تاریخ نظریه: 1402/05/08
شماره نظریه: 7/1401/668
شماره پرونده: 1401-76-668 ح
استعلام:
چنانچه فردی مقادیری وجه نقد را غصب کند و با همان وجه (عین معین) اقدام به خرید خودرو نماید؛ به نحوی که حسب مدارک مشخص است که مال مغصوبه به خودرو تبدیل شده است و سپس مالک علیه غاصب برای استرداد اموال و خسارات دادخواهی کند؛
1- آیا مال جایگزین (خودرو) باید به مالک مسترد شود؟ 2
2- چنانچه خودرو افزایش قیمت پیدا کند، این افزایش بها متعلق به مالک است یا غاصب؟ اینکه وجه نقد عین معین یا کلی باشد، در احکام آن تفاوتی دارد؟ با توجه به مواد 32، 33 و 317 قانون مدنی آیا می‌توان گفت که عین معین (وجه) تبدیل به خودرو شده و در حکم تلف است و مال تبدیلی (خودرو) به جایگزینی از وجه نقد باید مسترد شود؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1 و 2- در فرض سوال که ظاهراً مال مغصوب (وجه نقد) به صورت عین شخصی ثمن معامله واقع شده است، مشمول احکام معاملات فضولی است (ماده 247 قانون مدنی) و در صورت اجازه معامله توسط مالک مال غصب‌شده (وجه نقد)، معامله از آن وی بوده و مالک معوض (در فرض سوال خودرو) می‌شود و قصد غاصب برای انجام معامله برای خود، موثر در مقام نیست.