شاکی دادخواستی به طرفیت هیات عالی جذب اعضای هیات علمی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی و پژوهشیبه خواسته ابطالمصوبه جلسه 227 مورخ 21/12/1397 هیات عالی جذباعضای هیات علمی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی و پژوهشیدر خصوص شرایط علمی مشمولین بند پ ماده 90 قانون برنامه ششم توسعهبه دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:
هیات عالی جذباعضای هیات علمی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی و پژوهشیدر دویست و بیست و هفتمین جلسه مورخ 21/12/1397 در خصوص بررسی شرایط علمی مشمولین بند پ ماده 90 قانون برنامه ششم توسعه به شرح ذیل تصویب نمود:
«الف: برای متقاضیان استخدام عضویت هیات علمی بدو ورود برای رشته های غیرپزشکی 70% (امتیاز آخرین نفر پذیرفته شده) و رشته های پزشکی 80% (امتیاز آخرین نفر پذیرفته شده) بلافاصله باید رسمی قطعی شوند (امتیاز بر اساس فرم 1-1-2 می‌باشد).
ب: برای تبدیل وضعیت پیمانی به رسمی قطعی و نیز رسمی آزمایشی به رسمی قطعی برای رشته های غیر پزشکی 70% امتیاز علمی و برای رشته های پزشکی 80% امتیاز علمی (مطابق جدول موضوع ابلاغیه 15/189576 مورخ 17/8/1396 ابلاغی هیات امنا) باید اقدام گردد.
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
1- مطابق بند پ ماده 90 قانون برنامه ششم توسعهف صرفا در فرض جذب به عنوان هیات علمی رعایت شرایط علمی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی لازم است. و در خصوص تبدیل وضعیت اعضای هیات علمی که به استناد بند مزبور و با استفاده از سهمیه ایثارگری حاکم نیست. اعضای اخیر، ابتدا در بدو ورود این شرایط را احراز نموده‌اند و عدم قبول این امر بدان معنا است که اعضای هیات علمی ایثارگر بایستی احراز شرایط علمی دو بار در خصوص آنها صورت گیرد.
2- هیات عالی جذب خارج از صلاحیت عمل نموده و ماذون از قبل قانونگذار نیز نبوده است.
3- مطابق اصل منع تفویض مجدد صلاحیت یا اختیار تفویض شده، شورای عالی انقلاب فرهنگی صلاحیت تفویض تصمیم گیری در خصوص اعضای هیات علمی و جذب آنان را به هیات عالی جذب نداشته است. رای شماره 185 مورخ 17/2/1398 هیات عمومی دیوان عدالت اداری نیز دلالت بر اصل فوق دارد.
4- مطابق رای شماره 225-226 مورخ 24/2/1398 هیات عمومی دیوان عدالت اداری دانشگاه ها صرفا از شمول قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاه های دولتی مستثنی شده اند و همچنان مشمول قوانین و مقررات خاص همانند قوانین مربوط به ایثارگران باقی هستند. هیات جذب مفاد مصوبه در خصوص اعضای هیات علمی غیر ایثارگر را به اعضای هیات علمی ایثارگر تسری داده است.
5- شرط لزوم کسب 70 و 80 درصدی امتیاز آخرین نفر پذیرفته شده نوعی تعلیق به محال بوده و تحقق آن در خصوص ایثارگران ممکن نیست.
6- بند دوم مصوبه از تبدیل وضعیت پیمانی به رسمی قطعی مطابق ابلاغیه 15/189576 مورخ 17/8/96 سخن گفته است. در حالی که در ابلاغیه مذکور قاعده ای در خصوص تبدیل وضعیت پیمانی به رسمی قطعی وجود ندارد.
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیر کل حقوقیهیات عالی جذب اعضای هیات علمی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی و پژوهشی به موجب لایحه شماره14631/98/دش مورخ 3/10/1398به طور خلاصه توضیح داده است که:
1- صلاحیت شورای عالی انقلاب فرهنگی تعیین شرایط علمی اعضای هیات علمی نه منشعب از بند پ ماده 90 قانون برنامه ششم بلکه به موجب صلاحیت صلاحیت ذاتی این شورا است. بنابراین بحث منع تفویض صلاحیت موضوعیت ندارد.
2- هیات عالی جذب احکام غیرایثارگران را به ایثارگران تسری نداده است بلکه صرفا مقرر داشته که نحوه احتساب و تعیین امتیازات ایثارگران مطابق جدول ابلاغی صورت گیرد.
3- دوبار احراز شرایط علمی در خصوص ایثارگرانی که پیشتر عضو هیات علمی شده اند، نه به حکم مصوبه هیات عالی جذب بلکه به حکم بند پ ماده 90 قانون برنامه ششم صورت گرفته است. بنابراین ایرادی بر آن وارد نیست.
پرونده شماره ه- ع / 9803034 مبنی بر درخواست ابطال مصوبه «بررسی شرایط علمی مشمولین بند پ ماده 90 قانون برنامه ششم توسعه» مصوب جلسه 227 مورخ 21/12/1397 هیات عالی جذب اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و پژوهشی، در جلسه مورخ 14/04/1400 هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی مورد رسیدگی قرار گرفت و اکثریت اعضا به شرح ذیل مبادرت به صدور رای نمودند:
رای هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی
نظر به اینکه اولاً: وفق بند (1) ماده (3) آیین‌نامه تشکیل هیات عالی جذب اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی مصوب جلسات 608 و 623 مورخ 19/04/1386 و 10/02/1387 شورای عالی انقلاب فرهنگی: «اتخاذ سازوکار واحد در هیات‌های اجرایی جذب برای ایجاد انسجام، وحدت رویه و توانمندی و پویایی دانشگاه‌ها» و به موجب بند (2) ماده یادشده: «نظارت مستمر بر اجرای صحیح ضوابط و مقررات جذب هیات علمی در تمامی سطوح» از وظایف هیات مزبور است. ثانیاً: مطابق بند «پ» ماده (90) قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1395: «کلیه دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی و پژوهشی و مراکز علمی که از وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اخذ مجوز نموده‌اند و دانشگاه آزاد اسلامی مکلفند حداقل بیست درصد (%20) اعضای هیات علمی مورد نیاز خود را از بین جامعه ایثارگران شامل فرزندان و همسران شهدا، جانبازان پانزده درصد (%15) و بالاتر، آزادگان و همسران و فرزندان آنان، همسران و فرزندان جانبازان بیست و پنج درصد (%25) و بالاتر، رزمندگان با حداقل شش ماه سابقه حضور در جبهه که دارای مدرک علمی دکتری مورد تایید وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌باشد و شرایط علمی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی را داشته باشند، حسب مورد از طریق استخدام و یا موافقت با انتقال کارکنان دیگر دستگاه‌ها یا تبدیل وضعیت کارکنان غیر هیات علمی، چنانچه شرایط علمی لازم را داشته باشند تامین و از ابتدا آنان را به صورت عضو هیات علمی رسمی قطعی با احتساب سوابق آموزشی پژوهشی و اجرایی مرتبط و تاثیر آن در پایه و مرتبه علمی و با رعایت صلاحیت‌های اخلاقی استخدام کنند...». بنابراین قانونگذار جذب عضو هیات علمی از میان جامعه ایثارگران و تبدیل وضعیت آنان را مشروط به دارا بودن شرایط علمی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی نموده که در این راستا هیات عالی جذب اعضای هیات علمی به عنوان مرجع ذیصلاحِ تعیین ضوابط و شاخصه‌های لازم برای متقاضیان استخدام و تبدیل وضعیت اعضای هیات علمی، از جمله شرایط لازم را کسب (%70) امتیاز آخرین فرد پذیرفته شده در رشته‌های غیرپزشکی و (%80) امتیار آخرین فرد پذیرفته شده در رشته‌های پزشکی مقرر نموده است. از طرفی بند (3) ماده (3) آیین‌نامه تشکیل هیات عالی جذب اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی صرفاً ناظر بر وظیفه هیات پیش‌گفته جهت بررسی و بازنگری سیاست‌ها و ضوابط مربوط به جذب هیات علمی به منظور پیشنهاد به شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها است و می‌بایست در حدود همین بند تفسیر شود و این هیات برای اجرایی نمودن سایر سیاست‌های مدنظر خود از جمله وظایف مقرر در بند (1) ماده مورد اشاره ناگزیر از تصویب دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های موردنیاز به جهت ایجاد وحدت رویه میان هیات‌های اجرایی جذب دانشگاه‌ها و هیات مرکزی جذب وزارتین می‌باشد که مصوبه مورد شکایت نیز در همین راستا به تصویب رسیده چرا که در خصوص موضوع این مصوبه تا قبل از وضع آن سیاست و ضابطه مشخصی وجود نداشته است.
بنا به مراتب فوق مصوبه معترض عنه مغایرتی با قوانین و مقررات مذکور نداشته و خارج از حدود اختیارات مرجع مصوِّب نبوده و قابل ابطال نمی‌باشد. این رای به استناد بند (ب) ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ظرف مهلت بیست روز از تاریخ صدور از جانب رئیس محترم دیوان عدالت اداری یا 10 نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.
غلامرضا مولابیگی
رئیس هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی
دیوان عدالت اداری