تاریخ نظریه: 1395/11/06
شماره نظریه: 7/95/2836
شماره پرونده: 1589-1/168-95
استعلام:
1- چنانچه معاون دادستان اقدام به تحقیقات مقدماتی نماید قرارهای نهایی و قرارهای تامین صادره از سوی معاون دادستان نیاز به اظهار نظر از سوی دادستان و یا مقام اظهار نظر دارد؟
2- چنانچه دادستان و یا معاون دادستان در تحقیقات انجام گرفته اعتقاد به وقوع جرم و انتساب آن به متهم داشته باشد آیا باید بدواً قرار جلب به دادرسی صادر نماید و یا اینکه بدون صدور قرار جلب به دادرسی اقدام به صدور کیفرخواست می‌نماید؟
3- با عنایت به ماده 89 قانون آیین دادرسی کیفری که صرفاً شروع به تحقیقات مقدماتی از سوی بازپرس را منوط به ارجاع دادستان دانسته است و ماده 92 اصلاحی قانون مذکورنیز در خصوص ارجاع تحقیقات به دادیار از سوی دادستان اشاره ای داشته است حال آیا شروع به تحقیقات از سوی معاون دادستان نیز نیازمند ارجاع از سوی دادستان یا مقام ارجاع می‌باشد و یا معاون دادستان می‌تواند رأساً و بدون ارجاع اقدام به تحقیقات و صدور قرار نهایی نماید؟/
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- معاون دادستان از لحاظ اختیارات اداری و قضایی در غیاب دادستان و یا با تفویض اختیارات از سوی وی جانشین وی محسوب و دارای تمام اختیارات و وظایف دادستان می‌باشد و در واقع سمت معاونت دادستانی سمتی مدیریتی است و معاون دادستان به حکم قانون در موارد کفالت اداری نظیر بلاتصدی بودن پست دادستانی یا در غیاب وی و یا با استفاده از نهاد تفویض اختیار به جانشینی از دادستان اقدام می‌نماید و دادیار حسب مورد تحت نظارت دادستان و یا معاون وی انجام وظیفه می‌نماید، بنابراین قرارهای نهایی و قرارهای تأمین منتهی به بازداشت متهم که از سوی معاون دادستان صادر می‌گردد، به منزله صدور این قرارها از سوی دادستان بوده و نیازی به تأیید دادستان ندارد؛ مگر اینکه دادستان در ارجاع موردی به معاون، بر ضرورت اخذ موافقت خود در موارد خاص تصریح نماید.
2- قرار جلب به دادرسی موضوع ماده 265 قانون آیین دادرسی کیفری 1392، اظهار عقیده بازپرس خطاب به دادستان نسبت به موضوع مرجوع‌الیه است که در صورت موافقت دادستان، پرونده منتهی به صدور کیفرخواست می‌شود ملاک شروع به رسیدگی دادگاه‌های کیفری نیز در این مورد برابر بند 1 ماده 335 قانون مرقوم صرفاً کیفرخواست دادسرا است. بنابراین در فرضی که دادستان رأساً در حدود قانون به پرونده رسیدگی کرده است و عقیده به مجرمیت متهم دارد، اظهار این عقیده ضمن صدور کیفرخواست برای رسیدگی دادگاه کیفری کفایت می-کند.
3- همان‌گونه که در پاسخ سوال 1 گفته شد، در معاونت دادستانی سمتی است که در ماده 23 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 پیش‌بینی شده است تا شخصی که دارای این سمت است عهده‌دار انجام تمام یا بخشی از وظایف دادستان باشد؛ به طوری که در غیاب دادستان در صورت وحدت معاون دادستان عهده‌دار انجام تمام وظایف وی می‌باشد و در زمان حضور وی، صرفاً بنا به ارجاع دادستان عهده‌دار انجام وظایف محوله است./