خسارت با جلب نظر کارشناس باشد و پس از ارجاع، کارشناس مبلغی را به عنوان خسارت تعیین کرده باشد و خواهان به نظریه کارشناسی معترض نباشد؛ اما با اعتراض خوانده و ارجاع به هیات کارشناسان، هیات مذکور مبلغ بیشتری را به عنوان خسارت برآورد کند، در چنین فرضی خواهشمند است به پرسش‌های زیر پاسخ دهید:
1- دادگاه باید بر اساس کدام نظریه کارشناسی مبادرت به صدور رای نماید؟
2- آیا می‌توان تصور کرد که پس از اعتراض یکی از اصحاب دعوا، نظریه کارشناسی به ضرر وی تمام شود؟
3- آیا عدم اعتراض خواهان به نظریه کارشناس واحد به منزله قبول وی نسبت به میزان اعلامی از سوی کارشناس است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1، 2 و 3- اولاً، در فرض سوال که دادگاه پس از اعتراض خوانده به نظریه کارشناس واحد موضوع را به هیات سه نفره کارشناسان رسمی دادگستری ارجاع کرده است، مفروض آن است که این تصمیم با پذیرش اعتراض از حیث عدم انطباق نظریه اعلام شده با اوضاع و احوال محقق قضیه صورت گرفته و دادگاه نظریه کارشناس اول را به اعتبار یاد‌شده مردود تشخیص داده و موضوع را به هیات سه نفره ارجاع داده است؛ بنابراین پس از وصول نظریه هیات کارشناسان، محلی برای ارزیابی مجدد نظریه کارشناس اول وجود ندارد و دادگاه با لحاظ انطباق یا عدم انطباق نظریه اخیر با اوضاع و احوال محقق قضیه اتخاذ تصمیم می‌کند.
ثانیاً، پس از اعتراض به نظریه کارشناس، علی‌الاصول هیات کارشناسان با توجه به جهات اعتراض و دیگر امور فنی و تخصصی اظهار نظر می‌نمایند؛ بر این اساس، اعلام نظر هیات کارشناسان به ضرر معترض با لحاظ تمامی امور دخیل در موضوع کارشناسی، امری متصور است.
ثالثاً، در فرض سوال عدم اعتراض خواهان به نظریه کارشناس لزوماً به این معنی نیست که وی صرفاً به همان میزان اعلامی از سوی کارشناس خود را محقق دانسته است؛ در هر صورت ارزیابی نظریه کارشناس از حیث انطباق یا عدم انطباق با اوضاع و احوال محقق قضیه و نیز احراز میزان استحقاق خواهان به موضوع خواسته، بر عهده مرجع قضایی رسیدگی‌کننده است.