تاریخ نظریه: 1396/08/09
شماره نظریه: 7/96/1827
شماره پرونده: 1391-1/168-96
استعلام:
1- در صورتی که قاضی کشیک دادیار یا دادستان باشد و قتل و یا سایر جرائمی که در صلاحیت انحصاری بازپرس است واقع شود وبازپرس نیز حضور داشته باشد آیا ملاحظه صحنه قتل و تحقیق از متهم در وقت کشیک وظیفه بازپرس است؟
2- در فرض سوال فوق در صورتی که بازپرس حضور ندارد ولی دادرس دادگاه حضور دارد دادرس به جانشینی بازپرس وظیفه بررسی موضوع را دارد؟
3- در صورتی که بازپرس و دادرس با این استدلال که قاضی کشیک نمی‌باشند از صدور دستورات قضائی و بررسی صحنه جرم استنکاف نمایند موضوع واجد تخلف انتظامی است یا خیر؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1 و 2) در جرائم مستوجب مجازاتهای مقرر در ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 با اصلاحات و الحاقات بعدی، در صورت عدم حضور بازپرس یا معذور بودن وی از انجام وظیفه و عدم دسترسی به بازپرس دیگر، چه در اوقات اداری و یا در اوقات کشیک، باید مطابق تبصره ماده 92 قانون صدرالذکر اقدام گردد، ولکن این امر مانع اعمال مقررات ماده 77 قانون آئین دادرسی کیفری 1392 و اصلاحات و الحاقات بعدی توسط دادستان (و یا با رعایت ماده 88 توسط دادیار کشیک) در جرائم مشهود موضوع بندهای الف، ب، پ وت ماده 302 قانون مزبور نمی‌باشد و اعمال مقررات ماده 77 نیز صرفاً ناظر به اوقات کشیک نبوده و در اوقات اداری نیز در صورت وجود شرایط اعلام شده در ماده، قابلیت اعمال را دارد و دادستان (ویا دادیار) تنها در جرائم فوق‌الذکر تا پیش از حضور و مداخله بازپرس (و یا دادرس جانشین بازپرس) باید اقدامات لازم را برای حفظ آثار و علائم، جمع آوری ادله وقوع جرم و جلوگیری از فرار و مخفی شدن متهم، معمول دارند.
3) تشخیص اینکه تصمیم یا اقدامات مقامات قضایی، تخلف انتظامی می‌باشد یا خیر بر عهده دادگاه عالی انتظامی قضات و خارج از حدود وظایف و اختیارات این اداره کل است.