تأثیر نظر هیأت منصفه در رسیدگی به جرایم مطبوعاتی

تاریخ دادنامه قطعی: 1393/04/11
شماره دادنامه قطعی: ---

پیام: در جرایم مطبوعاتی، دادگاه می‌تواند برخلاف نظر هیات منصفه مبنی بر برائت متهم، رای به محکومیت صادر نماید.

به دلالت اوراق پرونده و حسب گزارش اداره کل... استان به معاون محترم سیاسی و امنیتی استاندار مبنی بر ‌اینکه تیتر اول... در مورخ 25 / 03 / 1392 به موضوع انتخابات اختصاص داده‌شده که این اقدام بازتاب‌های گسترده‌ای در سطح جامعه داشته تقاضای رسیدگی و برخورد قانونی شده و رونوشت به ریاست کل دادگستری استان داده‌شده است. که پرونده جهت رسیدگی توسط معاون دادستان محترم... به بازپرس شعبه دوم در تاریخ 25 / 03 / 1392 ارجاع گردیده بازپرس نیز جهت رسیدگی و تحقیقات لازم مراتب به پلیس اطلاعات و امنیت عمومی اعلام و دستورات لازم صادر نموده است نسخه‌ای از روزنامه.... نیز ضمیمه‌شده است (صفحه 7 ) از آقای م.ش. مدیرمسئول روزنامه... در اوراق متهم تحقیق‌شده اظهار داشته است ساعت 4 بامداد مورخ 25/03 / 1392 چند منبع که ظاهرا آمار آنان ناصحیح بود به دفتر... اعلام نمودند که انتخابات به دور دوم کشیده شد به همین دلیل تحریریه روزنامه نیز دقت را فدای سرعت نمود و با مراجعه به سایت... که در ساعت 45 / 5 دقیقه 25 / 03 / 1392 و مشاهده نمودیم که رای 2 کاندیدا آقایان.. و.. بالاترین می‌باشد و با حدس و گمان اقدام به چاپ نمود که به‌ محض اطلاع از کذب خبر واصله سریعا اقدام به جمع‌آوری کلیه روزنامه‌های چاپ‌شده و عدم توزیع آن و همچنین سریعا اقدام به چاپ خبر تکذیبیه نمودیم و در سطح شهر توزیع و از مخاطبان خود به دلیل درج خبر عذرخواهی نمودیم قصد و غرضی نبوده است چنانچه در کلیه شمارگان نیز صدق گفته‌هایمان محرز می‌باشد کلیه روزنامه‌های شماره... از کلیه کیوسک‌ها و شهرستان‌ها جمع‌آوری و فقط تعداد انگشت ‌شماری که به مشترکین توسط موزعین توزیع شده بود جمع‌آوری نگردید و کلیه روزنامه‌ها در دفتر روزنامه بایگانی می‌باشد(صفحه 8 ) که رئیس پلیس اطلاعات و امنیت عمومی فا.ا. پس از اجرای دستور بازپرس مراتب را به بازپرس محترم شعبه دوم دادسرای عمومی و انقلاب که بازپرس ویژه جرائم انتخاباتی بوده گزارش داده است و روزنامه که تکذیبیه خبر قبلی چاپ‌شده نیز پیوست پرونده گردیده است(صفحه 11 ). آقای بازپرس تفهیم اتهام اخلال در نظم و آسایش و آرامش عمومی به متهم م.ش. نموده که متهم نیز اظهار داشته است ما باید عذرخواهی کنیم عذرخواهی هم کردیم بلافاصله که فهمیدیم خبر منبع ما غلط است تکذیبیه دادیم که تامین از نوع کفیل از متهم اخذ شد و پس از اخذ آخرین دفاع تامین اخذ و با صدور قرار قبولی کفالت متهم بلافاصله آزادشده است آقای بازپرس به ‌موجب قرار نهایی شماره 3200327 - 08 / 04 / 1392 در مورد اتهام آقای م.ش. دایر به اخلال در نظم و آسایش و آرامش عمومی از طریق چاپ و انتشار خبر«انتخابات ریاست جمهوری به دور دوم کشیده شد». در مورخ 25 / 03 / 1392 قبل از ظهر روز بعد انتخابات درحالی‌که هنوز شمارش آراء ماخوذه به پایان نرسیده با تیتر درشت صفحه اول روزنامه... به ‌عنوان مدیرمسئول آن روزنامه با عنایت به گزارش پلیس اطلاعات و امنیت عمومی و گزارش مدیرکل... استان، صفحات روزنامه در تاریخ مذکور، اظهارات متهم و مدافعات بلا‌وجه وی به استناد ماده 618 قانون تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده بزه‌کاری وی محرز و قرار مجرمیت صادر نموده است.(صفحه 19 ) معاون محترم دادستان عمومی و انقلاب به لحاظ این‌که اقدام متهم به ‌عنوان انتشار مطلب خلاف واقع از مصادیق بند 11 ماده 6 قانون مطبوعات می‌باشد که طبق تبصره 2 آن مجازات ماده 698 قانون مجازات اسلامی(تعزیرات) را خواهد داشت با عنوان مجرمانه مندرج در قرار مخالفت نموده است(صفحه 20 ) که بازپرس نیز با عنوان مجرمانه اعلامی معاون محترم دادستان موافقت نموده که قرار نهایی مورد موافقت معاون دادستان قرارگرفته و کیفرخواست تنظیم و برای متهم به اتهام انتشار مطلب خلاف واقع و نشر اکاذیب از دادگاه کیفری استان درخواست تعیین مجازات شده است(صفحه 23 ). که پرونده به شعبه اول دادگاه کیفری استان ارجاع به کلاسه --- ثبت دستور تعیین وقت رسیدگی و دعوت از متهم و نماینده دادستان و اعضای هیئت‌منصفه مطبوعات داده شده که به تاریخ 05 / 08 / 1392 وقت تعیین‌شده در وقت مقرر دادگاه تشکیل جلسه داده نماینده دادستان و متهم پرونده آقای ح.ش. و از اعضاء هیئت‌منصفه دادگاه مطبوعات آقایان 1 - الف.ع. 2 - م.م. 3 - ب. 4 - م.ح. 5 - م.ص. 6 - م.الف. و 7 - خانم الف.الف. در جلسه حضور پیدا کرده‌اند که به فاصله نیم ساعت دو تن دیگر از اعضاء هیئت‌منصفه نیز آقایان ر.ن. و ح.پ. نیز در جلسه حضور پیدا کرده‌اند. نماینده دادستان تقاضای مجازات متهم را وفق کیفرخواست صادره نموده به متهم مفاد کیفرخواست و اتهام انتسابی قرائت و تفهیم شده و اظهارات و مطالب قبلی خود را تکرار و بیان داشته و ضمن عذرخواهی معموله تقاضای برائت خویش را نموده است آخرین دفاع متهم به‌ عنوان نشر اکاذیب استماع اظهار داشته است تقاضای برائت به جهت اینکه قصد هیچ‌گونه تشویش اذهان عمومی نداشتیم و الحمدالله هیچ مشکلی نه در سطح کشور و نه در استان و شهرستان رخ نداده است. سپس اعضای محترم هیئت‌منصفه در اجرای ماده 40 قانون مطبوعات اعضاء هیئت‌منصفه نسبت به رای‌گیری و اتخاذ تصمیم نسبت به گناهکار بودن یا نبودن متهم اقدام از مجموع 9 نفر اعضاء هیئت‌منصفه 7 نفر به گناهکار نبودن متهم و دو نفر به گناهکار بودن متهم رای داده‌اند(صفحه 52 )، سپس هیات محترم قضات کیفری استان طی دادنامه شماره --- - 06 / 08 / 1392 اتهام متهم آقای م.ش. را مبنی بر نشر اکاذیب محرز و مسلم دانسته و مستندا به بند 11 ماده 6 و 40 و 43 قانون مطبوعات و ماده 698 قانون مجازات اسلامی وی را به تحمل شش ماه حبس تعزیری محکوم لیکن با توجه به اینکه متهم پس از ارتکاب بزه اقداماتی در جهت کاهش تاثیر بزه معنونه انجام داده است و با عنایت به نظریه اعضای هیئت‌منصفه دادگاه اجرای مجازات نام‌برده را به مدت دو سال تعلیق نموده است و در رای ذکر نموده است در صورت ارتکاب جرم مجدد وفق مواد 46 و 54 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 علاوه بر مجازات جرم لاحق، مجازات معلق نیز به مرحله اجرا در خواهد آمد و رای نیز ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در دیوان عالی کشور اعلام شده است (صفحه 54 ). پس از ابلاغ دادنامه متهم آقای م.خ. وکالت خود را از متهم اعلام و ضمن تنظیم و تهیه لایحه اعتراضیه در سه برگ به رای صادره در مورد موکلش اعتراض و تجدیدنظرخواهی نموده است که پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و به این شعبه ارجاع و به شماره بایگانی شعبه --- ثبت گردیده و در دستور کار قرار گرفت مفاد لایحه اعتراضیه در زمان شور قرائت خواهد شد. هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش صفرپور عضو ممیز و اوراق پرونده و نظریه کتبی آقای حبیبی دادیار دیوان عالی کشور اجمالا مبنی بر اتخاذ تصمیم مقتضی دادنامه شماره --- - 06 / 08 / 1392 تجدیدنظر خواسته مشاوره نموده چنین رای می‌دهد:

نظر به مندرجات پرونده و کیفیات منعکس در آن در خصوص تجدیدنظرخواهی آقای م.ش. مدیرمسئول روزنامه.. با وکالت م.خ. وکیل پایه ‌یک دادگستری نسبت به دادنامه موصوف صادره از شعبه اول دادگاه کیفری استان که به ‌موجب آن به جرم نشر اکاذیب به مجازات شش ماه حبس تعزیری تعلیقی محکومیت حاصل کرده با عنایت به مجموع اوراق پرونده و به ‌ویژه اظهارات و مدافعات متهم در مراحل تحقیقات مقدماتی و دادرسی چون از ناحیه تجدیدنظر خواه و وکیل وی ایراد و اعتراض خاص و موثری به عمل نیامده است تا مورد امعان نظر قرار گیرد و بر رای صادره از لحاظ صحت مبانی استدلال و رعایت تشریفات دادرسی ایراد و اشکالی وارد نیست و لذا درخواست متقاضی تجدیدنظر رد و دادنامه تجدیدنظر خواسته مستندا به بند الف ماده 265 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری مصوب سال 1378 تایید و ابرام می‌گردد.

شعبه --- دیوان عالی کشور - رئیس و عضو معاون

سید احمد هاشمی - طباطبایی