تاریخ نظریه: 1396/02/26
شماره نظریه: 7/96/444
شماره پرونده: 69-721/1-402
استعلام:
در پرونده ای رأی غیابی در مورخه1/9/95 به خوانده ابلاغ واقعی شده است و رأی به لحاظ عدم اعتراض وی در صحت واخواهی و تجدیدنظرخواهی قطعی سند است حال نامه خارج از صحت به رأی غیابی اعتراض و تقاضای واخواهی کرده است.
1- آیا دادگاه بدوی متلف است رأی مبنی بر قرار رد واخواهی صادر نماید و این رأی قابل اعتراض است یا خیر مستد آن را بیان نماید؟
2- آیا پس از صدور قرار رد واخواهی مجدداً وفق تبصره 3 ماده 306 قانون آئین دادرسی مدنی دادگاه باید قرار رد دادخواهی به تجدیدنظرخواهی بر مبنای تبصره 2 ماده 331 قانون آئین دادرسی مدنی صادر نماید یا خیر.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- در فرضی که رأی غیابی با انقضاء مهلت واخواهی و تجدیدنظرخواهی قطعی شده و محکوم علیه غایب خارج از مهلت، دادخواست واخواهی داده است، اولا چنانچه حکم غیابی به محکوم علیه غایب ابلاغ واقعی نشده باشد و محکوم علیه مدعی عدم اطلاع از رأی باشد با توجه به قسمت اخیر تبصره یک ماده 306 قانون آئین دادرسی در امور مدنی دادگاه باید بدوا در مورد ادعای وی مبنی بر عدم اطلاع از مفاد رأی رسیدگی و حسب مورد قرار رد یا قبول دادخواست واخواهی را صادر کند و صدور قرار رد واخواهی در این فرض بدون رسیدگی و احراز صحت و سقم ادعای وی مبنی بر عدم اطلاع از رأی غیابی فاقد وجاهت قانونی است.
ثانیا چنانچه حکم غیابی به محکوم علیه ابلاغ واقعی شده باشد و محکوم علیه خارج از مهلت قانونی و انقضاء مهلت واخواهی و تجدیدنظر خواهی، دادخواست واخواهی تقدیم نماید با توجه به ماده 306 قانون یاد شده چنانچه محکوم علیه ثابت نماید عدم واخواهی در مهلت قانونی به دلیل وجود یکی از عذرهای مذکور در ماده 306 یاد شده است، دادگاه مکلف به صدور قرار قبولی واخواهی است.
ثالثا چنانچه واخواهی خارج ار مهلت، مشمول فروض فوق نباشد، دادگاه قرار رد دادخواست واخواهی را صادر می کند که این قرار وفق بند الف ماده 333 قانون مرقوم ظرف 20 روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدید نظر خواهی است.
2- چنانچه در مهلت قانونی تجدید نظرخواهی یعنی 20 روز پس از ابلاغ قرار رد دادخواست واخواهی محکوم علیه غایب نسبت به آن اعتراض نماید، موجبی برای صدور قرار رد دادخواست تجدید نظر خواهی نامبرده وجود ندارد و تبصره 3 ماده 306 منصرف از آن است ولی اگر تجدیدنظر خواهی نسبت به قرار رد دادخواست واخواهی خارج از مهلت قانونی بعمل آید و عدم اطلاع یا عذر موجه نیز احراز نشود، دادگاه بدوی طبق تبصره 2 ماده 339 قانون مرقوم عمل می‌نماید.