صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1396/11/08
برگزار شده توسط: استان گیلان/ شهر سیاهکل
موضوع
اعتراض به قرارهای صادره توسط قاضی شورای حل اختلاف
پرسش
سوال 1: قرارهایی که در قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1379 قابل اعتراض نیست مثل قرار امتناع از رسیدگی و قرار توقیف رسیدگی آیا وفق ماده 27 قانون شورای حل اختلاف چنانچه از ناحیه قاضی شورا صادر شود قابل اعتراض می‌باشد؟
سوال 2: با توجه به ماده 27 قانون شورای حل اختلاف چنانچه قراری در راستای ماده 9 قانون اخیر الذکرصادر شود و منجر به اعتراض شود پس از ارسال به دادگاه و نقض آن آیا دادگاه رأساً رسیدگی می کند یا پس از نقض مجدد به شورا ارسال می‌شود ؟
نظر هیئت عالی
1- برابر ماده 27 قانون شوراهای حل اختلاف 1394 تمام آرای صادره موضوع ماده 9 این قانون (اعم از حکم یا قرار)ظرف مدت 20روز ازتاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظر خواهی می‌باشد وبرابر تبصره 2 ماده 18 قانون یاد شده مقررات ناظر به تجدیدنظر از حکم مقرر دراین ماده مستثنی وتابع این قانون است. بنابراین مقررات مذکور در مواد 331 و332 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب درامور مدنی قابل تسری به آرای صادره از شوراهای حل اختلاف نمی‌باشد.
2- برابر ماده 27 قانون شوراهای حل اختلاف سال 1394، چنانچه مرجع تجدیدنظر، آراء صادره را نقض نماید، رأساً مبادرت به صدور رأی می‌نماید. مقصود از (آراء) اعم ازحکم یا قرار می‌باشد.
این حکم خاصی است که مقنن برای تجدیدنظر از آراء شوراهای حل اختلاف مقرر کرده است. نتیجتاً دادگاه عمومی در مقام رسیدگی تجدیدنظر نسبت به قرارهای صادره از شورای حل اختلاف، در صورت نقض، رأساً رسیدگی ماهوی نموده و انشاء رأی می‌نماید.
نظر اتفاقی
یکی از قواعد مسلم مربوط به مسائل شکلی قرار ها این است که مرجع تجدید نظر پس از نقض آن را به مرجع صادر کننده قرار بر می گرداند تا با ورود به ماهیت اتخاذ تصمیم نماید در قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1379 به عنوان قانون مادر (ماده 353) آمده است: دادگاه تجدید نظر در صورتی که قرار مورد شکایت را مطابق با موازین قانونی تشخیص دهد آن را تائید می کند در غیر این صورت پس از نقض پرونده را برای رسیدگی ماهوی به دادگاه صادر کننده قرار عودت می دهد در این مورد فرقی بین اینکه قرار از ناحیه شورا صادر شده باشد یا دادگاه بدوی نیست. در هر صورت مرجع تجدید نظر (تجدید نظر استان در خصوص قرارهای دادگاه بدوی و دادگاه عمومی حقوقی در خصوص قرارهای صادره از شورا در خصوص ماده 9 قانون شورا) پس از نقض قرار پرونده را به مرجع صادرکننده قرار ارسال می کند. رویه نیز موید این موضوع است. اصل رسیدگی دو مرحله ای نیز با حفظ حقوق طرفین در خصوص برخورداری از این حق محفوظ می ماند به این علت که اگر قائل بر این باشیم که مرجع تجدید نظر (در فرض سوال دادگاه عمومی حقوقی) پس از نقض قرار به ماهیت ورود کرد. و رأی صادر نماید این تصمیم قطعی است و دیگر قابلیت تجدیدنظر ندارد. درست است که در صدر ماده 27 قانون شورای حل اختلاف عبارت ((تمام آرا)) آمده اما با تفسیر می توان به این نتجه رسید منظور تمام احکام است نه قرار ها.
در خصوص سوال اول نیز بله تمام قرارهای شورا قابل اعتراض است که پس از اعتراض در صورت نقض توسط دادگاه عمومی حقوقی محل به شعبه صادر کننده قرار برای ورود به ماهیت اعاده می‌شود.