صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1396/12/16
برگزار شده توسط: استان خراسان رضوی/ شهر کلات
موضوع
اخذ مال به عنف و تهدید با استفاده از چاقو
پرسش
شخصی با گذاشتن چاقو زیر گردن دیگری، زنجیر طلای او را به عنف از گردنش خارج کرده است. عنوان این اتهام شخص چیست و عمل او با کدام یک از مواد قانونی انطباق دارد؟ (مواد 617 یا 652 یا 665 قانون مجازات اسلامی کتاب تعزیرات و یا...)
نظر هیات عالی
نظریه سوم قضات محترم دادگستری شهرستان کلات استان خراسان رضوی، مبنی بر انطباق رفتار مرتکب با بزه مذکور در ماده 617 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) موجه و مورد تایید است.
نظر اتفاقی
1. موضوع منطبق با ماده 652 قانون مجازات اسلامی تعزیرات و عنوان اتهامی سرقت مسلحانه است.
2. در صورتی که اقدام متهم جنبه عمومی و سلب امنیت نداشته باشد که مشمول عنوان محاربه باشد بر اساس ماده 617 قانون مجازات اسلامی تعزیرات محکوم می‌گردد و اقدام متهم مشمول عنوان اخاذی مندرج در ماده می‌باشد و با مصداق جرم سرقت مقرون به آزار متفاوت خواهد بود چرا که در سرقت مقرون به آزار هدف سارق با اجبار و تهدید برای بردن مال نیست بلکه در هنگام سرقت با مقاومت مال باخته یا سایرین اقدام به اذیت و آزار آنها می‌نماید به خلاف اخاذی که هدف به اجبار گرفتن مال است.
3. با عنایت به تصریح ماده 617 قانون مجازات اسلامی کتاب تعزیرات و عبارت «اخاذی یا تهدید افراد با استفاده از چاقو یا هر نوع اسلحه دیگر» که در این ماده ذکر شده است و با توجه به اینکه عناصر تامه جرم سرقت و اخاذی با استفاده از چاقو وجود ندارد و به این جهت موضوع از مصادیق جرم سرقت نمی‌باشد و نظر به اینکه خارج کردن طلای یک شخص با زور چاقو از دست او نیز عرفاً و نوعاً اخاذی و به اصطلاح عامه خفت گیری نامیده می‌شود فلذا موضوع معنونه مشمول ماده 617 قانون مجازات اسلامی تعزیرات می‌باشد.
4. در خصوص سوال مطروحه باید قائل به تفکیک گردید به گونه‌ای که در صورتی که مرتکب اقدام به اخذ گردنبند نماید و در همین حین دستگیر گردد اعمال مرتکب منطبق با ماده 617 قانون مجازات اسلامی تعزیرات می‌باشد و اگر مرتکب پس از اخذ گردنبند اقدام به فرار نماید که مصداق بارز ربودن مال دیگری می‌باشد در این صورت موضوع مشمول ماده 652 قانون مجازات اسلامی تعزیرات خواهد بود بنابراین در اخاذی صرف گرفتن مال کفایت می‌نماید ولی در سرقت عنصر مادی ربودن باید محرز گردد.
5. به لحاظ قانونی سرقت موقعی تحقق می‌یابد که فرد سارق بر مال مسروقه استیلا پیدا کند ولی در فرضی که شخص فقط گردنبند را گرفته است و هنوز استیلا و سلطه کامل بر آن پیدا نکرده است لذا سرقت تحقق پیدا نکرده است و با تفکیک نظر 4 موافقم.