صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/01/27
برگزار شده توسط: استان اصفهان/ شهر اصفهان
موضوع
توهین به بانوان و کودکان در معابر و اماکن عمومی
پرسش
الف: چنانچه خانمی به خانم دیگر در معابر و اماکن توهین نماید آیا مشمول ماده 619 قانون مجازات اسلامی تعزیرات می‌گردد؟
ب: چنانچه زوج به زوجه خود در معابر و اماکن عمومی توهین نماید آیا مشمول ماده 619 قانون مجازات اسلامی تعزیرات می‌گردد؟
نظر هیات عالی
هرچند مرتکب جرایم مذکور در ماده 619 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 (تعزیرات) در اغلب موارد مردان هستند؛ اما اطلاق عبارت «هرکس» شامل زن و مرد (هر دو) می‌شود، اما از آنجایی که محور اصلی در سیاست تقنینی کیفری، حمایت از اطفال و زنان در قبال تعرض، مزاحمت و توهین به آنها در اماکن عمومی با توجه به خصوصیات روحی و جسمانی آنها است و نیز با توجه به پیشینه این ماده (ماده 3 لایحه قانونی راجع به مجازات حمل چاقو و انواع دیگر اسلحه سرد و اخلال در نظم و امنیت و آسایش عمومی 1336/8/15) مرتکب بزه توهین مذکور در این ماده باید با «استعمال الفاظ و ارتکاب حرکاتی که مخالف شئون و حیثیت زنان» است به آنان توهین نموده باشد تا مشمول مجازات مذکور در ماده مزبور قرار گیرد و لذا چنانچه در رفتار مرتکب (اعم از زن یا مرد و خواه همسر یا غیر آن) چنین شرایطی وجود نداشته باشد از مصادیق بزه ماده 619 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 (تعزیرات) خارج است.
نظر اکثریت
الف: مزاحمت برای بانوان، در همه جوامع با نوعی حساسیت مواجه می‌باشد و اصولاً مزاحمت برای بانوان و اطفال به واسطه ضعف جسمانی این دو گروه از افراد جامعه، مورد تقبیح اخلاقی بوده و در همه کشورهای دنیا جرم‌انگاری شده است. در شرع مقدس اسلام نیز مزاحمت برای نوامیس و اطفال مورد نکوهش قرار گرفته است و بر اساس ماده 619 قانون مجازات اسلامی توهین و تعرض به بانوان و کودکان در معابر و اماکن عمومی جرم است. بنابراین مزاحمت برای افراد مذکر و کسانی که مشمول تعریف مونث و کودک نمی‌شوند از شمول این ماده خارج است و مرتکب می‌بایست در اماکن عمومی مانند ادارات دولتی شرکت‌های خصوصی و امثال اینگونه اماکن که براساس قانون اماکن عمومی تعریف شده است اقدام به توهین و مزاحمت برای بانوان، تعرض به حیثیت اشخاص و انجام اعمال توهین‌آمیز اقدام نماید. اماکن عمومی عبارت است از محل‌هایی که در ساعاتی از شبانه روز برای رفت و آمد اشخاص دائر و آماده باشد. مزاحمت و تعرض در اماکن خصوصی مشمول حکم این ماده نمی‌شود و با ماده قانونی دیگری قابل مجازات است.
چنانچه خانمی به خانم دیگر در معابر و اماکن عمومی توهین نماید مشمول ماده 619 قانون مجازات اسلامی نمی‌گردد هرچند ماده 619 قانون مجازات به طور مطلق عنوان نموده است «هرکس». به نظر می‌رسد که منظور مقنن از عبارت هرکس حمایت از زنان می‌باشد و توهین خانمی به خانم دیگر در معابر و اماکن عمومی نمی‌تواند از موجبات تشدید مجازات محسوب گردد و این نظریه با تفسیر مضیق قوانین جزایی سازگارتر است.
ب: چنانچه زوج به زوجه خود در معابر و اماکن عمومی توهین کند مشمول ماده 619 می‌شود و از موجب تشدید مجازات می‌باشد.
نظر اقلیت
الف و ب: توهین به بانوان در معابر و اماکن عمومی توسط هر شخص مشمول ماده 619 قانون مجازات اسلامی می‌گردد. با توجه به اطلاق ماده که عنوان نموده «هرکس» و فلسفه وضع ماده که حمایت از حیثیت و آبروی بانوان در معابر و اماکن عمومی می‌باشد دلیلی بر عدم شمول عنوان مجرمانه مذکور بر توهین به بانوان توسط بانوی دیگر یا زوج به زوجه در معابر و اماکن وجود ندارد. چرا که توهین به بانوان در معابر و اماکن عمومی تبعات اجتماعی زیانباری برای بانوان دارد فلذا توهین به بانوان توسط خانمی دیگر و حتی همسر ایشان مشمول این ماده می‌باشد.