تأثیر تعیین مهریه غیر متعارف بر دعوی اعسار

تاریخ دادنامه قطعی: 1394/03/19
شماره دادنامه قطعی: ---

پیام: تعیین مهریه به صورت غیر متعارف در ابتدای زندگی مشترک، اماره علم و اطلاع زوجین و ارتکاز ذهنی آنان از ناتوانی در پرداخت یکجای دین دارد؛ بنابراین دعوی اعسار از پرداخت آن پذیرفته می‌شود.

رای دادگاه بدوی

در خصوص دادخواست آقای ح. خ. م. به طرفیت خانم ش. ح.د.م. به خواسته اعسار از پرداخت محکوم به موضوع دادنامه شماره --- همین دادگاه که طی آن خواهان به پرداخت 110 عدد سکه بهار آزادی و خسارات دادرسی محکوم شده و اینک خواهان به شرح دادخواست تقاضای تقسیط آن را دارد. وی می گوید بی کار است اموالی ندارد. خوانده می گوید که اطلاعی از اموال ندارد ولی مهریه خود را نقدا می‌خواهد هر چند شوهرش اموال ندارد من عین سکه را می خواهم. شهود تعرفه شده متفقا بر ناتوانی خواهان در ایفای دین گواهی داده‌اند. دادگاه با نگرش در اوراق پرونده از جمله مفاد استشهادیه تقدیمی مطلعین بدین تبیان که تصدیق نموده‌اند: خواهان قادر به پرداخت محکوم به به‌ طور یک جا نمی‌باشد، و نظر به مودای اظهارات شهود که برای دادگاه در حد اماره قضایی و نه دلیل شرعی و البته به نحو اولی (مفهوم اولویت) با ارزش بالاتر از استشهادیه موثر بوده؛ افزون بر آن خوانده دفاع موثری ابراز نداشته و دلیلی بر ایسار و عدم اعسار خواهان اقامه نکرده است؛ در واقع تعیین مهریه به صورت غیر متعارف در ابتدای زندگی مشترک خود اماره علم و اطلاع زوجین و ارتکاز ذهنی آنان از ناتوانی در پرداخت یکجای دین دارد؛ از این رو دادگاه نظر به آیه شریفه 280 سوره بقره: {و ان کان ذو عسره فنظره الی میسره {ترجمه: و اگر بدهکار تنگدست باشد تا هنگام گشایش به او مهلت بدهید.}، توجها به اصل مندرج در ماده 198 آیین دادرسی مدنی و ملاک ماده 504 آن، به استناد مواد ( 1 - 20 - 21 - 23 - 37 ) قانون اعسار و ماده 3 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی، و مواد 277 - 652 - 1083 قانون مدنی، نظر به تجویز تبصره ذیل ماده 19 آیین‌نامه اجرایی موضوع ماده 6 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی النهایه ناتوانی خواهان از پرداخت دفعی و نقدی محکوم به یاد شده را محرز دانسته، با صدور حکم اعسار و در نهایت با استناد به قاعده «المیسور لا یسقط بالمعسور» به شرح زیر این بدهی را در حق خواهان تقسیط می‌نماید: خواهان مکلف است در ابتدا عین 5 سکه را و سپس هر دو ماه و نیم یک سکه را به زوجه تا استهلاک کامل محکوم به پرداخت نماید. چنانچه در وضعیت مالی خواهان اتفاقی افتاد که قادر به پرداخت بیشتری از دین شود، این رای مانع توقیف سایراموال نخواهد بود. رای صادره حضوری و ظرف مدت بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض و تجدیدنظرخواهی در دادگاه‌های محترم تجدیدنظر استان تهران است.

رئیس شعبه --- دادگاه حقوقی تهران - محمد امین وحدانی نیا

رای دادگاه تجدیدنظر استان

تجدیدنظرخواهی خانم ش. ح.د.م. از دادنامه شماره --- مورخ 1394/01/19 شعبه محترم --- دادگاه خانواده تهران که به موجب آن دعوی مطروحه از ناحیه تجدیدنظرخوانده آقای ح. خ. به طرفیت تجدیدنظرخواه به خواسته اعسار از پرداخت محکوم به (مهریه) موضوع دادنامه شماره --- صادره از همان شعبه حکم به تقسیط محکوم به، به پرداخت بدوا 5 عدد سکه طلای تمام بهار آزادی نقدا به‌ عنوان پیش‌قسط و الباقی هر دو ماه و نیم یک سکه طلای بهار آزادی تا استهلاک کامل محکوم به تصدیر گردیده است وارد نمی‌باشد رای صادره مطابق با موازین شرعی و قانونی اصدار یافته ایرادی از حیث شکلی و ماهوی بر آن وارد نیست. استدلال و استناد محکمه محترم بدوی صحیح بوده، از ناحیه تجدیدنظرخواه نیز ایراد و اعتراض موثر و مدللی که موجبات نقض یا گسیختن دادنامه معترض‌عنه را در نظر دادگاه فراهم سازد به عمل نیامده است. بنا به مراتب مذکور دادگاه به استناد قسمت اخیر ماده 358 از قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379/01/21 ضمن رد اعتراض معترض، دادنامه معترض‌عنه را تایید و استوار می‌نماید. بدیهی است در صورت خروج محکوم‌علیه از وضعیت اعسار رای صادره مانع از استیفاء کل محکوم به و یا تغییر در میزان آن نخواهد بود. رای صادره مطابق ماده 365 از همان قانون قطعی است.

رئیس و مستشاران شعبه --- دادگاه تجدیدنظر استان تهران

علی سیفی - فردین ارژنگی - سیدناصرموسوی

منبع