تاریخ نظریه: 1396/06/05
شماره نظریه: 7/96/1242
شماره پرونده: 874-93-96
استعلام:
چنانچه شخصی به پرداخت دیه محکوم شود و سپس محکومٌ‌علیه اقدام به طرح دعوای تقسیط دیه نماید و دادگاه صادرکننده رأی حکم به تقسیط به مبلغ و ارزش مالی صادر نماید چنانچه محکومٌ‌علیه مبلغ دیه را پرداخت ننماید آیا اقساط معوقه را به نرخ روز دیه می‌بایست پرداخت نماید یا نرخ روز مبلغ ریالی می‌بایست پرداخت نماید.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
دادگاه در صورتی می‌تواند حکم به تقسیط ریالی دیه به صورت قطعی (فارغ از زمان پرداخت دیه) صادر نماید که این امر مطابق قسمت اخیر ماده 490 قانون مجازات اسلامی 1392 مورد توافق طرفین دعوی قرار گرفته باشد والاّ مستنبط از ماده مذکور این است که اقساط مربوط در هر سال باید براساس معیار زمان پرداخت صورت پذیرد، هرچند که بهتر است دادگاه، در اقساط دیه در صورتی که توافق وجود نداشته باشد، میزان اقساط را به صورت درصدی از دیه، نه مبلغ آن، قرار دهد تا اشکال در محاسبه ایجاد نگردد. بنابراین، چنانچه مبلغ اقساط دیه بدون توافق طرفین به صورت ریالی تعیین شده باشد، اجرای احکام باید مبالغ اقساط پرداختی را متناسب با نرخ دیه هرسال (سال پرداخت) محاسبه و از مجموع محکومٌ به، به صورت درصدی کسر نماید. این حکم قبل از تصویب ماده 490 یاد شده، نیز مستنبط از قوانین وموازین مربوطه بوده است.