صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/08/29
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر قائم شهر
موضوع
نحوه توقیف و فروش سهام محکوم علیه
پرسش
آقای الف به موجب دادنامه‌ی قطعی لازم‌الاجراء به علت ارتکاب بزه کلاهبرداری به 4 سال حبس و یکصد میلیون تومان جزای نقدی و معادل همان مبلغ رد مال در حق شاکی محکوم گردیده است. قاضی اجرای احکام کیفری نیز متعاقب تقاضای شاکی برای اجرای حکمِ رد مال و در جهت شناسایی اموال محکوم‌علیه، استعلام‌های لازم را به عمل آورده که در نهایت، مشخص می‌شود مشارالیه دارای سهام بورسی و سهام عدالت می‌باشد. با عنایت به لزوم رعایت تشریفات مزایده جهت اجرای حکم و تملیک محکوم‌به، چگونگی فروش سهام مذکور را بیان فرمایید؟
نظر هیئت عالی
با توجه به اینکه واگذاری و فروش انتقال سهام عدالت آزاد شده و سهام بورسی تابع مقررات و شرایط خاصی می‌باشد؛ لذا در صورتی‌که با استفاده از شیوههای مرسوم و قانونی سازمان بورسی سهام توقفی عرضه و فروخته شود، بلامانع است و چنانچه از این طریق سهام مزبور به فروش نرسد اجرای مزایده در اجرای احکام مدنی بلامانع است.
نظر اکثریت
با عنایت به اینکه سهام در علم حقوق از نظر تقسیم‌بندیِ اموال در زمره‌ی اموال «منقول» قرار می‌گیرد و از سویی در این نوع از اموال نیز لزوم رعایت تشریفات مزایده به شرح مواد 113 الی 136 قانون اجرای احکام مدنی ضروری می‌باشد و دلیلی بر عدم برگزاری مزایده و استثناء نمودن فروش سهام مذکور از مقررات مارالذکر ملاحظه نمی‌گردد، لذا فروش سهام در هر حال از طریق مزایده به انجام رسیده و نامه انتقال سهم به سازمان بورس و اوراق بهادار ارسال خواهد شد.
نظر اقلیت
هرچند سهام در زمره‌ی اموال منقول قرار می‌گیرد، لکن در فرض سوال می‌بایستی میان سهام عدالت و سهام بورسی به جهت ماهیت آن تفکیک قائل شد:
الف- در خصوص سهام بورسی با توجه به اینکه فروش سهام در سازمان بورس و اوراق بهادار دارای قواعد و تشریفات خاص خود بوده؛ لذا پس از توقیف سهم از طریق همان مرجع وفق قواعد خاص خودش به فروش رفته و امکان برگزاری مزایده و انتقال سهام از نظر عملی وجود ندارد و از سویی در معاملات بورسی همواره سهام به بالاترین قیمت ممکن به فروش خواهد رفت؛ لذا فلسفه برگزاری مزایده که همان رعایت غبطه محکوم‌علیه و جلوگیری از مغبون شدن وی می‌باشد وجود داشته و ایرادی به عدم برگزاری مزایده ملاحظه نمی‌گردد.
ب- در خصوص سهام عدالت نیز با توجه به ساز و کار خاص انتقال آن، پس از توقیف سهم تا میزان آزاد سازی شده توسط دولت به موجب ابلاغنامه 1399/2/9 مقام معظم رهبری مبنی بر آزادسازی سهام عدالت، فروش از طریق شرکت سپرده گذاری مرکز اوراق بهادار و تسویه وجوه صورت می‌پذیرد و مکان برگزاری مزایده و انتقال سهم به طریق دیگر در قانون پیش‌بینی نشده است.