آیین‌نامه اجرایی تبصره بند (5) ماده (3) قانون بکارگیری سلاح توسط مأ‌موران نیرو‌های مسلح در موارد ضرو‌ری

مصوب 1381/04/30 هیات وزیران
هیأ‌ت و‌زیران در جلسه مورخ 1381/4/30 بنا به پیشنهاد مشترک شماره 61/6/1/919 مورخ 1378/2/26 و‌زارتخانه‌های کشور و دادگستری و به استناد تبصره بند (5) ماده (3) قانون به‌کارگیری سلاح توسط مأ‌موران نیرو‌های مسلح در موارد ضرو‌ری ‌-‌ مصوب 1373 ‌-‌، آیین‌نامه اجرایی بند مذکور را به شرح ذیل تصویب نمود:
تعاریف و مفاهیم
الف ‌-‌ بازداشتگاه:
محل نگهداری موقت متهمانی است که طبق قوانین و مقررات تأ‌سیس و اداره می‌گردد.
ب ‌-‌ بازداشتی: به کسی اطلاق می‌گردد که طبق قوانین و مقررات تا اتخاذ تصمیم نهایی در بازداشتگاه نگهداری می‌شود.
ج ‌-‌ زندان: محلی است که در آن محکومان قطعی با معرفی مقامات ذی صلاح قضایی و قانونی برای مدت معین یا به طور دائم به منظور اصلاح و تربیت و تحمل کیفر نگهداری می‌شوند.

مأ‌موران ذی ربط در صورت مشاهده فرار بازداشتی یا زندانی موظفند به ترتیب زیر اقدام کنند:

الف ‌-‌ بااستفاده از امکانات موجود نسبت به تعقیب و‌دستگیری فرد متواری اقدام نمایند.
ب ‌-‌ با صدای بلند و رسا سه مرتبه به فرد یا افراد متواری ایست بدهند.
ج ‌-‌ با رعایت اطراف و جوانب به نحوی که به دیگران آسیب نرسد، اقدام به شلیک تیرهوایی نمایند.
د ‌-‌ در صورت عدم تاثیر اقدامات فوق، فرد متواری را از ناحیه کمر به پایین مورد هدف قرار دهند.

تبصره 1 ‌-‌ تیراندازی از ناحیه کمر به بالادر صورتی مجاز است که مراحل فوق رعایت گردیده و یا اجرای آنها ممکن نباشد.

تبصره 2 ‌-‌ در صورتی ‌که فرار با استفاده از و‌سایط نقلیه انجام گیرد، مأ‌موران موظفند برابر ماده (6) قانون به‌کارگیری سلاح توسط مأ‌موران نیرو‌های مسلح در موارد ضرو‌ری ‌-‌ مصوب 1373‌-‌ اقدام نمایند.

تبصره 3 ‌-‌ دستورالعمل اجرایی چگونگی برخورد با نا آرامیهای داخل زندان و زندانیان و بازداشتیهای متواری از لایه‌های درو‌نی زندانها و بازداشتگاهها توسط سازمان زندانها و اقدامات تأ‌مینی و تربیتی کشور و نیرو‌ی انتظامی ‌جمهوری اسلامی ایران تدو‌ین و به تأ‌یید رییس قوه قضاییه خواهد رسید.

تبصره 4 ‌-‌ در صورتی که نقل و انتقال افراد زندانی یا بازداشتی توسط گرو‌هی از مأ‌موران صورت گیرد، تشخیص تیراندازی بر عهده فرمانده گرو‌ه مأ‌موران مراقب می‌باشد.

در شرایطی که رعایت ترتیبات موجب متواری شدن بازداشتی یا زندانی می‌شود، مأ‌مور یا مأ‌موران مجاز به استفاده از سلاح بدو‌ن رعایت ترتیبات فوق می‌باشند.

به منظور پیشگیری و تقلیل حوادث پیش بینی نشده، مسئو‌لان ذی ربط موظفند مأ‌موران موضوع قانون به کارگیری سلاح توسط مأ‌موران نیرو‌های مسلح در موارد ضرو‌ری ‌-‌ مصوب 1373‌-‌ را با قانون و آیین‌نامه‌های اجرایی آن حتماً آشنا نمایند.

در کلیه مواردی که مأ‌مور یا مأ‌موران مسلح در اجرای مأ‌موریت خود اقدام به تیراندازی نموده و منجر به قتل یا جرح شده باشد اعم از اینکه شکایت از طریق یگان مربوط و یا شاکی خصوصی مطرح گردد، سازمان مربوط موظف است همراه با گزارش جامع خود در خصوص اقدامات مأ‌مور یا مأ‌موران عمل کننده نظریه هیأ‌ت کارشناسی مرکب از نمایندگان حفاظت اطلاعات، بازرسی، حقوقی و یگان مربوط را اخذ و به مرجع قضایی رسیدگی کننده ارسال نماید.
هیأ‌ت مزبور مکلف است با بررسی دقیق موضوع، نظریه خود را مبنی بر انطباق یا عدم انطباق اقدام مأ‌مور یا مأ‌موران در به‌کارگیری سلاح با مقررات مربوط اعلام نماید.
معاو‌ن او‌ل رییس جمهور- محمدرضا عارف