تاریخ نظریه: 1398/10/03
شماره نظریه: 7/98/118
شماره پرونده: 98-168-118 ک
استعلام:
چنانچه دادگاه کیفری در حین رسیدگی متوجه شود اتهام مندرج در کیفرخواست به متهم جدیدی انتساب داردکه در پرونده ذکری از ایشان نشده است آیا بافرض صدور حکم بر برائت متهم مذکور در کیفرخواست دادگاه مذکور تکلیفی به اعلام جرم و یا بزه انتسابی به متهم جدید به دادسرا جهت رسیدگی را دارد یا خیر؟ یا آنکه صرفا در محدوده کیفرخواست مجاز به رسیدگی می‌باشد و نسبت به متهم جدید به اتهام مندرج در کیفرخواست تکلیفی به اعلام مراتب به داستان ندارد؟
چنانچه دادگاه کیفری دو متوجه گردد که دادسرای صادر کننده کیفرخواست اساسا فاقد صلاحیت محلی می‌باشد و رسیدگی به بزه انتسابی در صلاحیت دادسرای محل دیگری می‌باشد آیا باید به شایستگی دادسرای مجل وقوع جرم قرار عدم صلاحیت صادر کند یا آنکه با توجه به صدور کیفرخواست از طرف دادسرای غیر صالح پرونده را باید با صدور قرار عدم صلاحیت به شایستگی دادگاه کیفری در محل وقوع جرم ارسال کند تا دادگاه مذکور در صورت تشخیص پرونده را به دادسرای متبوع خود جهت تحقیقات مقدماتی ارسال کند به عبارت بهتر آیا صدور قرار عدم صلاحیت از دادگاه کیفری 2 به صلاحیت دادسرای محل وقوع جرم که در معیت آن دادگاه نمی‌باشد صحیح و دارای وجاهت قانونی می‌باشد یا خیر؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- مستفاد از مواد 335 و 382 قانون آیین دادرسی کیفری 1392، در فرضی که دادگاه کیفری متعاقب صدور کیفرخواست و طرح پرونده در دادگاه، حکم بر برائت متهم صادر نماید و به اعتقاد دادگاه وقوع جرم مطروحه منتسب به شخص دیگری باشد که در پرونده امر ذکری از وی نشده است، با لحاظ این‌که پرونده امر پس از قطعیت و ضمن روال عادی امور نزد دادستان مطرح خواهد شد، دادگاه کیفری تکلیفی به اعلام وقوع جرم از ناحیه شخصی که در پرونده امر فاقد سمت بوده است، ندارد. با این وجود اعلام وقوع جرم از ناحیه شخص ثالث توسط دادگاه به دادسرا (در فرض مطروح) متعاقب قطعیت حکم، فاقد منع قانونی است.
2- با عنایت به این‌که حسب تصریح ذیل ماده 22 قانون آیین دادرسی کیفری 1392، در حوزه قضایی هر شهرستان و در معیت دادگاه‌های آن حوزه، دادسرای عمومی و انقلاب تشکیل می‌شود، بنابراین دادسراها در معیت دادگاه‌ها انجام وظیفه می‌نمایند و در فرض مطروحه که پرونده امر با صدور کیفرخواست از دادسرا به دادگاه کیفری ارسال شده است، با لحاظ این‌که، دادگاه کیفری یادشده از حیث صلاحیت محلی خود را صالح به رسیدگی نداند، علی‌الاصول باید پرونده امر را با صدور قرار عدم صلاحیت به دادگاه کیفری که آن‌را صالح به رسیدگی می‌داند ارسال دارد و ارسال پرونده به دادسرایی که در معیت دادگاه کیفری صالح انجام وظیفه می‌کند، فاقد وجاهت قانونی است.