تاریخ نظریه: 1398/02/09
شماره نظریه: 7/98/9
شماره پرونده: ح9-1/7-89
استعلام:
-با توجه به مواد 880 قانون مدنی و 451 قانون مجازات اسلامی چنانچه زنی شوهر خود را به قتل برساند و از طرفی شوهرش کارمند دولت باشد.
الف: آیا زن ازحقوق ومزایای شوهرش مستمری که کارمند است ارث می برد یابه وی تعلق می‌گیرد؟
ب:آیا زن یا ورثه زن می‌تواند مهریه اش را به اجرا بگذارد و حقوق و مزایای شوهرش مستمری را توقیف کند؟
ج: آیا در فرض فوق فرقی بین قتل بالمباشره یا بالتسبیب و یا مشارکت در قتل و یا معاونت در قتل می‌باشد./ع
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
الف و ج- بعضی از مبالغ پرداختی به ورثه متوفی که به مناسبت فوت او طبق قانون درباره ورثه یا افراد تحت تکفل او برقرار می‌شود، از شمول مقررات ارث خارج بوده و با رعایت قوانین خاص مربوط مانند قوانین مربوط به پرداخت مستمری ها به وراث قانونی مستخدم متوفی (ورثه بلافصل او) پرداخت می‌گردد. بنابراین، چنانچه مطابق مقررات بیمه ای و استخدامی اداره متبوع متوفی، همسر وی از مستمری شخص فوت‌شده برخوردار باشد، مباشرت و مشارکت و معاونت در قتل متوفی از موجبات سلب این حق نیست؛ مگر آن که در مقررات یا قراردادهای مربوط تصریح شده باشد.
ب- با توجه به آنچه در بالا بیان شد، مستمری داخل در ماترک نیست تا وفق ماده 868 قانون مدنی استقرار مالکیت ورثه نسبت به آن، منوط به ادای دیون متوفی باشد؛ لذا توقیف مستمری تعلق‌یافته به عائله متوفی از بابت مهریه زوجه متوفی فاقد وجاهت قانونی است.