تاریخ نظریه: 1399/12/16
شماره نظریه: 7/99/1902
شماره پرونده: 99-168-1902 ک
استعلام:
در ماده 478 قانون آیین دادرسی کیفری در موضوع اعاده دادرسی، قانونگذار اخذ تأمین از متهمی که فاقد تأمین است یا تأمین وی منتفی شده است را از وظایف دادگاه می‌داند. در فرضی که متهم با صدور قرار بازداشت موقت از ابتدای امر تحقیق در زندان به سر می‌برد و پس از وصول حکم قطعی محکومیت و آغاز عملیات اجرایی حکم، رأی دیوان عالی کشور مبنی بر تجویز اعاده دادرسی واصل شود و یا در فرضی که متهم با قرار تأمین آزاد بوده و در مرحله اجرای حکم با احضار یا جلب به زندان معرفی و از قرار تأمین وی رفع اثر شده است و در این مرحله رأی تجویز اعاده دادرسی واصل شود، تکلیف قاضی اجرای احکام در رابطه با آزاد کردن متهم را اعلام کنید؛ که آیا به محض وصول رأی مذکور، قاضی اجرای احکام مکلف به آزادی بی‌قید و شرط متهم از زندان و اعاده پرونده به دادگاه جهت ارجاع به شعبه هم‌عرض است؟ یا در خصوص آزادی تکلیفی نداشته و مکلف است صرفاً پرونده را به دادگاه اعاده کند؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
موارد الغای قرار تأمین کیفری در ماده 251 قانون آیین دادرسی کیفری بیان شده است و رأی دیوان عالی کشور مبنی بر تجویز اعاده دادرسی از موجبات لغو قرار تأمین کیفری نیست. با این وجود مطابق ماده 478 قانون یادشده، دادگاهی که پس از تجویز اعاده دادرسی به موضوع رسیدگی می‌کند، اگر تأمین مأخوذه را متناسب نداند، می‌تواند نسبت به متناسب‌سازی قرار تأمین و ایجاد مقدمات آزادی محکوم با اخذ تأمین خفیف‌تر اقدام کند. همچنین در صورتی که از محکوم تأمین اخذ نشده و یا تأمین منتفی شده باشد، تأمین لازم اخذ می‌شود. بنابراین موضوع استعلام از شمول ماده 507 قانون آیین دادرسی کیفری خارج است و قاضی اجرای احکام کیفری در این خصوص وظیفه‌ای ندارد.