هیات تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری
شماره پرونده: ه- ع؍ 9802702 شماره دادنامه: 9909970906010866 تاریخ: 14/7/99
شاکی: آقای احمد ذاکر
طرف شکایت: سازمان امور مالیاتی کشور
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخشنامه‌ی شماره 11040؍243؍د مورخ 1؍3؍1398 سازمان امور مالیاتی کشور
در خصوص قانون تفسیر جزء 6 بند ث ماده 88 قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه و تاریخ اعمال یک مقطع تحصیلی بالاتر، سازمان امور مالیاتی اقدام به صدور بخشنامه مورد شکایت نموده که شاکی به تاریخ اجرای قانون تفسیری مذکور اعتراض داشته و تقاضای ابطال آن را نموده است.
مقررات مورد شکایت:
امور مالیاتی شهر و استان تهران - اداره کل امور مالیاتی استان...
با سلام و احترام، پیرو بخشنامه شماره 5744؍243؍د مورخ 14؍2؍1398 و با توجه به نامه شماره 80232 مورخ 22؍2؍1398 رئیس محترم امور حقوقی و قوانین، سازمان اداری و استخدامی کشور و نظریه تفسیری شماره 583؍21؍76 مورخ 10؍2؍1376 شورای نگهبان، بدین وسیله تاریخ اجرای قانون تفسیر جزء 6 بند (ث) ماده 88 قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران از تاریخ 25؍7؍1397 به تاریخ 18؍2؍1398 اصلاح می‌گردد، مقتضی است ابتدا احکام صادره برای رزمندگان مشمول به تاریخ 25؍7؍1397 بر اساس شرح حکم (763) لغو و بر اساس شرح حکم شماره (54) نسبت به اصلاح احکام 1؍1؍1398 افراد مشمول اقدام و مجدداً از تاریخ 18؍2؍1398 طی شرح حکم شماره (734) نسبت به اعمال امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر با رعایت سایر قوانین و مقررات مربوطه از طریق سیستم پرسنلی رهیافت اقدام لازم به عمل آورده و نتیجه را به این اداره کل اعلام نمایند. کامبیز نوروزی - مدیرکل منابع انسانی و رفاه
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت: براساس ماده (2) قانون مدنی، قوانین 15 روز پس از انتشار، لازم‌الاجرا بوده و هیچ بخشنامه‌ای نمی‌تواند مانع اجرای آن بشود و یا موجب بی‌اعتباری قانون گردد. بر همین اساس، قانون برنامه‌ی ششم توسعه در تاریخ 6؍2؍1396 اجرایی شده و سازمان‌های مربوط به بهانه‌ی مبهم‌بودن آن، درخواست استفساریه از مجلس می‌نمایند و اجرای قانون را به پاسخ مجلس موکول می‌کنند و در نهایت، بخشنامه‌ی مورد شکایت (سازمان امور مالیاتی کشور)، تاریخِ اجرای «قانون تفسیر جزء (6) بند (ث) ماده (88) قانون برنامه‌ی ششم توسعه» را (18؍2؍1398) می‌داند. این، تضادّ و دوگانگی مغایر برابری آحاد مردم نسبت به قوانین و برخورداری از حقوق یکسان می‌باشد.
خلاصه دفاع دستگاه طرف شکایت: به موجب لایحه‌ی شماره 16581؍212؍ص مورخ 24؍9؍1398 به‌طور خلاصه اعلام کرده: 1- به موجب بند (ث) ماده (88) قانون برنامه‌ی ششم توسعه، قانون‌گذار تسهیلاتی را برای رزمندگان، جانبازان و آزادگان و همسران و فرزندان آنها درنظر گرفته و جزء (6) بند مذکور، «بهره‌مندی از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر مطابق قوانین مربوطه و برای رزمندگان با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در دفاع مقدس در حقوق و مزایای اجتماعی» را مقرر نموده است.2- با توجه به وجود ابهام در جزء (6) بند (ث) ماده (88) قانون برنامه ششم توسعه و با لحاظ اینکه صدر بند (ث)، صراحتاً دولت مکلف به ارائه‌ی امتیازات و تسهیلات مذکور طبق بودجه‌ی سنواتیِ مقرر شده بود و از طرفی تا زمانی که اعتبار مالی مورد نیاز جهت ارائه‌ی تسهیلات و امتیازات مورد نظر، پیش‌بینی نشده و به تصویب نرسیده باشد و همچنین ترتیبات مقرر طی نشده باشد، امتیازات قابل مطالبه نیست؛ لذا امور مدیریت مشاغل و نظام‌های پرداخت سازمان اداری و استخدامی کشور، طیّ نامه‌های متعدد، برداشت‌های خود مبنی بر عدم تسری بهره‌مندی از امتیازات استخدامی یک مقطع تحصیلی بالاتر را به دستگاه‌های اجرایی اعلام کرده است که هیات تخصصی استخدامی هیات عمومی دیوان عدالت اداری، به موجب دادنامه‌ی شماره 221- 9709970906010213 مورخ 25؍7؍1397، ضمن ردّ شکایت مبنی بر درخواست ابطال نامه‌ی مربوط به توضیحات قبل، برداشت واحد یادشده از مفاد جزء (6) بند (ث) را تایید نموده است.3- مجلس شورای اسلامی به موجب قانون تفسیر جزء (6) بند (ث) ماده (88) قانون برنامه‌ی ششم توسعه، مقرر نمود که منظور از «مزایای اجتماعی»، مزایای مالی و استخدامی نیز می‌باشد.4- با توجه به بند (2) نظر تفسیری شماره 583؍21؍76 مورخ 10؍3؍1376 شورای نگهبان مبنی بر اینکه «تفسیر از زمان بیان مراد مقنّن در کلیه موارد لازم‌الاجرا است. بنابراین در مواردی که مربوط به گذشته است و مجریان برداشت دیگری از قانون داشته‌اند و آن را به مرحله اجراء گذاشته‌اند، تفسیر قانون به موارد مختومه مذکور، تسرّی نمی‌یابد»، امتناع دستگاه‌های اجرایی از اعطای مزایای یک مقطع تحصیلی بالاتر در مرحله‌ی صدور حکم کارگزینی رزمندگان، پیش از ابلاغ قانون تفسیر جزء (6)، براساس برداشتی است که در آن زمان از قانون داشته‌اند. لذا به جهت عدم تسری تفسیر قانون به موارد مختومه، این تصمیمات و اقدامات، درخور ابطال نمی‌باشند و نامه‌ی مورد شکایت، دقیقاً منطبق بر نامه‌ی 80232 مورخ 22؍2؍1398 رئیس امور حقوقی و مجلس سازمان اداری و استخدامی کشور تنظیم گردیده است.
پرونده در هیات تخصصی استخدامی مطرح و مورد رسیدگی قرارگرفت و اعضاء هیات به اتفاق آراء مصوبه مورد شکایت را قابل ابطال تشخیص ندادند و بنابراین با استعانت از خداوند متعال و به استناد بند «ب» ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری در مورد آن به شرح زیر رای صادر می‌شود.
رای هیات تخصصی
با توجه به اینکه اولاً بر اساس نظریه شورای محترم نگهبان در تفسیر اصل 73 قانون اساسی طی شماره 583؍21؍76 تاریخ 10؍3؍1376 اعلام شده است: «1-مقصود از تفسیر، بیان مراد مقنّن است بنابراین تضییق و توسعه قانون در مواردی که رفع ابهام قانون نیست، تفسیر، تلقی نمی‌شود.2-تفسیر از زمان بیان مراد مقنّن در کلیه موارد لازم الاجرا است. بنابراین در مواردی که مربوط به گذشته است و مجریان برداشت دیگری از قانون داشته‌اند و آن را به مرحله اجراء گذاشته‌اند تفسیرق قانون به موارد مختومه مذکور، تسرّی نمی‌یابد.» و ثانیاً بر اساسقانون تفسیر جزء (6) بند «ث» ماده (88) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی وفرهنگیجمهوری اسلامی ایران مصوب 21؍12؍1397 اعلام گردیده است منظور از «مزایای اجتماعی» مذکور در جزء (6) بند «ث» ماده (88) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران «مزایای مالی و استخدامی» هم می‌باشد.ثالثاً تا پیش از استفساریه مذکور دستگاه های اجرایی بر اساس برداشت از بند ث ماده88 قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب 14؍12؍1395 که مقرر داشته شده بود:« دولت مکلف است طبق بودجه سنواتی به منظور حمایت و تجلیل از رشادت‌های رزمندگان هشت سال دفاع مقدس که حداقل شش‌ماه سابقه حضور در جبهه دارند و جانبازان زیر بیست و پنج درصد (25%) جانبازی و آزادگان با کمتر از شش‌ماه سابقه اسارت و همسران و فرزندان آنان تسهیلات رفاهی، معیشتی، بهداشتی، درمانی و فرهنگی به شرح زیر ارائه نماید:..... 6 - بهره‌مندی از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر مطابق قوانین مربوطه و برای رزمندگان با حداقل شش‌ماه حضور داوطلبانه در دفاع مقدس در حقوق و مزایای اجتماعی.» و همچنین مکاتبات سازمان اداری و استخدامی که در این ارتباط اعلام داشته بود حقوق و مزایای اجتماعی منصرف از مزایای استخدامی است و بر اساس آن دستگاه های اجرایی از اعمال یک مقطع تحصیلی بالاتر در مورد رزمندگان با حداقل شش‌ماه حضور داوطلبانه در دفاع مقدس در امور استخدامی خودداری کرده بودند و این برداشت از قانون نیز به موجب دادنامه شماره 221 مورخ 25؍7؍1397 هیات تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری مغایر با قانون تشخیص داده نشده بود واین امر از نظر اداری امری مختومه در دستگاه های اجرایی محسوب می شده است، بنابراین از آنجایی که دستگاه طرف شکایت طی مصوبه مورد اعتراض به تبعیت از تاریخ صدور دادنامه مورد اشاره (25؍7؍1397) ابتدا احکام را صادر و مجدداً از تاریخ لازم الاجرا شدن استفساریه مذکور آن را اصلاح کرده است، فلذا اقدام سازمان امور مالیاتی مغایرتی با موازین قانونی نداشته و قابل ابطال نیست وحکم به رد شکایت صادر می‌شود. این رای مستند به بند «ب» ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری صادر و ظرف بیست روز پس از صدور، از سوی ده تن از قضات یا رئیس محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض می‌باشد.
رضا فضل زرندی - رئیس هیات تخصصی استخدامی