صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1385/09/23
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر پل سفید
موضوع
الزام فروشنده به فک رهن در صورت عدم انجام تعهد
پرسش
ملک غیرمنقولی با وجود رهن در بانک به وسیله شخصی به فروش می‌رسد و فروشنده تعهد می‌کند که ظرف پانزده روز فک رهن نماید ولی این تعهد را اجرا نمی‌نماید آیا الزام فروشنده به فک رهن قابلیت پذیرش در دادگاه را دارد؟
نظر هیئت عالی
نشست قضایی (4) مدنی: بر طبق مقررات ماده 219 قانون مدنی عقودی که بر طبق قانون واقع شده باشد بین متعاملین و قائم‌مقام آنها لازم‌الاتباع است و هم‌چنین به موجب مقررات ماده 230 همان قانون، چون در ضمن‌عقد بیع شرط شده که بایع نسبت به فک رهن یعنی شرط فعل اقدام نماید، بایع ملزم به انجام شرط است.
بنا به مراتب، فروشنده ملک که متعهد به فک رهن ظرف پانزده روز شده ملزم است که به عمل خود وفا کند و این دعوا دارای قابلیت طرح در محاکم می‌باشد.
نظر اکثریت
نظر به این‌که موضوع پرونده الزام خوانده به فک رهن می‌باشد و با عنایت به این‌که خوانده در مبایعه‌نامه خود متعهد به پرداخت دیون و فک رهن شده است لذا الزام خوانده با رعایت ماده 237 قانون مدنی به اجرای چنین تعهدی قابلیت پذیرش را دارد چرا که فک رهن، مستلزم پرداخت دیون به بانک می‌باشد. با پرداخت دیون بر اساس مفهوم ماده 787 قانون مدنی عقد رهن حتی نسبت به راهن هم جایز خواهد شد ضمن این‌که این امر منافی حق مرتهن نخواهد بود. با فرض این‌که بعد از صدور حکم خوانده یا فروشنده نسبت به اجرای تعهد اقدام ننماید متعهدٌ‌له می‌تواند از مقررات ماده 238 قانون مدنی استفاده نماید.
نظر اقلیت
چون عقد رهن به نفع بانک است و تعهداتی که طرفین معامله با هم داشتند نمی‌تواند در حق بانک موثر باشد، با فرض عدم رضایت بانک اجرای چنین تعهدی نمی‌تواند وجاهت قانونی داشته باشد چرا که این مسئله منافی حق بانک و لازم بودن عقد رهن نسبت به راهن می‌باشد.