صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1395/05/07
برگزار شده توسط: استان اصفهان/ شهر اصفهان
موضوع
تقدم یا تأخر رسیدگی به دادخواست واخواهی نسبت به رسیدگی به دعوی اعسار از پرداخت هزینه واخواهی
پرسش
در صورت طرح دادخواست واخواهی توام با ادعای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی، آیا دادگاه می‌تواند قبل از رسیدگی ماهیتی به ادعای اعسار، نسبت به در خواست واخواهی، قرار قبولی یا رد صادر نماید ؟
نظر هیئت عالی
اظهار نظر در مورد پذیرش یا رد دادخواست واخواهی متوقف بر رفع نقص از دادخواست می‌باشد، بنابراین دادگاه باید قبل از رسیدگی و صدور قراررد یا قبولی به ادعای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی رسیدگی نموده و پس از صدور رای قطعی راجع به اعسار، نسبت به دادخواست واخواهی و قبولی یا رد آن قرار مقتضی صادر کند، به علاوه در صورتی مطابق ماده 2 ق.آ.د.م می توان به شرایط و مقدمات دعوی رسیدگی کرد که دعوای طرح شده مطابق قانون از سوی ذی نفع طرح شده باشد.
نظر اکثریت
با توجه به اینکه بنا بر منطوق فراز دوم از تبصره یک ذیل ماده 306 قانون آئین دادرسی مدنی؛ در صورتی که حکم ابلاغ واقعی نشده باشد و محکوم علیه، مدعی عدم اطلاع از مفاد رای باشد ؛ دادگاه مکلف است به این ادعا خارج از نوبت رسیدگی نموده و قرار رد یا قبولی دادخواست را صادر کند و با التفات به اینکه رسیدگی به ادعای عدم اطلاع از مفاد رای مستلزم پرداخت هزینه دادرسی نیست و با عنایت به اینکه در صورت رد دادخواست واخواهی ؛ رسیدگی به اعسار ؛ امر لغو و بیهوده ای است و اجرای رای با فرض احتمال قبول دادخواست واخواهی ؛ تالی فاسد را از جهت بازداشت محکوم علیه یا توقیف و فروش اموال وی تا زمان رسیدگی به ادعای اعسار، در پی خواهد داشت، دادگاه مکلف است ابتداء به ادعای عدم اطلاع از مفاد رای رسیدگی و قرار رد یا قبولی دادخواست را صادر نماید و رسیدگی به این ادعا مستلزم رسیدگی به ادعای اعسار وصدور حکم قطعی راجع به ادعای اعسار نیست.
نظر اقلیت
با توجه به اینکه رسیدگی به دادخواست واخواهی مستلزم رسیدگی به ادعای اعسار است وتا قبل از رفع نقص وتعیین تکلیف نسبت به هزینه دادرسی، نمی توان به دادخواست واخواهی واخواه رسیدگی نمود، دادگاه باید قبل از رسیدگی وصدور قرار رد یا قبولی به ادعای اعسار رسیدگی نموده وپس از صدور رای قطعی راجع به اعسار، نسبت به دادخواست واخواهی وقبولی یا رد آن قرار مقتضی را صادر نماید.