صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1391/07/10
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر گلوگاه
موضوع
تعلق میوه به مشتری در بیع درخت بر اساس داوری عرف و یا تصریح به آن
پرسش
شخصی یک قطعه باغ پرتقال خود را می‌فروشد و حدود یک ماه پس از فروش و انتقال، وارد باغ می‌شود و پرتقال‌ها را می‌چیند و از باغ خارج می‌کند و خریدار هم با تقدیم دادخواست تقاضای خسارت می‌کند و پرتقال‌ها را از آنِ خود می‌داند. به عنوان قاضی رسیدگی‌کننده به پرونده چه تصمیمی اتخاذ خواهید کرد
نظر هیئت عالی
نشست قضایی (1) مدنی: با توجه به اقتران زمانی بین خرید باغ و چیدن پرتقال از ناحیه فروشنده از آنجایی که به هنگام خرید باغ و انتقال آن، درختان پرتقال بارور بوده و داوری عرف در این خصوص با توجه به رویت وضع موجود باغ و قصد و رضای طرفین در معامله باغ مذکور، میوه را از توابع مبیع محسوب می‌کند؛ لذا نظر ابرازی که متضمن این معناست صحیح بوده و مورد تأیید است.
نظر اتفاقی
به نظر می‌رسد باید آنچه وارد قلمرو تراضی طرفین و قصد مشترک آنها شده احراز و به همان صورت اقدام شود؛ لکن اگر قصد مشترک طرفین احراز نشود مطابق قسمت اخیر ماه 358 قانون مدنی اقدام می‌شود که مقرر می‌دارد: «میوه در بیع درخت، متعلق مشتری نمی‌شود؛ مگر این‌که تصریح شده باشد یا بر حسب عرف از توابع شمرده شود و در مانحن‌فیه باید به داوری عرف مراجعه کرد و در عرف، فروش باغ شامل فروش پرتقال هم می‌شود. بنابراین، فروشنده حق چیدن پرتقال‌ها را نداشته و مکلف به پرداخت خسارت است.