تاریخ نظریه: 1402/01/15
شماره نظریه: 7/1401/1221
شماره پرونده: 1401-127-1221 ح
استعلام:
خوانده دعوا به سبب فقدان ادله اثباتی برای پرداخت دین خود به اشخاص حقوقی عمومی مانند شهرداری یا اشخاص حقوقی خصوصی مانند شرکت‌های تجاری به سوگند استناد می‌کند؛ مانند آن‌که خوانده مدعی است سابقاً دین خود را به شهرداری پرداخت کرده؛ اما رسید آن را مفقود کرده است و دلیلی برای اثبات ادعای خود ندارد و تقاضای اتیان سوگند می‌نماید. نحوه بررسی این دلیل و اجرای آن چگونه است؟ آیا اثبات سوگند از سوی شهرداری یا مدیرعامل شرکت به عنوان نماینده قانونی خوانده امکان‌پذیر است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
وفق ماده 1327 قانون مدنی «مدعی یا مدعی‌علیه در مورد دو ماده قبل در صورتی می‌تواند تقاضای قسم از طرف دیگر نماید که عمل یا موضوع دعوی منتسب به شخص آن طرف باشد. بنابراین در دعاوی بر صغیر و مجنون نمی‌توان قسم را بر ولی یا وصی یا قیم متوجه کرد؛ مگر نسبت به اعمال صادره از شخص آن‌ها؛ آن هم مادامی که به ولایت یا وصایت یا قیمومت باقی هستند و همچنین است در کلیه مواردی که امر منتسب به یک طرف باشد...»؛ بنابراین با توجه به اطلاق صدر این ماده و عموم و اطلاق ذیل آن و ملاک قسمت وسطی آن، در دعوای مطرح شده علیه شخص حقوقی و یا دعاوی که شخص حقوقی مطرح می‌کند، تنها در صورتی می‌‌توان مدیر (نماینده) شخص حقوقی را سوگند داد که اولاً عمل، منتسب به او باشد و ثانیاً، در زمان اتیان سوگند هنوز مدیریت شخص حقوقی را بر عهده داشته باشد.