صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1400/11/04
برگزار شده توسط: استان اصفهان/ شهر اصفهان
موضوع
رابطه خلاف شرع بیّن با ایراد رد دادرس
پرسش
در برخی از پرونده‌هایی که در راستای ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری جهت بررسی به روسا یا دادستان‌های محترم ارجاع می‌شود، شخص رئیس حوزه قضایی یا دادستان سابقه اظهارنظر دارند و به نظر می‌رسد اظهارنظر در رابطه خلاف شرع بیّن با ایراد رد دادرس مواجه باشد، خواهشمند است در این خصوص ارشاد فرمایید.
نظر هیات عالی
موضوع از موارد رد دادرس نمی‌باشد و علاوه بر استدلال‌هایی که در نظریه اکثریت مطرح شده می‌توان اضافه کرد، وقتی خود قاضی صادر کننده رای می‌تواند نسبت به رای صادره‌ی خود اعلام اشتباه کند و قید کند رایی را که صادر کرده است خلاف بیّن شرع است. اشخاص در فرض سوال هم می‌توانند اعلام خلاف شرع بیّن نمایند.
نظر اکثریت
با توجه به مفاد مواد 421 و 414 و 477 قانون آیین دادرسی کیفری و ملاک مواد 3 و 4 دستورالعمل اجرایی ماده 447 قانون مذکور اولاً، موارد صدور قرار امتناع از رسیدگی مختص رسیدگی می‌باشد. ثانیاً؛ در موارد ماده 477 قانون؛ تشخیص خلاف شرع با رئیس قوه قضاییه است و گزارش روسا و دادستان‌های محترم و یا همکاران محترم قضایی دیگر صرفاً نظر مشورتی می‌باشد؛ لذا همکار محترم قضایی تکلیفی در امتناع از رسیدگی ندارد.
نظر اقلیت
با توجه به فلسفه ماده 421 قانون آیین دادرسی کیفری و اینکه ماده 477 قانون نوعی رسیدگی فوق‌العاده محسوب می‌شود و از طرفی طبق تبصره 3 چنانچه خلاف شرع بیّن تشخیص داده شود، مراتب به صورت مستدل و مستند به رئیس محترم قوه قضاییه اعلام می‌شود که در این موارد 1- از باب احتیاط شرعی 2- جلوگیری از اینکه خود را در مظان اتهام قرار دهد 3- مبنای عقلی تصویب ماده 421 ایجاب می‌نماید همکار محترم در خصوص موضوع اظهارنظر ننماید و مکلّف است مراتب را به‌صورت کتبی یا شفاهی به مقام ارجاع اعلام و امتناع از رسیدگی نماید. لازم به ذکر است که امتناع از رسیدگی نیز امری غیرقابل تشکیک و تشخیص آن با مقام رسیدگی کننده می‌باشد.