دادنامه: 210
تاریخ: 1382/06/02
کلاسه پرونده: 8100152
شاکی: آقای هاشم قرچه داغ
موضوع خواسته: ابطال بخشنامه شماره 61559؍418؍109؍54 مورخ 8؍4؍1379 معاون حقوقی گمرک ایران
مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، بر اساس بخشنامه شماره 200306؍108؍140؍55 مورخ 9؍1؍1374 گمرک ایران در رابطه با تبصره 3 ماده 12 قانون مقررات صادرات و واردات با واردکنندگان کالای ورود موقت طبق بند 7 ماده 29 رفتار و به‌عنوان قاچاق علیه آنها طرح دعوی نموده و تعزیرات حکومتی نیز افراد بی گناه را به جرایم سنگین و زندان محکوم می نمایند. در این رابطه هیات عمومی دیوان عدالت اداری طی دادنامه شماره 317 مورخ 30؍8؍1378 رای بر ابطال بخشنامه فوق‌الذکر را صادر می نمایند. جای تعجب و تاسف است که گمرک ایران ضمن قبول دادنامه مذکور مجدداً خلاف حکم صریح دیوان مبادرت به صدور بخشنامه شماره 61559؍418؍109؍54 مورخ 8؍4؍1379 می‌نماید و مجدداً افراد بی گناه را به مراجع قضایی و یا سازمان تعزیرات حکومتی معرفی می‌نماید. از دیوان عدالت اداری تقاضای رسیدگی و ابطال بخشنامه مورد شکایت را دارد.
معاون حقوقی گمرک ایران در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 143273؍128؍1252؍109؍54 مورخ 25؍6؍1381 و 128179 مورخ 29؍5؍1382 اعلام داشته اند، پس از صدور رای شماره 317 مورخ 30؍8؍1378 هیات عمومی دیوان عدالت اداری و لغو بخشنامه مورخ 9؍1؍1374 و با توجه به مطرح بودن پرونده های قاچاق ورود موقت در گمرکات کشور و به دنبال استعلام‌های مکرر گمرکات در خصوص نحوه پیگیری پرونده های مطروحه و ناگزیر گمرک ایران با صدور بخشنامه 61559؍418؍109؍54 مورخ 8؍4؍1379 چگونگی اقدامات مقتضی را براساس ضوابط و مقررات قانونی مشخص و به گمرکات ابلاغ می‌نماید. اقداماتی که در حال حاضر در خصوص پرونده های قاچاق ورود موقت توسط گمرکات صورت می‌گیرد دقیقاً بر اساس مفاد ماده 12 قانون مقررات صادرات و واردات و ماده 24 آیین‌نامه اجرایی آن بوده که پس از رسیدگی‌های لازم و حصول اطمینان از عدم خروج کالا و ایفاء تعهدات قانونی از طرف واردکننده به استناد بند 7 ماده 29 قانون امور گمرکی و ماده 2 قانون نحوه اعمال تعزیرات حکومتی اعلام جرم مربوطه در مراجع صالح قضایی (دادگاه‌های انقلاب یا شعب تعزیرات حکومتی) مطرح و مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجت الاسلام والمسلمین دری نجف آبادی و با حضور روسای شعب بدوی و روسا ومستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای می‌نماید.
رای هیات عمومی
نظر به وجوه تمایز کالای قاچاق و مصادیق مختلف آن به شرح مقرر در ماده 29 قانون امور گمرکی مصوب 1350 با مواد و کالای مورد مصرف در تولید، تکمیل، آماده‌سازی و بسته‌بندی کالاهای صادراتی به‌صورت ورود موقت موضوع ماده 12 قانون مقررات صادرات و واردات مصوب 1372 و احکام قانونی متمایز حاکم بر آنها به شرح مذکور در قوانین مربوطه به ویژه از حیث مرجع ذیصلاح رسیدگی به هر مورد و الزامات قانونی مرتکبین جرائم قاچاق کالا و تعهدات خاص واردکنندگان کالای عبور موقت مفاد بند 3 بخشنامه شماره 61559؍418؍109؍54 مورخ 8؍4؍1379 معاون حقوقی گمرک ایران که علی‌الاطلاق متضمن تسری بندهای 2 و 7 ماده 29 قانون امور گمرکی به کالای عبور موقت موضوع ماده 12 قانون مقررات صادرات و واردات است خلاف هدف و حکم مقنن درباره کالای اخیرالذکر و خارج از حدود اختیارات مقام مزبور در وضع قواعد آمره در این باب تشخیص داده می‌شود و مستنداً به قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می‌گردد.