صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/11/20
برگزار شده توسط: استان یزد/ شهر یزد
موضوع
بررسی مصادیق بزه تشویق به فساد و فحشا
پرسش
آیا گذاشتن Live و استوری در فضای مجازی از صحنه های مشروب خوردن، روابط نامشروع (اعم از زنا و مادون آن)، مصرف مواد مخدر و پارتی های مختلط با تصاویر و فیلم های مستهجن و مبتذل با تعداد دنبال کننده های بالا، مشمول بزه «تشویق به فساد و فحشا» موضوع ماده 639 قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) می‌شوند یا خیر؟
نظر هیات عالی
به دلالت ماده 780 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات در مواردی که سامانه رایانه ای یا مخابراتی به عنوان وسیله ارتکاب جرم به کار رفته و در بخش جرایم رایانه ای برای عمل مزبور پیش بینی نشده مطابق قوانین جزایی مربوط عمل می‌گردد. موضوع سوال مصداقی است مع الوصف چنانچه اعمال یاد شده در سوال با هدف ترغیب و یا دعوت افراد یا تسهیل و آموزش رفتار غیر مشروع مذکور باشد با توجه به بند ب ماده 743 قانون صدرالاشعار قابل تعقیب خواهد بود.
نظر اتفاقی
تشویق به ارتکاب جرم از جمله مصادیق معاونت در جرم است لیکن در بعضی از موارد اثر تشویق به حدی است که قانون گذار برای آن مجازاتی خاص تعیین نموده است. از جمله مواد 639 و 743 قانون مجازات اسلامی تعزیرات؛ که جهت شناخت مصادیق این مواد توجه به ارکان مواد مذکور و بررسی آرای صادره و رویه های قضایی تا حدی راهگشاست. با بررسی ماده 639 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) ملاحظه می‌گردد که اولاً این ماده قیدی ندارد تا آن را منحصر به فضای واقعی بدانیم و فضای مجازی را مشمول ندانیم. همان طور که در خصوص قمار در فضای مجازی، به مواد 705 الی 781 قانون مذکور استناد می‌گردد؛ ثانیاً قانون جرایم رایانه ای هیچگونه مزیتی بر قانون تعزیرات مصوب 1375 ندارد تا بخواهیم این قانون را حاکم بر قانون تعزیرات بدانیم و ماده 743 را جایگزین ماده 639 (در موارد ارتکاب در فضای مجازی) به شمار آوریم، بلکه یک عمل ارتکابی می‌تواند تحت چند عنوان مجرمانه قرار بگیرد که در نهایت مشمول تعدد معنوی خواهد شد؛ ثالثاً مصادیقی همچون دایر کردن مرکز فساد و فحشا در فضای مجازی و تشویق به مصرف مشروبات الکلی از طریق فضای مجازی نیز در ماده 743 قانون جرایم رایانه ای پیش بینی نگردیده است، لذا به نظر می‌رسد در این موارد صرفاً به ماده 639 می توان استناد نمود. لذا با توجه به مراتب فوق چنانچه فردی با اعمال مذکور در فرض سوال در فضای مجازی افراد زیادی را به فساد و فحشا تشویق کند یا موجبات آن را فراهم کند (با توجه به استفاده از واژه مردم در بند ب ماده 639 قانون تعزیرات) عمل وی حسب مورد علاوه بر ماده 743، مشمول ماده 639 قانون تعزیرات نیز خواهد بود.